Qaraqalpaqstan
Bul maqalada derekler <ref></ref> teglerine alınbaǵan, yamasa ulıwma kórsetilmegen. Márhámat, qaǵıydalar hám qollanbalarǵa sáykes túrde maqalanı wikilestiriń. |  |
| Qaraqalpaqstan | |
| Qaraqalpaqstan Respublikası, Qoraqalpog'iston Respublikasi | |
| Qaraqalpaqstan Respublikasinıń mámleketlik bayraǵı | Qaraqalpaqstan Respublikası mámleketlik gerbi |
 |  |
 ,  | |
| Rásmiy atı | Qoraqalpogʻiston Respublikasi, Republic of Karakalpakstan., Qaraqalpaqstan Respublikası, Karakalpacká republika |
|---|---|
| Jergilikli atı | Qaraqalpaqstan Respublikası, Qoraqalpog'iston Respublikasi |
| Qısqa atı | Qaraqalpaqstan |
| Etnoxoronim | qaraqalpaq, qaraqalpaqlar |
| Rásmiy til | ózbеk tili, qaraqalpaq tili |
| Gimni | Qaraqalpaqstan gimni |
| Kontinent | Aziya |
| Mámleket | Ózbekstan |
| Paytaxtı | Nókis |
| Jaylasqan administrativlik birligi | Ózbekstan |
| Waqıt zonası | UTC+05:00 |
| Geografiyalıq koordinatları | 43°2′24″N 58°51′36″E |
| Geoforması | Data:Uzbekistan/Karakalpakstan.map |
| Húkimet baslıǵı | Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Baslıǵı |
| Jergilikli hákimiyat baslıǵı | Amanbay Orınbaev |
| Xalqı | 1 817 500 |
| Administrativlik bóliniwi | Ámiwdárya rayonı, Beruniy rayonı, Shımbay rayonı, Ellikqala rayonı, Kegeyli rayonı, Moynaq rayonı, Nókis rayonı, Qanlıkól rayonı, Qaraózek rayonı, Shomanay rayonı, Taxtakópir rayonı, Tórtkúl rayonı, Xojeli rayonı, Bozataw rayonı, Taqıyatas rayonı, Qońırat rayonı |
| Teńiz júzesinen biyikligi | 41 metr |
| Shegaraları | Xorezm wálayatı, Buxara wálayatı, Nawayı wálayatı, Mańǵıstaw wálayatı, Aqtóbe wálayatı, Tashawız wálayatı |
| Qollanılatuǵın til(ler) | qaraqalpaq tili, ózbеk tili, qazaq tili |
| Maydanı | 160 000 kvadrat kilometr |
| Rásmiy sayt | http://sovminrk.gov.uz/lang/en/ |
 | |
| |
| Bayraǵı | Qaraqalpaqstan Respublikasinıń mámleketlik bayraǵı |
| |
| Gerbi | Qaraqalpaqstan Respublikası mámleketlik gerbi |
| |
 | |
| Derekte súwretlengen | Svensk uppslagsbok |
| Commons kategoriyası | Karakalpakstan |
| Temanıń tiykarǵı kategoriyası | |
| Baylanıslı shaxslar kategoriyası | Kategoriya:Qaraqalpaqstan adamları |
| Usı jerde tuwılǵan shaxslar kategoriyası | Kategoriya:Qaraqalpaqstanda tuwılǵanlar |
| Usı jerde qaytıs bolǵanlar ushın kategoriya | Kategoriya:Qaraqalpaqstanda qaytıs bolǵanlar |
| Usı jerde jerlengen shaxslar kategoriyası | Q32102244 |
| Kartalar kategoriyası | Kategoriya:Qaraqalpaqstan kartaları |
 | |
| Karakalpakstan | |
Qaraqalpaqstan Respublikası
Qaraqalpaqstan Respublikasınıń paytaxtı — Nókis qalası. Iri qalaları — Xojeli, Qońırat, Shımbay hám Taqıyatas.
Respublika 16 rayonǵa bólingen.
Geografiyası
Suverenli demokratik Qaraqalpaqstan Respublikası Ózbekstan Respublikasınıń arqa-batısında jaylasqan.
Respublika shıǵısta Ózbekstan (Buxara, Nawayı wálayatları shıǵısta, Xorezm wálayatı qublada), arqada hám batısta Qazaqstan, qublada Túrkmenstan menen shegaralasqan. Ulıwma jer maydanı — 166 600 km².
Xalqı
2020-jıldıń 1-oktyabr halatına 1916,1 mıń adamdı quraydı. Usı kórsetkish 2020-jıldıń yanvar-oktyabr aylarına 17,8 mıń adamǵa yamasa 0,9%ke ósti. Sonıń ishinde, qala xalqınıń sanı 938,6 mıń adamdı (jámi xalıq sanındaǵı úlesi 49,0%) awıl xalqınıń sanı 977,5 mıń adamdı (51,0%) quraydı. 2020-jıl yanvar-sentyabr aylarında 28,2 mıń perzent tuwıldı (tiri tuwılǵanlardı esapqa alǵan halda), sáykes túrde mıń adamǵa tuwılıw koefficienti 19,8 promillege tuwra keledi. Respublikalıq kesimdegi talqılawlarǵa bola, 2019-jıldıń 1-aprel halatına eń kóp xalıq sanı Nókis qalasında 316,3 mıń adamdı (respublika jámi xalqı sanındaǵı úlesi 16,9%) hám Tórtkúl rayonında 211,1 adamdı (11,2%), kerisinshe eń kem xalıq sanı Moynaq 31,4 mıń adamdı (1,7%) sonday-aq, Taxtakópir rayonında 39,9 mıń adam (2,1%) dı quraydı.
Qaraqalpaqstanda xalıq sanı 2020-jılǵı maǵlıwmat boyınsha 1,916,100 adam qurap, 51,0 % awıllarda, 49,0% qalalarda jasaydı.
Qaraqalpaqstan xalqın qaraqalpaqlar — 40 %, ózbekler — 34.6 %, qazaqlar — 18,6%, túrkmenler — 5,1 %, qalǵanlar — 1,7% quraydı.
Tábiyiy baylıqları
Qaraqalpaqstan Respublikası tаbiyiy gаz, gaz kondensatı, neft grаnit, bеtоnit, kаоlin, mramor, altın, temir rudası,fоsfоr, kaliy duzları, hár qıylı duzlarǵa bay.
Ústirt tegisliginde hám Aral teńizi boylarında tábiyiy gaz hám gaz kondensatı kánleri bar. Búgingi kúnde bul kánlerden gaz qazıp alınıp atır.
Qarataw yaki Sultan Wáys taw dizbeklerinde altın untaqları bar.
Awıl xojalıǵı
Biyday, salı hám paxta eń kóp egiletuǵin egin túrlerinen esaplanadı. Respublikada qaramal, túye, qarakól qoyı hám eshkiler kóp baǵıladı.
Energetika
Taqıyatas hám Túyemoyin elektr stantsiyaları bar.
Derekler
Siltemeler
- Qaraqalpaqstan (inglis tilinde)
|
Bul Geografiya haqqında juwmaqlanbaǵan maqala. Ótinish, usı maqalanı toltırıń. |