Qaraqalpaqsha Wikipedia

Jet Li

Li Lyanсze (1963-jılı 26-aprelde tuwılǵan),[1] kóbinese Djet Li saxna atı menen kópshilikke tanılǵan. Qıtayda tuwılǵan Singapur puqarası, jekpe-jek sheberi, aktyor hám qayırqomlıq belsendisi. Ataqlı ushu ustazı U Bin menen úsh jıl shınıǵıwdan soń, Li 11 jasında Pekin Ushu komandası ushın birinshi milliy chempionatta jeńiske eristi. 1974-jıldan 1979-jılǵa shekem, ol bes márte Ulıwma Milliy Ushu Chempionı ataǵın jeńip aldı. 18 jasında ushudan ketkennen soń, ol Qıtayda aktyor sıpatında úlken jetiskenlikke eristi, óziniń dáslepki roli «Shaolin Ibadatxanası» (1982) jekpe-jek filminde bolıp, bul onı birden Shıǵıs Aziyada juldızǵa aylandırdı.[2]

Jet Li
Tuwılǵan sánesi26-aprel 1963-jılı(1963-04-26) (61 jasta)
Tuwılǵan jeriQıtay
Kásibijekpe-jek sheberi, aktyor

1984 hám 1986-jıllardaǵı eki izbe-iz filmnen keyin de tabıslı bolsa da, Li "Once Upon a Time in China" film seriyası (1991–1993) menen pútkil Aziya boylap úlken jetiskenlikke eristi. Ol Gonkong kinematografiyasında eski Qıtayda ótetuǵın filmlerde ról oynawın dawam etti, mısalı "Swordsman II" (1992), "Tai Chi Master", "Fong Sai-yuk", "Fong Sai-yuk II", "Kung Fu Cult Master", "Last Hero in China" (hámmesi 1993-jılı) hám "The New Legend of Shaolin" (1994). Ol óziniń rejissyorlıq debyuti bolǵan "Born to Defence" (1986) filminde bas roldi oynadı, bul filmde Li birinshi márte tariyxıy dáwirdegi personajdı sáwlelendirdi.[3] 1990-jılları ol qural hám kung-fudı biriktirgen bir qansha zamanagóy ekshn filmlerde kórindi, ásirese "High Risk" (1995), "Black Mask" (1996) hám "Hitman" (1998).[4] Ol sın tárepinen joqarı bahalanǵan "Fist of Legend" (1994) filminde bas roldi oynadı. Onıń Qıtaydaǵı kino karerası 1990-jılları Gonkong jekpe-jek filmlerinde ushudı qayta janlandırıwda hám Shaolin ibadatxanasın qayta tiklewde úlken úles qostı dep esaplanadı.[5] Sonday-aq, Li óz karerası dawamında jańa usya filmlerin xalıqaralıq dárejede keń taratıwǵa qosqan úlesi menen de belgili.[2]

Onıń qıtay emes filmdegi birinshi roli "Lethal Weapon 4" (1998) filmindegi jawız qaharman edi, al Gollivud filmindegi birinshi bas roli "Romeo Must Die" (2000) filmindegi Xan Sing obrazı boldı. Ol kóplegen xalıqaralıq ekshn filmlerde bas rollerdi oynawdı dawam etti, sonıń ishinde francuz kinosında Lyuk Besson prodyuserlik etken "Kiss of the Dragon" (2001) hám "Unleashed" (2005) filmleri bar. Ol Djeyson Stetxem menen birge "The One" (2001) hám "War" (2007) filmlerinde, Djeki Chan menen "The Forbidden Kingdom" (2008) filminde, Silvestr Stallone menen "The Expendables" film seriyasınıń dáslepki úsh bóliminde birge oynadı, sonday-aq "The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor" (2008) filminde bas jawız rolin sáwlelendirdi. Ol Gonkong kinosında da belsendi bolıwın dawam etti, sın tárepinen joqarı bahalanǵan "Hero" (2002), onıń sońǵı ushu jekpe-jek filmi bolǵan "Fearless" (2006) hám "The Warlords" (2007) filmlerinde kórindi. Sońǵı film ushın ol qıtay tilindegi filmde eń joqarı haqı alǵan aktyor boldı, burın bul rekordtı "Hero" filmindegi roli ushın saqlap turǵan edi.[6]

Qırıq jıldan aslamıraq dawam etken kino karerası menen Li eń belgili qıtay kino juldızlarınıń biri hám óz áwladınıń eń ataqlı jekpe-jek juldızlarınıń biri dep esaplanadı.[7][8] 2004-jılı ol Forbes jurnalınıń Qıtaydıń eń bay juldızları diziminde birinshi orındı iyeledi.[9] Qayırqomlıq isker sıpatında ol 2007-jılı "One Foundation" fondın shólkemlerstirdi,[10][11][12] keyinirek bolsa meditaсiya hám tayсzi boyınsha tálim beriwshi onlayn densawlıq hám salamatlıq baǵdarlaması "Taiji Zen"di dúzdi.[13] 2010-jılı Time jurnalı tárepinen Li dúnyadaǵı eń tásirli 100 adamnıń qatarına kirgizildi.

