Hind-iran tilleri
Hind-iran tilleri yamasa ariy tilleri (russha Индоира́нские или ари́йские языки́, inglisshe Indo-Iranic languages or Aryan languages) — hind-evropa tilleri shańaraǵınıń eń shıǵıs bólimine tiyisli tiller. Túp-tiykarı bir tilden - "áyyemgi hind-iran tili"nen kelip shıqqan bul tillerdiń tarqalıwı áyyemgi hindlerdiń migraciyaları menen baylanıslı.
Hind-iran tillerinde sóylesiwshilerdiń jasaw maydanları Pamir, Bengal hám Shri-Lankadan Kishi Aziya, Siriya hám Arqa Kavkazǵa shekem sozılǵan.
Bul bólimge tiyisli tiller Tájikstan, Awǵanstan, Bangladesh, Hindistan, Iran, Nepal, Pakistan, Shri-Lankada keń tarqalǵan; Orta Aziya, Kavkaz hám Kavkazartı mámleketleri aymaqlarında: Armeniya, Ázerbayjan, Túrkmenstan, Ózbekstan; Rossiyanıń qońsılas aymaqlarında; Iraq, Qıtay, Siriya, Túrkiyada.
Cıgan tili hám oǵan baylanıslı dialektler dúnyada, tiykarınan Evropada tarqalǵan. Fidji, Mavrikiy hám Surinamda da azlı-kem hind tilinde sóylesiwshi jámáátler bar.
Sóylesiwshilerdiń ulıwma sanı 1,2 milliard adamǵa jaqın bolıp, bul hind-evropa tilleri arasındaǵı eń úlken bólim.
Derekler redaktorlaw
- Эдельман Д. И. Нуристанские языки / Дардские и нуристанские языки. Серия «Языки мира». М. 1999, стр. 99
- Коган, А. И. Дардские языки: Генетическая характеристика. М.: Восточная литература РАН, 2005.
- Т. В. Гамкрелидзе, Вяч. Всев. Иванов. Индоевропейский язык и индоевропейцы. Тбилиси. 1984. Стр. 415