Qaraqalpaq tiliniń túsindirme sózligi (1982-1992)
Qaraqalpaq tiliniń túsindirme sózligi–ÓzSSR Ilimler akademiyası Qaraqalpaqstan filialınıń N.Dáwqaraev atındaǵı tariyx, til hám ádebiyat institutınıń terminologiya bólimi xızmetkerleri, filolog, tilshiler tárepinen 1982, 1984, 1988, 1992-jıllar aralıǵında dúzilgen sózlik.
| Qaraqalpaq tiliniń túsindirme sózligi | |
|---|---|
 «Qaraqalpaq tiliniń túsindirme sózligi»niń I tom muqabası | |
| Avtorı | Kollegiya |
| Janr | Túsindirme sózlik |
| Mámleket | Qaraqalpaqstan |
| Kitap jazılǵan til | Qaraqalpaq tili |
| Original baspa jılı | 1982-1992 |
| Baspaxana | Қарақалпақстан |
| Betler sanı | I tom (404 bet) II tom (388 bet) III tom (368 bet) IV tom (636 bet) |
| Websayt | https://tusindirmesozlik.uz/ |
«Қарақалпақстан» baspası tárepinen hár bir tomnıń tirajı 10000 danadan basılǵan.
Birinshi tomdaǵı «Sóz bası»n filologiya ilimleriniń kandidatları A. Qıdırbaev hám M. Qálenderovlar jazǵan.
Sózliktiń aqırında berilgen qosımsha–jıl, ay, kún, hápte atlarına tiyisli maǵlıwmatlar, sózlikti dúziwde paydalanılǵan ádebiyatlardıń dizimi hám de sózlikti baspaǵa tayarlawdaǵı jumıslar tolıǵı menen filologiya ilimleriniń kandidatı M. Qálenderov tárepinen jazılıp, islengen.
Sózlik qorı
redaktorlawI tomda 3772 bas sóz (А–1435, Ә–249, Б–2050, В–38), 1226 sóz mánileri (А–364, Ә–35, Б–817, В–10), 1195 frazeologiyalıq dizbek (А–117, Ә–14, Б–1064, В–0)– ulıwma sanı 6193 leksikalıq birlik hám mánisi túsindirilip sıpatlama berilgen.
II tomda 5004 bas sóz (Г–498, Ғ–218, Д–614, Е–608, Ё–6, Ж–1461, З–239, И–402, Й–14, К–944), 2029 sóz mánileri (Г–215, Ғ–76, Д–278, Е–226, Ё–2, Ж–665, З–107, И–149, Й–6, К–305), 1350 frazeologiyalıq dizbek (Г–48, Ғ–17, Д–87, Е–239, Ё–0, Ж–305, З–42, И–57, Й–1, К–554)–ulıwma sanı 8383 leksikalıq birlık hám mánisi túsindirilip sıpatlama berilgen.
III tomda 5314 bas sóz (К–48, Қ–2503, Л–204, М–1428, Н–698), 2118 sóz mánileri (К–372, Қ–1000, Л–132, М–436, Н–178), 1137 frazeologiyalıq dizbek (К–455, Қ–482, Л–26, М–79, Н–95)–ulıwma sanı 8569 leksikalıq birlik hám mánisi túsindirilip sıpatlama berilgen.
IV tomda 10442 bas sóz (О–554, Ө–439, П–1097, Р–345, С–1481, Т–2522, У–509, Y–319, Ў–94, Ф–359, Х–148, Ҳ–387, Ц–66, Ч–60, Ш–1343, Щ–21, Ы–380, Э–223, Ю–23, Я–72) 4199 sóz mánileri (О–214, Ө–201, П–430, Р–90, С–591, Т–896, У–179, Ү–93, Ў–71, Ф–263, X–154, Ҳ–191, Ц–38, Ч–22, Ш–416, Щ–28, Ы–97, Э–163, Ю–20, Я–42), 1147 frazeologiyalıq dizbek (О–63, Ө–87, П–48, Р–20, С–138, T–358, У–48, Y–82, Ў–16, Ф–24, X–23, Ҳ–36, Ц–0, Ч–27, Ш–75, Щ–0, Ы–38, Э–5, Ю–0, Я–59)–ulıwma sanı 15788 leksikalıq birlik hám mánisi túsindirilip sıpatlama berilgen.
| Tom | Bas sózler sanı | Mánisi túsindirilgen sózler sanı | Frazeologiyalıq dizbekler sanı | Jámi |
|---|---|---|---|---|
| I | 3372 | 1226 | 1195 | 6193 |
| II | 5004 | 2029 | 1350 | 8383 |
| III | 5314 | 2118 | 1137 | 8569 |
| IV | 10442 | 4199 | 1147 | 15788 |
| Jámi | 24132 | 9572 | 4829 | 38933 |
Dúziwshiler
redaktorlawRedkollegiya aǵzaları
redaktorlawSózliktiń redkollegiya aǵzaları: ÓzSSR Ilimler akademiyasınıń akademigi S. K. Kamalov (baslıq), filologiya ilimleriniń doktorları: D. S. Nasırov (baslıqtıń orınbasarı), Q. M. Maqsetov, E. B. Berdimuratov, O. D. Dospanov (baslıqtıń orınbasarı), filologiya ilimleriniń kandidantları M. Q. Qálenderov (sekretar), Q. Á. Ábdimuratov, A. Q. Qıdırbaev, R. E. Esemuratova, E. D. Dáwenov, A. B. Bekbergenov, ÓzSSR hám QQASSR xalıq shayırı T. J. Jumamuratov, QQASSR xalıq shayırı I. Y. Yusupov, QQASSR xalıq jazıwshısı T. Q. Qayıpbergenov, QQASSRına miyneti sińgen mádeniyat xızmetkeri H. J. Jumashev.
Tomlıqtıń juwaplı shıǵarıwshısı – Mamut Qálenderov.