Erte jaslıq dáwiri hám jekpe-jek karerası

Li Qıtaydıń Pekin qalasında tuwılǵan hám eki ul hám eki qızdıń eń kishisi bolǵan. Onıń ata-babalarınıń watanı Shenyan, Qıtay. Ol eki jasqa tolǵanda ákesi qaytıs bolıp, onıń shańaraǵı joqshılıqta jasaǵan.[14]

Li segiz jasında mekteptiń jazǵı kursında shınıǵıp atırǵanda onıń ushun talantın bayqadı. Sońınan ol sparringsiz ushu jarısına qatnastı, keyin Pekin Ushu Komandasına qosılıp, Pútkil Qıtay Oyınlarında jekpe-jek kórsetpesin orınladı. Ataqlı trenerler Li Junfeń hám U Bin talantlı balaǵa rawajlanıwǵa járdem beriw ushın qosımsha kúsh saldı. U Bin hátte Lidiń shańaraǵına onıń protein qabıllawın arttırıw ushın azıq-awqat satıp alıp berdi.

Júdá jas Li úlkenlerge qarsı jarıstı hám 1975-jıldan 1979-jılǵa shekem milliy kóp jarıs chempionı boldı.[15]

1974-jılı Li Qıtaydıń xalıq diplomatiyasınıń bir bólegi sıpatında Amerika Qurama Shtatlarına sapar shekken qırıq úsh jekpe-jek óneri sheberinen ibarat delegaсiyanıń quramında boldı.[16] Topar Gavayi, San-Franсisko hám Vashington, Kolumbiya okrugindegi amerikalı tamashagóyler aldında óner kórsetti.[16]

Lidiń aytıwınsha, bir ret bala waqtında Qıtay Milliy Ushu Komandası Amerika Qurama Shtatlarına Prezident Richard Nikson ushın óner kórsetiwge barǵanda, Nikson onnan óziniń jeke qorǵawshısı bolıwın soraǵan. Li oǵan: "Men bir adamdı qorǵaǵım kelmeydi. Úlkeygenimde men bir milliard qıtaylı watanlaslarımdı qorǵaǵım keledi!" dep juwap bergen.[17]

Li bir neshe ushu stiliniń, ásirese chanсyuan hám fanсzıсyuannıń ustası. Ol sonday-aq basqa da ónerlerdi, sonıń ishinde baguachjan, tay-chi, siniсyuan, mas boksı, Búrkit tırnaǵı hám Duwa shegirtke stillerin úyrengen. Ol Nanсyuandı ("Qubla boksı") úyrenbegen, sebebi onıń shınıǵıwları tek Arqa Shaolin stillerine baǵdarlanǵan edi. Ol sonday-aq ushudıń tiykarǵı quralların, mısalı, Sanсzegun (Úsh bólimli tayaq), Gun, Dao (Keń qılısh), Czyan (Tuwrı qılısh) sıyaqlılardı tolıq meńgergen.

Li jarıs ushusınan 18 jasında dizesiniń jaraqatı sebepli ketti,[18] biraq bir neshe jıl dawamında Pekin ushu komandasınıń járdemshi treneri boldı. Lidiń jekpe-jek ónerindegi sheberligi aqır-aqıbetinde onıń elindegi hám xalıqaralıq dańqına sebepshi boldı.[19]

Aktyorlıq karerası

Qıtay hám Gonkong filmleri

 
Lidiń qol izi hám avtografı Gonkongtaǵı Juldızlar gúzarında

Onıń sporttaǵı jeńisleri arqalı alǵan dańqı materiktegi Qıtayda baslanıp, keyin Gonkongta dawam etken jekpe-jek óneri filmleriniń juldızı sıpatındaǵı kareraǵa alıp keldi. Li óziniń ekran atın 1982-jılı Filippinde aldı, sebebi reklama kompaniyası onıń haqıyqıy atın aytıw qıyın dep esaplaǵan edi. Olar onıń karerasın samolyottıń ushıwına uqsattı, ol da tez "kóteriledi", sonlıqtan olar film plakatlarına Djet Li degen attı jaylastırdı.[20] Tez arada hámme onı usı jańa atı menen atay basladı, bul at jáne de onıń Pekin Ushu komandasında shınıǵıw waqtındaǵı tezligi hám názikligi ushın berilgen "Djet" degen laqabına tiykarlanǵan edi.

Ol óziniń film debyutin 1982-jılǵı "Shaolin ibadatxanası" filmi menen isledi. Bul film Qıtayda kassalıq rekordlardı buzıp, Qıtay kinoteatrlarında 161,578,014 yuan (85,376,199 AQSH dolları) tabıs taptı, shama menen 500 million bilet satılǵanı esaplanǵan. "Shaolinnen balalar" degen dawamı shama menen 490 million bilet sattı, bul onı 1984-jılı Qıtayda eń kóp tabıs tapqan film etti.

