Pavel I (Greciya patshası)

Pavel I (grekshe Παύλος Αʹ; 1901-jıl 14-dekabr, Afina — 1964-jıl 6-mart, Afina) — 1947-1964 jıllarda Glyuksburglar dinastiyasınan Greciyanıń segizinshi patshası. 1947-jıl 30-dekabrde Rumıniyada monarxiya biykar etilgeninen keyin, ol jekke húkimran pravoslav monarxı bolǵan.

Pavel I
grekshe Παύλος Αʹ
Pavel I 1939-jılda
Greciya patshası
Wákillik dáwiri 1947-jıl 1-aprel — 1964-jıl 6-mart
Aldınǵı isker	Georg II
Keyingi isker	Konstantin II
Jeke maǵlıwmatları
Tuwılǵan sáne	1901-jıl 14-dekabr
Tuwılǵan jeri	Afina, Greciya
Qaytıs bolǵan sáne	1964-jıl 6-mart
Qaytıs bolǵan jeri	Afina, Greciya
Dinastiyası	Glyuksburglar
Ómirlik joldası	Frederika Gannoverlı
Balaları	Konstantin, Sofiya, Irena
Anası	Sofiya Prussiyalı
Ákesi	Konstantin I
Dini	ortodokslıq
Qolı
Tiyisliligi	Greciya Patshalıģı
Armiya túri	Greciya qurallı kushlerı
Xızmet jılları	1935—1964
Ataģı	Feldmarshal Flot admiralı Aviaciya marshalı

Biografiyası

Oldenburg dinastiyasınıń grek bólimi bolǵan Glyuksburglar dinastiyasınıń wákili. Jaslıǵında teńiz oficerlik tayarlıǵınan ótken.

1917-jıldan 1920-jılǵa shekem Pavel I ákesi, Greciya patshası Konstantin I menen emigraciyada jasaǵan. 1923-jıldan 1935-jılǵa shekem hám 1941-jıldan 1946-jılǵa shekem ájaǵası, Gretsiya patshası Georg II menen emigraciyada bolǵan. 1935-jılda miyrasxor shahzada dep daǵaza etildi.

Ekinshi jáhán urısı dáwirinde London hám Qahirada súrgindegi grek húkimeti quramına kirgen. Qohiradan grek xalqıǵa radio xabarlar jiberedi. 1946-jılda Gretsiyaǵa qayttı.

1947-jılda ájaǵası, patsja Georg II qaytıs bolǵannan keyin, Greciya patshası boldı. Bul Greciya kommunistleri hám monarxistler húkimeti arasındaǵı Greciya puqaralar urısı dáwiri edi. Puqaralar urısı 1949-jıl 16-oktyabrde kommunistlerdıń jeńiliwi menen juwmaqlandi.

Siyasiy hám ekonomikalıq turaqlılıqqa qaramay, Greciyada respublikanshiliqqa sadıqlıq kúsheyip bardı hám patsha Pavel hám xanzada-konsort Frederika Gannoverlıq siyasatqa aralasqanı, tez-tez shetelge sayaxat etkeni hám Korollıq shańaraǵın jámiyet ushın júdá qımbat saqlanlıǵi ushın turaqlı túrde sın pikir etildi. Onıń húkimranlıǵı Ullı Britaniya menen Kipr kelspewshiligine dus keldi, ol sol waqıtqa shekem Greciyaǵa unamlı qatnasda bolǵan. Kipr 1960-jılda ǵárezsiz respublikaǵa aylandı.

1950-jıllardıń aqırına kelip, patshanıń den sawlıǵı sezilerli dárejede jamanlasdı. 1964-jılda as qazan saratanı sebepli ol operaciya etildi. Operaciyadan bir hápte ótkennen, 1964-jıl 6-martta Pavel I opat etdi.

Balaları

Frederika Gannoverlıq menen nekeden Pavelnıń úsh perzentı tuwıldı:

• Sofiya, Ispaniya patshası Xuan Karlos I zayıpı
• Konstantin (1940-2023), 1964-1967 jıllarda Greciyanıń patshası, 1967-jıl 13-dekabrden emigraciyada.
• Irena (1942-jılda tuwıldı).