Ájiniyaz (film, 2024)

«Ájiniyaz» filmi — XIX ásirde dóretiwshilik etken qaraqalpaq xalqınıń klassik shayırı Ájiniyaz Qosıbay ulınıń 200 jıllıq yubileyine arnap «Qaraqalpaqfilm» kinostudiyası tárepinen 2024-jılı súwretke tartılǵan kórkem-publicistikalıq film.

Ájiniyaz
«Ájiniyaz» filminiń afishası
Janrı	Kórkem-publicistika
Prodyuser(ler)	Ikram Abdixalikov
Scenariyshi(ler)	Muratbay Nızanov
Rollerde	Arman Baraxov Kópjúrsin Allanazarov Ramzan Karjawbaev Aynura Xayratdinova Bazarbay Nazarımbetov Dástan Baymurzaev Salamat Arziev Shaxsánem Abdijamilova Allayar Abılbaev
Kompozitor(lar)	Ayapbergen Ótegenov
Postanovkashı xudojnik(ler)	Qazaqbay Xojamuratov
Artqı fon artistleri	{{{artqı fon artistleri}}}
Reńi	Reńli
Studiya(lar)	«Qaraqalpaqfilm»
Shıǵarılǵan sánesi	2024-jıl 16-noyabr
Dawamlılıǵı	78 minut
Mámleket	Qaraqalpaqstan
Tili	Qaraqalpaqsha
Byudjeti	3 milliard swm

Syomka processi

Film Nókis qalasındaǵı xalıqaralıq aeroportta, «Tashkent» miymanxanasında, Nókis rayonındaǵı «Aqterek» MPJda, Shılpıq qorǵanında, Xiywa qalasında hám t. b. orınlarda túsirildi.

Film syomkası 2024-jıldıń 7-oktyabr kúni baslandı. Filmniń dáslepki epizodları Nókis xalıqaralıq aeroportında súwretke alındı. Bul epizodlarda aktrisa Shaxsánem Abdijamilova hám aktyor Allayar Abılbaevlar rol oynadı.

Syomkanıń ekinshi kúngi epizodları paytaxtımızdaǵı «Tashkent» miymanxanasında hám milliy kiyimler dúkanında bolıp ótti.

7-19-oktyabr kúnleri filminiń zamanagóy bólimi, al 20-oktyabrden 3-noyabrge shekem tariyxıy bólimi túsirildi.

Kórkem-publicistikalıq filmniń tariyxıy bólimin súwretke alıw processinde Nókis rayonı «Aqterek» MPJda arnawlı awıl tiklendi.

24-oktyabr kúni Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi baslıǵı Amanbay Orınbaev syomka ornına barıp, dóretiwshilik jámáátke harmasın ayttı, aktyor-aktrisalarǵa, kadr artındaǵı xızmetkerlerge dóretiwshilik tabıslar tilep, syomka jumısların tamashaladı.

25-oktyabr kúni film ushın media tur shólkemlestirildi. Media tur sheńberinde Qaraqalpaqstan Respublikası mádeniyat ministrligi málimleme xızmetkerleri, «Qaraqalpaqstan TV», «MY5», «ATV» telekanalı xabarshıları hám «Q-media» jámááti miymanda bolıp, syomka barısı hám kadr artı jumısları haqqında reportajlar tayarladı.

Noyabr ayında filmniń kulminaciyalıq epizodları súwretke alındı. Ájiniyazdıń qazaq dalalarına saparın súwretke alıw ushın Nókis rayonında arnawlı awıl boy tikledi.

Solay etip, 2024-jıldıń 3-noyabr kúni túnde film syomkası tabıslı juwmaqlandı. Syomka processi kinostudiyanıń Instagram hám Telegramdaǵı betlerinde keńnen bólisilip otırıldı.

Mazmunı

Ayzada atlı qız dissertaciyası teması Ájiniyazǵa baylanıslı bolǵanlıqtan AQShtan Qaraqalpaqstanǵa keledi. Onı Nókis xalıqaralıq aeroportınan Aydos degen tariyxshı bala kútip aladı. Aydos Ájiniyazdı Ayzadaǵa túsindiriw ushın joba dúzip qoyǵan boladı. Kelgen kúni Baxtıyar Genjemuratovtan (alımlardan) Ájiniyaz haqqında maǵlıwmatlar aladı. Túsindirip baslaǵanda kino da baslaydı. Kinoda Aydos (dawıs bergen Baxtıyar Jumataev) kadr artında sóylep, kinonıń barısın túsindirip otıradı.

Ájiniyazdıń kishkene waqtınan baslap kino berile baslaydı. Ramzan Qarjawbaev bul dáwirdi atqaradı.

Nawqaslıǵı sebepli anası Náziyra biymezgil qaytıs boladı hám jas shayır anadan erte jetim qaladı. Anasınıń óliminen keyin dayısı Elmurat axun Qosıbaydan Ájiniyazdı óz mektebine, óz tárbiyasına alıwdı soraydı. Elmurat axunnıń awılında qurda jıraw tıńlap, qolına duwtar uslay baslaydı.