Onıń eń ataqlı qıtay filmleriniń geyparaları:

  • "Shaolin ibadatxanası" seriyası (1, 2 hám 3), bular Qıtaydıń Denfen qalasındaǵı haqıyqıy Shaolin ibadatxanasınıń qayta tuwılıwına túrtki bolǵan filmler dep esaplanadı;
  • "Bir zamanlardaǵı Qıtay" seriyası (qıtaysha atı: Vong Fey Xung), ápsanalıq qıtay xalıq qaharmanı ustaz Vong Fey Xung haqqında.
  • "Ańızǵa aylanǵan judırıq" (qıtaysha atı: Czin Vu Ying Syung), Bryus Lidiń "Ǵázep judırıǵı" filminiń qayta túsirilgen nusqası.
  • Basqa bir qıtay xalıq qaharmanı haqqındaǵı "Fong Say Yuk" filmleri.

Li 1995-jılı "Joqarı qáwip" filminde bas rolde oynadı. Bunda ol hayalı qılmıs basshıları tárepinen óltirilgennen keyin kewli qalǵan kapitan rolin oynaydı. Jol boyı ol aqmaq, satılǵan aktyor Frenki (Djeki Cheung oynaǵan) menen birge jumıs isleydi hám biyik imaratta bir qatar zorlıqlı urıslarǵa qatnasadı. Filmniń ortalıǵı "Qattı óliw" filmine uqsas hám olardıń qıtaysha atamaları da uqsas. Bul film rejissyor Vong Djińniń aldıńǵı filmi "Qala ańshısı"nda Djeki Chan menen islesiwde jaman tájiriybe alǵanlıǵı sebepli, Cheungtiń obrazın Channıń keskin satirası etip jasaǵanı menen belgili. Keyin Li buǵan qatnasqanı ushın Channan ashıq túrde keshirim soraydı.

2011-jılı Lidiń eki wushia janrındaǵı filmi shıqtı: "Sıyqırshı hám aq jılan" hám "Aydarha dárwazasınıń ushıwshı qılıshları"; sońǵısın Cuy Xark basqardı.

Tay chidi járiyalaw ushın, 2012-jılı Li "Tay chi" dep atalǵan filmde bas rolde oynadı hám filmdi Chen Kuo-Fu menen birge prodyuserledi. Li bul filmde tay chi ustazı Yang Luchandı sáwlelendirdi.[21][22]

Amerika/Batıs filmleri

1998-jılı ol "Ólimshi qural 4" filmi menen xalıqaralıq debyutin jasadı, bul onıń birinshi ret filmde jawız rolin oynaǵan waqtı edi. Ol "Ólimshi qural 4"te oynawǵa kelisti, sebebi prodyuser Djoel Silver oǵan keyingi filminde, "Romeo óliwi kerek" (2000) filminde qosıq aytıwshı Aliya menen birge bas rol beriwge wáde bergen edi. Film kassada úlken tabısqa eristi. Film túsirilgen waqıtta Li inglis tilin júdá az bilse de, onıń qıtay mafiyasınıń killeri Va Sing Ku rolindegi oyını maqtawǵa ılayıq boldı.[23][24]

Li Chou Yun-fattıń "Qamıs hám aydarha" (2000) filmindegi rolinen bas tarttı, sebebi hayalına onıń ekiqabatlıǵı waqtında hesh qanday film túsirmewge wáde bergen edi.[1] Ol jáne de "Matriсa" trilogiyasındaǵı Seraftıń rolinen bas tarttı, sebebi bul rol onıń sheberligin talap etpeytuǵınına hám filmler onıń atın qatnasıwshılar dizimine qospastan-aq ayrıqsha hám tań qalarlıq ekenine isengen edi. Li 2000-jılı ele rawajlanıw basqıshında bolǵan "Jasıl shıbın" filminde Kato roline de tańlanǵan edi. 2001-jılı film basqa studiyaǵa ótti. Film jáne bir ret basqa jerge kóshirilip, 2011-jılı shıqqanda, Kato rolin Djey Chou oynadı.

2001-jılı ol jáne eki filmde kórindi: "Jalǵız", bul onıń Djeyson Stetxem menen birinshi filmi edi, hám Bridjet Fonda menen birge túsirilgen "Aydarhanıń súyiwi", bul film kassada ortasha tabısqa eristi. 2001-jıldıń iyul ayında Li Djeki Chan menen birge 2002 yamasa 2003-jılı shıǵarılıwı kerek bolǵan ekshn filmdi islep shıǵarıwǵa hám onda bas rolde oynawǵa kelisti, biraq olardıń birge islesiwi haqqında basqa jańalıqlar 2006-jılǵa shekem payda bolmadı. 2002-jılı tariyxıy jawıngerlik óneri haqqındaǵı epikalıq film "Qaharman" Qıtay bazarında shıqtı. Bul film hám kommerсiyalıq, hám sın tárepinen úlken tabısqa eristi hám sol waqıtta Qıtay kino tariyxındaǵı eń kóp tabıs tapqan film boldı.[25] 2003-jılı ol prodyuser Djoel Silver menen qayta birikti hám reper DMX hám jawıngerlik óneri sheberi Mark Dakaskos penen birge "Besikten qábirge shekem" háreketli triller filminde bas rolde oynadı. 2004-jılı Li "Djet Li: Abırayǵa kóteriliw" video oyınına óz kelbetin, dawısın berdi hám qozǵalıslardı súwretlew jumısların orınladı.

