Konstantin I (Greciya patshası)
Konstantin I (grekshe Κωνσταντίνος Αʹ; 1868-jıl 2-avgust, Afina — 1923-jıl 11-yanvar, Palermo, Italiya) — 1913-1917 hám 1920-1922-jıllarda ellinlar patshası, grek taxtıdaģı Glyuksburglar dinastiyasınan ekinshi patsha, Greciyada tuwılǵan birinshi Glyuksburg.
| Konstantin I | |
|---|---|
grekshe Κωνσταντίνος Αʹ | |
.jpg) Konstantin I 1914-jılda | |
.svg) .svg) | |
|
Wákillik dáwiri 1913-jıl 8-mart — 1917-jıl 11-iyun | |
| Aldınǵı isker | Georg I |
| Keyingi isker | Aleksandr I |
| |
|
Wákillik dáwiri 1920-jıl 19-dekabr — 1922-jıl 27-sentyabr | |
| Aldınǵı isker | Aleksandr I |
| Keyingi isker | Georg II |
| Jeke maǵlıwmatları | |
| Tuwılǵan sáne | 1868-jıl 2-avgust |
| Tuwılǵan jeri | Afina, Greciya |
| Qaytıs bolǵan sáne | 1923-jıl 11-yanvar |
| Qaytıs bolǵan jeri | Palermo, Italiya |
| Dinastiyası | Glyuksburglar |
| Ómirlik joldası | Sofiya Prussiyalı |
| Balaları | Georg, Aleksandr, Pavel, Elena, Irena, Katerina |
| Anası | Olga Konstantinovna |
| Ákesi | Georg I |
| Tálim ornı | Geydelberg universitetı |
| Dini | ortodokslıq |
Biografiyası
redaktorlawKonstantin grek patshası Georg I hám Olga Konstantinovnanıń úlken balası, orıs imperatori Nikolay I dıń aqlıǵı edi. Ákesi boyınsha ol orıs imperatorı Nikolay II hám Britaniya patshası Georg V nıń jiyenı edi. Konstantin - Greciyada tuwılǵan Glyuksburglar dinastiyasınan birinshi patsha. Ol Germaniyada oqıǵan hám Prussiya armiyasında xızmet etken.
Konstantin 1897-jılda Greciya tárepinen jeńiliwge dus kelgen Turkiya menen birinshi urısda, keyininen eki utqan urısında grek áskerlerine komandirlik etdi: túrklerge qarsı Birinshi Balkan urısı (1912-1913) hám bolgarlarǵa qarsı Ekinshi Balkan urısı (1913). Ol 1913-jıl 18-martda Salonikidaǵi kóshede anarxist tárepinen óltirilgen atasınıń ornın iyeledi.
1913-jıl 3-aprelden baslap patsha Konstantin Rossiya armiyasınıń Neva 1-polkınıń baslıǵı boldı.
Konstantin Germaniyaǵa muńlas bolıp, Greciyanıń Birinshi jáhán urısında (1914-1918) Antanta tárepinde qatnasıwına qarsı shıqtı. Bas ministr Elefterios Venizelos menen bolǵan qarawlardıń bul parıqlanıwı hám keyinirek onıń lawazımınan bosatılıwı Milliy bóliniwge ap keldı.
1889-jılda Afinada Konstantin Germaniya kayzerı Vilgelm II nıń qarındası Sofiyaǵa úylendi. Ekewi de Rossiya imperatori Pavel I nıń aqlıqları.
Balası qaytıs bolǵannan keyin, referendum juwmaqları boyınsha 1920-jıl 6-dekabrde taǵı taxtǵa qayttı. Ekinshi grek-turk urısında grek áskerlerine komandirlik etken, biraq grekler Mustafo Kemal áskerleri tárepinen jeńiliwge dus kelgen hám Kishi Aziyadan quwıp shıǵarılǵan. Urısda jeńiliw jańa krizistı keltirip shıǵardı, sol sebepli Konstantin I taǵı 1922-jıldıń gúzınde taxttan ketiwge májbúr boldı, bul sapar úlken balası Georg II paydasına.
Konstantin Italiyaǵa ketti. Ol jerde júdá qısqa waqıt jasap, 1923-jıl 11-yanvarda Palermoda opat etdi.