Filmniń 15 minutında balalıq dáwirinen jaslıq, jigitlik dáwirine ótiw boladı. Jaslıq dáwirin Arman Baraxov (dawıs bergen Kópjúrsin Allanazarov) oynaydı.

Jigitlik waqtında mediresede oqıwı menen bir qatarda belgili shıǵarmalardı kóshirip, xatker sıpatında da tanıladı. Awıldaǵı Xalmurat baydıń qızı Gúlzada menen ıshq-muxabbat jolı baslanadı. Seytmurat atlı qazınıń balası da Gúlzadanı jaqsı kóretuǵın boladı, biraq Gúlzadanıń kewli Ájiniyazda.

Ayzada miymanxanaǵa ornalasadı. Aydostıń úyinde júweri gúrtik jep, miyman boladı. Keyin taǵı alımlardan maǵlıwmat alıw ushın professor Qurbanbay Járimbetovqa baradı.

Aydos Ayzada menen birge Xiywaǵa baradı.

Ájiniyaz Xiywadaǵı Sherǵazıxan mediresesine baradı. Ol jerde júdá ilgir zeyinli oqıwshı boladı.

Xiywadan oqıwdan qaytıp kelse, Elmurat axun qaytıs bolǵan boladı.

Keyin Ájiniyaz tuwralı maǵlıwmatlardı professor Quwanıshbay Orazımbetov dawam ettiredi.

Ájiniyaz Gúlzada menen turmıs quradı. Seytmurat oǵan qattı ızası keledi. Sońınan dayısı Elmurat axunnıń mektebinde balalardı oqıta baslaydı. Gúlzadadan bir balası tuwıladı.

Keyinirek, Qazaq dalalarına baradı hám ol jerde balalardı oqıta baslaydı. Qojban baydıń «Qaraqalpaqlar kimler?» degen sorawına bola, qolına alamoynaq duwtarın alıp, «Ellerim bardı» qosıǵın aytıp beredi.

Dawamın professor Aytmurat Alnıyazov aytıp bere baslaydı.

Keyin awılına qaytıp keledi. Seytmurat awıldaǵı Baymurattıń qızın suwǵa shóktirip, jalanı Ájiniyazǵa jawadı. Xojamurat qazı da húkim shıǵardı, qızdıń aǵaları qun talap etedi. Bul isler basılǵansha, qáyin atası Xalmurat hám ákesiniń ótinishi boyınsha jáne qazaq dalalarına shıǵıp ketiwge májbúr boladı hám ol jerlerde biraz qalıp ketedi.

Filmniń 55 minutına kelip shayırdıń jaslıq waqtın atqarǵan Arman Baraxov óz rolin orta jaslardaǵı Ájiniyazǵa, yaǵnıy aktyor Kópjúrsin Allanazarovqa tuwaradı.

Bul jolı, 1864-jılı qazaq jerinde Qojban baydıń ótinishine bola Baytursınnıń qızı Qız Meńesh penen aytısqa túsedi.

Aydos penen Ayzada Ájiniyazdıń qoyımshılıǵına barıp, súre oqıydı.

Ájiniyaz awılına qaytıp keledi hám Bozataw, Qamısbóget, Jetimózek awıllarında balalar ushın mektep qurǵızadı. Balalardı oqıtıwdı dawam etedi.

Ázeliy dushpanı bolǵan Seytmurat Ájiniyazdıń qurǵızǵan mektebine órt berip jiberedi. Solay bolsa da, onıń bilimlerin jaǵıp jiberdim dep oylaǵan Seytmurat aljasqan edi, sebebi Ájiniyaz óz bilimlerin shákirtlerine berip bolǵan boladı.

Ayzada dessertaciya jumısı ushın maǵlıwmatlardı jıynap bolıp, qaytpaqshı boladı hám aeroportqa onı Aydos shıǵarıp saladı. Ayzada aeroportta túsirgen videoların kórip otırıp, Aydostıń oǵan aytıp bergen muxabbat tuwralı qosıǵın kórip qaladı. Ayzada menen Aydostıń ortasında payda bolǵan muxabbat sebepli aeroportta somalyotın jiberip, izine qaytadı.

Galereya

• 
  Ájiniyaz rolinde Ramzan Qarjawbaev
• 
  Ájiniyaz rolinde Arman Baraxov
• 
  Ájiniyaz rolinde Kópjúrsin Allanazarov
• 
  Aydos hám Ayzada Ájiniyazdıń maqbarasında
• 
  Qojban bay
• 
  Kishkene Ájiniyaz hám anası Náziyranıń óliminen aldın
• 
  Ákesi Qosıbay
• 
  Atası Baltabek
• 
  Arǵı atası Aqjigit
• 
  Ájiniyaz benen Qız Meńeshtiń aytısı, 1864-jıl, Qazaq awılı

Premyera

Filmniń premyerası 2024-jıldıń 16-noyabr kúninde Qaraqalpaqstan kórkem-óner sarayında bolıp ótti.