2002-jılı Lige Amerika Qurama Shtatlarındaǵı eń eski Aziya-Amerika teatrı bolǵan East West Players tárepinen "Kózqaras" sıylıǵı berildi.[26] Sıylıqtı oǵan zamanlası Djon Vu tapsırdı. Bul sıylıq "teatr, kino hám televidenie arqalı Aziya-Tınısh okeanı amerikalıları jámiyetiniń kórinisliligin arttırǵan artistlerdi" tán aladı.[27] Li óziniń minnetdarshılıq sózin ana tili mandarin tilinde sóyledi.[28]

2005-jılǵı "Bosatılǵan" (sonday-aq "Iyt Denni" dep te ataladı) filminde Li ádewir qatań roldi oynadı. Bul filmde ol haywan sıyaqlı tárbiyalanǵan, biraq balanıń aqıl-oyına iye eresek adamnıń obrazın jarattı. Onıń jawıngerlik óneri sheberligi keńnen qollanılǵan bolsa da, bul film Lidiń aldıńǵı filmlerine qaraǵanda tereń mazmunlı hám qayǵılı edi. Filmde dramalıq aktyorlar Bob Xoskins hám Morgan Frimen de birge oynadı.

2006-jılı jawıngerlik óner haqqındaǵı epikalıq film "Qorqınısh bilmes" dúnya júzi boyınsha kórsetildi. Li jawıngerlik óner filmlerin islewdi dawam ettiretuǵın bolsa da, "Qorqınısh bilmes" onıń sońǵı ushu jawıngerlik óneri filmi boldı.[29] "Qorqınısh bilmes" filminde ol Xuo Yuanсzya rolin oynadı. Xuo Yuanсzya - Chin Vu Atletika Assoсiaсiyasınıń haqıyqıy ómirdegi tiykarın salıwshısı bolıp, Qıtaydıń kúshi hálsirep atırǵan waqıtta shet ellik boksshılar hám yapon jawıngerlik óner sheberlerin járiyalanǵan jarıslarda jeńgenligi haqqında maǵlıwmatlar bar. "Ańızǵa aylanǵan mush" filmi menen birge, Li hám Xuo Yuanсzyanıń (Fok Yun Gap laqabı menen de belgili) shákirti hám ósh alıwshısı Chen Czyundi, hám Xuo Yuanсzyanıń ózin de sáwlelendirdi. "Qorqınısh bilmes" filmi 2006-jıldıń 26-yanvarında Gonkongta kórsetildi, keyin 2006-jıldıń 22-sentyabrinde Qurama Shtatlarda kórsetilip, birinshi háptesinde ekinshi orınǵa shıqtı.

Men jawıngerlik óner filmleri bazarına 16 jasımda kirdim. Meniń bul tarawdaǵı qábiletimdi dálillegenimdi oylayman hám bunı jáne bes yamasa on jıl dawam ettiriwim mánisiz bolar edi. Xuo Yuanсzya meniń jawıngerlik óner juldızı sıpatındaǵı ómirimniń juwmaǵı boladı.

Li Shenchjen kúndelikli gazetasına bergen intervyusında bul onıń sońǵı jawıngerlik óner eposı bolatuǵının aytqan, bul filmniń televiziyalıq reklamalarında da aytılǵan. Degen menen, ol óz kino karerasın basqa janrlarda dawam ettiriwdi jobalastırmaqta. Atap aytqanda, ol kóbirek diniy hám filosofiyalıq máselelerge baylanıslı epikalıq háreket hám jawıngerlik óner filmlerinde oynawdı jobalastırıp atır.

Lidiń 2007-jılǵı Gollivud filmi "Urıs" sol jıldıń avgust ayında kórsetildi hám onı burın "Jalǵız" filminde birge oynaǵan akter Djeyson Stetxem hám háreket xoreografı Kori Yuen menen jáne birgelikte islewge alıp keldi. "Urıs" kinoteatrlarda 23 million AQSH dolların jıynap, Lidiń Amerikadaǵı eń tómen tabıs alǵan filmleriniń biri boldı. Biraq ol videoda úlken jetiskenlikke erisip, prokatta 52 million AQSH dollarınan kóbirek tabıs taptı, yaǵnıy kinoteatrlardaǵı tabısınan eki ese kóp.[30] "Romeo óliwi kerek" hám "Qaharman" filmleriniń dúnya júzilik kórsetiliwinen tısqarı, Lidiń kópshilik amerikalıq/batıs filmleri "Aydarhanıń súyiwi", "Jalǵız", "Shınjırdan bosatılǵan", "Besikten qábirge deyin" hám "Qorqınısh bilmes" filminiń dúnya júzilik kórsetiliwi sıyaqlı tek ortasha jetiskenlikke erisken.

 
Li 2006-jılı

2007-jıldıń aqırında Li jáne Qıtayǵa qaytıp, Endi Lau hám Takeshi Kaneshiro menen birge Qıtay/Gonkong birgelikte islep shıǵarǵan dáwirlik urıs filmi "Urıs ájaǵaları"na qatnastı. Bul film jawıngerlik ónerden góre dramalıq tárepke kóbirek itibar qaratqanı menen, Lige Gonkong Kino Sıylıǵınıń Eń jaqsı aktyor nominaсiyasın alıp berdi.

Li hám onıń jawıngerlik óner boyınsha ájayıp kásiplesi Djeki Chan aqır-aqıbet 2007-jıldıń may ayında túsiriliwi baslanǵan hám 2008-jıldıń 18-aprelinde sın hám kommerсiyalıq jetiskenlikke erisken "Qadaǵan etilgen patshalıq" filminde birinshi ret birge ekranda kórindi. Film qıtay xalıq romanı "Batısqa sayaxat"tan alınǵan Maymıl patshası haqqındaǵı ańızǵa tiykarlanǵan.[31][32] Sonday-aq, Li Brendan Freyzer, Izabella Leong hám Mishel Yeo sıyaqlı aktyorlar menen birge fantastikalıq ekshn filmi "Mumiya: Aydarha imperatorınıń qábiri"nde bas jawız Xan imperatorı rolin oynadı.

Bir jıl film túsiriwden dem alǵannan soń, Li 2010-jılı aktyorlik iskerligine qayttı. Ol "Jallanba áskerler" filminde jallanba ásker rolin oynap, Silvestr Stallone, Djeyson Stetxem, Dolf Lundgren, Mikki Rurk, Erik Roberts, Stiv Ostin, Terri Kryus hám Rendi Kutyur sıyaqlı ekshn juldızları menen birge isledi. Bul Stetxem menen úshinshi márte birge islesiwi edi. 2012-jılı ol "Jallanba áskerler 2" filminde óz rolin qısqasha qaytaladı hám 2014-jılı "Jallanba áskerler 3" filmine qaytıp keldi. Dáslep Lidiń Vin Dizel menen birge "XXX: Ksander Keydjdiń qaytıwı" filminde oynaytuǵını aytılǵan edi, biraq Dizeldiń Facebook betindegi jazıwına qaraǵanda, Lidiń ornına Donni Yen alınǵan.[33][34][35]

Li 2020-jılǵı haqıyqıy waqıyalar tiykarında túsirilgen "Mulan" filminde Qıtay Imperatorı roline tańlandı.

Jeke ómiri

1987-jılı Li Pekin Ushu komandasınıń aǵzası hám "Shaolinnen kelgen balalar" filmindegi kásiplesi Xuan Cyuyanǵa úylendi.[36] Olardıń Si hám Taymi atlı eki qızı bar.[37] Ol aktrisa Nina Li Chi menen "Aydaha sawashı" (1989) filmin túsiriw waqtında tanıstı hám 1990-jılı Xuannan ajırastı. 1999-jılı Li Ninaǵa Kaliforniyadaǵı Arkadiya qalasındaǵı óziniń villasında úylendi, ol bul villaǵa 1998-jıldan 2004-jılǵa shekem iyelik etti. Olardıń Djeyn (2000-jılı tuwılǵan) hám Djada (2002-jılı tuwılǵan) atlı eki qızı bar.[38]

2004-jılǵı Hind okeanı jer silkinisi hám сunamiysi waqtında Li Maldiv atawlarında edi. Sol waqıtta onıń apatta qaza tapqanı haqqında keń tarqalǵan xabarlar bolsa da,[39] Li tek ayaǵınan jeńil jaraqat alǵan, bul jaraqat teńiz suwı qáwipli túrde kóterilip atırǵanda Djeyn hám Djadanı kóterip turǵan tárbiyashını qáwipsiz biyik jerge jeteklep baratırǵanda júzip júrgen mebeldiń bir bólegi sebepli bolǵan edi. Olar tolqın jaǵaǵa urǵanda basseyn janında hám jaǵadan sál joqarıraqta bolıp, qonaq úyiniń joqarǵı qabatlarına zorǵa qutılıp shıqqan edi.

2007-jılı Pekinde ótkerilgen Dúnya Ushu Chempionatında Qıtay Ushu Assoсiaсiyası tárepinen Li "Ushudıń Imidj Elshisi" (yamasa IWUF elshisi) etip tayınlandı.