Xalqımızdıń úlken qızıǵıwshılıǵına bola, 17-noyabr kúni saat 15:00 hám 18:00de de biypul seanslar qoyıldı.

19-noyabr kúni saat 18:00de Tashkent qalasında «Milliy kino óneri sarayı»nda úlken premyerası bolıp ótti. Film premyera saatında «Milliy kino óneri sarayı»nıń bárshe zallarında qoyıldı hám 4000nan zıyat tamashagóy boldı.

Aktyorlar

Aktyor	Jaratqan roli	Anıqlama
Ramzan Qarjawbaev	Ájiniyaz	Ájiniyazdıń balalıǵı
Arman Baraxov	Ájiniyaz	Ájiniyazdıń jaslıq, jigitlik dáwiri
Kópjúrsin Allanazarov	Ájiniyaz	Ájiniyazdıń orta jasları
Salamat Arzıev	Qosıbay	Ájiniyazdıń ákesi
Sárbinaz Annaqulova	Náziyra	Ájiniyazdıń anası
Aynura Xayratdinova	Gúlzada	Ájiniyazdıń súygen qızı, kelinshegi
Bazarbay Nazarımbetov	Elmurat axun	Ájiniyazdıń dayısı hám ustazı
Dastan Baymurzaev	Seytmurat	Ájiniyazdıń qarsılası
Shaxsánem Abdijamilova	Ayzada	AQShta tuwılıp ósken qaraqalpaq qızı
Allayar Abılbaev	Aydos	Tariyxshı jigit. Ayzadanıń jolbasshısı
Ómirbay Qosımbetov		Aydostıń ákesi
Mırzagúl Sapaeva		Aydostıń anası
Jigerbay Ábdimov		Ayzadanıń atası
Lizaxan Xalıqnazarova
Roza Piyazova
Azat Aytmambetov		Qosıbaydıń awıllası, mektep mollası
Monika Jańabaev
Rústem Arzımbetov

Dóretiwshilik jámáát

• Film direktorı — Ikram Abdikalikov
• Kórkem basshı — Shuxrat Rızaev
• Prodyuser — Ikram Abdikalikov
• Scenariy avtorı — Muratbay Nızanov
• Postanovkashı rejissyor — Qudrat Atajanov
• Rejissyor járdemshileri — Xilala Ábdirasulova, Aydos Orınbaev, Gúlbanıw Dúyshenbaeva
• Ekinshi operator — Baxram Seytjanov
• Fokus puller — Akmal Ábdimálikov
• Rekvizitor — Tursınbay Xojaniyazov
• Texnikler — Jasurbek Qosımov, Ruslan Suxanov, Salmon Saidov
• Postanovkashı operator — Dilmurat Turdıbaev
• Postanovkashı xudojnik — Qazaqbay Xojamuratov
• Xudojnik járdemshileri — Purxat Joldasov, Zákir Ákimniyazov
• Xudojnik dekorator — Tolıbay Sherdemetov
• Dekorator járdemshisi — Amangeldi Ómirbekov
• Grim boyınsha xudojnik — Dilbar Ismatova
• Grim ustası — Elizaveta Klyuchkova
• Kostyumler boyınsha dizayner — Indira Jumabaeva
• Kostyumler — Baxtıgúl Naǵımova, Altıngúl Qabılbekova
• Ekinshi operator — Baxram Seytjanov
• Montaj rejissyorı — Timur Qıyasov
• Kompozitor — Ayapbergen Ótegenov
• Ses rejissyorı — Dáwran Abdimov
• Kartina direktorı — Alawatdin Turdıbaev
• Kartina direktorı orınbasarları — Baxram Seytekov, Asqar Medetov
• Redaktor — Indira Mámbetniyazova
• Konsultant — Aygúl Pirnazarova
• Administratorlar — Ádilbek Seytov, Islam Erimbetov

Muzıkalar

• Islam Muratbaev «Bir jánan»
• Ómirbay Qosımbetov «Ayrılsa» (duwtarda)
• «Ellerim bardı» (duwtarda)
• Ájiniyaz benen Qız Meńeshtiń aytısı (duwtar hám dombırada)

Film tuwralı

«Ájiniyaz» filminiń bir qatar dóretiwshilik jámááti «Qaraqalpaqstan» telekanalınıń «Diydar nesip» kórsetiwinde miymanda boldı. Kórsetiw 2024-jıldıń 7-noyabr kúni 19:00de efirge berildi.

Qaraqalpaqstan kinomatografiya tariyxında eń qısqa waqıtta (40 kúnge jaqın) súwretke túsirilgen hám tayar bolǵan film boldı.

Aǵalı-qarındaslı Ziynatdin hám Dinara Nuratdinovlar «Ziywarım» atlı film sountrekin atqardı.

Sırtqı derekler

• Filmdi onlayn kóriw