2009-jıldıń aprel ayında Li 1997-jılı alǵan AQSH puqaralıǵınan bas tarttı.[40] [41][42] Onıń Singapur puqaralıǵın alǵanı haqqında pikirler boldı, biraq Singapur hákimiyatı dáslep bunı tastıyıqlamadı.[43] Iyul ayında "One Foundation" fondınıń atqarıwshı baslıǵı Lidiń haqıyqattan da Singapur puqarası bolǵanın járiyaladı. Lidiń bul adımdı eki kishkene qızınıń bilim alıwı ushın tańlaǵanı aytıldı. Sol jılı ol óziniń Wuji[44] atlı fitnes baǵdarlamasın basladı - bul baǵdarlama jekpe-jek óneri, yoga hám pilates elementlerinen turadı - hám Adidas kompaniyası bul baǵdarlama ushın "JL" iniсialları jazılǵan arnawlı kiyim sızıǵın shıǵardı.[45][46]

2013-jılı Li óziniń gipertireoz keselliginen azap shegetuǵının hám sońǵı úsh jıl dawamında bul másele menen gúresip kelgenin ashıqladı.[47] 2016-jılı Li óziniń keselliginen emes, al qayırqomlıq jumısları sebepli az film usınısların qabıl etip atırǵanın, kesellikten bolsa jazılǵanın bildirdi.[48]

Li bos waqtında badminton hám stol tennisin oynawdı, velosiped aydawdı, kitap oqıwdı hám meditaсiya menen shuǵıllanıwdı jaqsı kóredi. Ol siyrek ushırasatuǵın tibet monshaqların jıynaydı. Li óziniń bos waqıtta hesh qashan zerikpeytuǵının aytqan.[49][50]

Ómir hám jekpe-jek óneri haqqında kóz-qarasları:

Ol Li kúndelikli ómirdiń qıyınshılıqların filosofiyalar járdeminde jeńiwge boladı dep esaplaydı. Ol dańq-ataqtı ózi baqlay almaytuǵın nárse dep esaplaydı, sonlıqtan ol buǵan itibar bermeydi.[51]

Men hesh qashan ózime dúnyadaǵı eń jaqsı jekpe-jekshi dep aytpayman. Eger birew jekpe-jek ónerin tek kóshede tóbelesiw ushın, onı qarama-qarsılıqlarda tiykarǵı qural sıpatında paydalanıw ushın, basqalardı qorqıtıw hám aybat shegiw ushın úyrense - onda bul adam, meniń pikirimshe, haqıyqıy jekpe-jek sheberi dep esaplana almaydı.

Lidiń aytıwınsha, onıń dúnyaǵa aytqısı kelgen hámme nárse onıń úsh filminde tabılıwı múmkin: "Qaharman" filminiń xabarı - bir adamnıń azabı hesh qashan pútkil millettiń azabınday áhmiyetli bola almaydı; "Bosatılǵan" filmi zorlıq-zombılıq hesh qashan sheshim bola almaytuǵının kórsetedi; al "Qorqınısh bilmes" filmi adamnıń eń úlken dushpanı - bul onıń ózi ekenin aytadı. Li eń ullı qural - bul kúlki, al eń úlken kúsh - bul muhabbat dep esaplaydı.

Ushu haqqında ol jekpe-jek óneriniń mánisi kúsh yamasa tezlik emes, al ishki úylesimlik ekenine isenetuǵının ayttı hám búgingi kúnde Ushu chempionatlarınıń jekpe-jek sheberi bolıwdıń mánisinen góre formaǵa kóbirek itibar qaratıwın qayǵılı rawajlanıw dep esaplaydı. Onıń pikirinshe, házir Ushuda jeke ózgeshelik joq hám qatnasıwshılar mashinalar sıyaqlı háreket etedi, al onıń kóz-qarası boyınsha Ushu eń tez sportshı jeńetuǵın jarıs dep qaralmawı kerek. Ol Ushudı ózgeshe stilge iye bolǵan kórkem óner túri sıpatında kórgisi keledi. Li bunıń ushın, onıń pikirinshe, jekpe-jek sheberlerine sheklewler qoyatuǵın jańa jarıs qaǵıydaların ayıplaydı..[52]

Li Ushudıń tiykarǵı maqseti ózin qorǵaw emes dep esaplaydı hám adamlar qaharman bolıwǵa urınǵannan góre, qarama-qarsılıqlardı tınıshlıq jolı menen sheshiw haqqında oylanıwı hám kerek bolsa poliсiyaǵa xabarlasıwı kerek dep esaplaydı:

"Bir máwritte qural jıllarǵa sozılǵan jekpe-jek óneri boyınsha shınıǵıwlardan ústem keledi. Burın kóp márte aytqanımday, filmler menen haqıyqatlıqtı ayırıp biliw áhmiyetli. Filmdegi qaharman qarsılasınıń qolınan quraldı urıp túsirip, jaǵdaydı qutqara alıwı múmkin, biraq haqıyqıy ómirde - bálkim, olay bolmaydı."[53]

Ol jáne de óziniń jekpe-jek óneri kónlikpelerin haqıyqıy ómirdegi urısta hesh qashan qollanbaǵanın hám bunı qálemeytuǵının da aytqan.

Tayсzi Dzen

2011-jılı Li atqarıwshı baslıq Djek Ma menen birge Tayсzi Dzendi shólkemlestirdi. Tayсzi Dzen tay-chi (qıtaysha tayсziсyuan) jekpe-jek ónerin meditaсiya sıyaqlı ámeller menen biriktirdi. Bul usıllar hár qıylı sabaqlar hám onlayn baǵdarlamalarǵa toplandı.[54]

Qayırqomlıq

 
Li 2008-jıldıń sentyabr ayında Qıtaydıń Tyanсzin qalasında ótkerilgen Dúnya ekonomikalıq forumında shıǵıp sóyledi

Li 2006-jıldıń yanvar ayınan baslap Qıtay Qızıl Krest jámiyetiniń "qayırqomlıq elshisi" bolıp kelmekte. Ol óziniń "Qorqınıshsız" filminiń kassalıq tabısınan 500,000 yuan (62,500 AQSH dolları) muǵdarın Qızıl Krestiń psixologiyalıq quyash jobasına járdem retinde berdi. Bul joba psixikalıq sawlıqtı jaqsılawdı maqset etedi.

2007-jıldıń aprel ayında, 2004-jılǵı сunami waqtında Maldiv atawlarında ólimnen aman qalǵanınan keyin alǵan tásirli tájiriybesinen ruwxlanıp, Li "Bir Fond" dep atalatuǵın óz qayırqomlıq fondın qurdı.[55][56] "Bir Fond" Qızıl Krest penen birgelikte xalıqaralıq apatshılıqlarǵa járdem beriw, sonıń menen birge psixikalıq sawlıq haqqında xabardarlıqtı arttırıw hám óz janına qastlıq etiwdiń aldın alıw sıyaqlı basqa da jumıslardı qollap-quwatlaydı. Fond qurılǵannan beri Li jeti apatshılıqtan keyingi qayta tiklew jumıslarına qatnastı, olardıń ishinde 2008-jılǵı Sıchuan jer silkinisi hám Tayvandaǵı Morakot tayfunı bar.[57] 2013-jılı Sıchuan provinсiyasınıń Yaan qalasında bolǵan Lushan jer silkinisinde Li hám kópshilik tamashagóyler sektorınıń basqa da wákilleri apat qurbanlarına járdem beriw ushın aqsha, tovar hám materiallar jıynawǵa birinshi bolıp shaqırıq tasladı.[58][59] Vu Czin "Bir Fond"tıń ıqtıyarlısı bolıp, bul jumısqa járdem berdi.[60] "Bir Fond" 2011-jılı Qıtaydaǵı birinshi jeke qayırqomlıq qarjı jıynaw shólkemi sıpatında dizimge alındı.[61]

Li óziniń qayırqomlıqqa baǵıshlanǵanlıǵı haqqında Alliance jurnalınıń 2009-jıldıń dekabr sanında bergen intervyusında bılay dedi: "Jergilikli húkimetlik emes shólkemler húkimettiń kózden qashırıp alǵan jerlerinde járdem bere aladı. Húkimetlik járdem hámme waqıtta da mayda-shúydesine deyin dıqqat awdara bermeydi. Jergilikli húkimetlik emes shólkemler húkimet jumısınday úlken bola almaydı, biraq olar iykemli hám ǵárezsiz bolıwı kerek."[62]

2010-jıldıń sentyabr ayında ol Xalıqaralıq Qızıl Krest tárepinen birinshi Jaqsı Iygilikli Elshisi etip tayınlandı. Ol internette bılay dep jazdı:

"Búgin men Xalıqaralıq Qızıl Krest hám Qızıl Yarım Ay Jámiyetleri Federaсiyası (IFRC) menen shártnama dúzdim hám usı gumanitar shólkemniń tariyxındaǵı BIRINSHI jaqsı iygilikli elshisi boldım. Men bunnan júdá maqtanıshlıman! Sonıń menen birge, men toylaw ushın toqtap qalmayman, kerisinshe alǵa qaray jıljıwdı dawam etip, dúnyaǵa járdem beriw ushın qolımnan kelgenniń bárin isleymen! Maǵan kórsetken qollawıńız hám isenimińiz ushın jáne bir márte raxmet!"[63]

It was also announced in September 2010, when Li was attending his wax unveiling ceremony in Hong Kong Madame Tussauds, that Li would be meeting Bill Gates and Warren Buffett to talk about charity work.[64] "Three days ago, I received an email from Gates, hoping I could make time because he and Buffett hoped I could go for a 30-minute chat before the dinner about the future we face as human beings, so I will go," Li said.[65]

Filmografiyası

2010-jıldıń avgust ayındaǵı AQSH kino kassası statistikasına qaraǵanda, Djet Lidiń eń tabıslı filmi - "Ólimshi qural 4", ol elde 130 million dollardan aslam tabıs keltirgen, al ekinshi orında 103 million dollardan aslam tabıs penen "Jallanba áskerler" filmi tur.[66] "Qaharman" AQSHta eń tabıslı shet tilindegi úshinshi film bolıp, Lidiń eń kóp sın maqtawına erisken filmleriniń biri boldı. "Qorqınısh bilmes" AQSHta hámme waqıtlardaǵı eń tabıslı shet tilindegi jetinshi film bolıp esaplanadı. Toplanǵan sın pikirler boyınsha, Lidiń eń jaqsı bahalanǵan filmi - "Ańızǵa aylanǵan mush" (Rotten Tomatoes saytında: 100%), al eń tómen bahalanǵanı - "Urıs" (Rotten Tomatoes saytında: 14%).

Derekler

  1. ↑ „Biography.com“. 1-fevral 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 29-yanvar 2014-jıl.
  2. ↑ 2,0 2,1 „12 of the best Jet Li movies that redefined martial arts“ (24-aprel 2023-jıl). Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name "auto" defined multiple times with different content
  3. ↑ „Jet Li | Biography, Movies, & Facts | Britannica“ (19-sentyabr 2024-jıl).
  4. ↑ „3 Jet Li action movies fusing guns and kung fu – before he went to Hollywood“ (3-mart 2024-jıl).
  5. ↑ „How Jet Li turned the Shaolin Temple into a kung fu cash cow“ (en). South China Morning Post (26-iyun 2019-jıl). Qaraldı: 6-mart 2023-jıl.
  6. ↑ „Jet Li breaks Chinese film salary record“. Digital Spy (26-noyabr 2007-jıl).
  7. ↑ Lines. „The Shaolin Temple Movies: The Series That Launched Jet Li's Career“ (en-US). Den of Geek (6-iyun 2018-jıl). Qaraldı: 6-mart 2023-jıl.
  8. ↑ Jr. „Jet Li Walked Away From 3 of the Biggest Movies in History“ (en-US). Showbiz Cheat Sheet (5-fevral 2023-jıl). Qaraldı: 6-mart 2023-jıl.
  9. ↑ „Jet Li tops Forbes list of richest stars“.
  10. ↑ „Jet Li shifts focus to charity - China.org.cn“. www.china.org.cn.
  11. ↑ „15 Best Jet Li Movies of All Time“ (mart 2018).
  12. ↑ „Jet Li: Spreading Love with One Yuan“ (16-yanvar 2014-jıl).
  13. ↑ „Jet Li invites you to share your dream!“ (4-mart 2017-jıl).
  14. ↑ „李连杰：已交代后事“ (30-noyabr 2023-jıl). Qaraldı: 18-yanvar 2024-jıl.
  15. ↑ „IWUF Ambassadors“. IWUF.
  16. ↑ 16,0 16,1 Minami, Kazushi. People's Diplomacy: How Americans and Chinese Transformed US-China Relations during the Cold War, 2024. 
  17. ↑ „Life essay: part 7“. Jetli.com. 24-dekabr 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  18. ↑ SCMP.com. „Fans of martial arts legend Jet Li were shocked by his recent appearance - here's what's wrong with him“ (en). Business Insider Australia (23-may 2018-jıl). 16-yanvar 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-yanvar 2021-jıl.
  19. ↑ Jet Li: "Wushu Master" in Sport and Film in Celebrity in China. 
  20. ↑ "7 Questions For Jet Li". The Manila Times: pp. C1. 14 August 2007. https://books.google.com/books?id=U0xaAAAAIBAJ&dq=Li%20Lianjie%20philippines&pg=PA13. 
  21. ↑ „Jet Li to star in new tai-chi movie“. Asia Pacific Arts (23-fevral 2011-jıl). 8-aprel 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-fevral 2011-jıl.
  22. ↑ „'Tai Chi' releases concept poster“. china.org.cn (20-may 2011-jıl). 27-may 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-iyul 2011-jıl.
  23. ↑ O'Sullivan, Michael (10 July 1998). "Another Day, Another 'Lethal Weapon'". The Washington Post (Nash Holdings LLC). https://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/movies/videos/lethalweapon4osullivan.htm. 
  24. ↑ Schwarzbaum, Lisa (17 iyul 1998). „Lethal Weapon 4“. Entertainment Weekly. 6 Noyabr 2016da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 25 avgust 2016. {{cite magazine}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)
  25. ↑ „Special Screening of Historic Movie "Hero" at the Library Promotes Cultural Understanding“. Library of Congress. 16-avgust 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 30-may 2016-jıl.
  26. ↑ „Behind the Curtains: The Evolution and Impact of Asian Americans in Theatre | US-China Institute“ (en). china.usc.edu. Qaraldı: 24-iyul 2019-jıl.
  27. ↑ „East West celebrates 40th Anniversary“. aatrevue.com. Qaraldı: 24-iyul 2019-jıl.
  28. ↑ „AsianConnections: Coverage of East West Players Visionary Awards (Amy Hill, John Cho, Jet Li, John Woo)“. v1.asianconnections.com. 24-iyul 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-iyul 2019-jıl.
  29. ↑ „Jet Li – Fearless“. DVD Talk. 4-mart 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-yanvar 2017-jıl.
  30. ↑ „War Rental Revenue“. Boxofficemojo.com. 27-yanvar 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  31. ↑ „Shooting Begins“. Jackiechan.com (1-may 2007-jıl). 26-iyul 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  32. ↑ „Disney.com | The official home for all things Disney“. Disney Home. 22-aprel 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  33. ↑ Brown. „Tony Jaa, Jet Li and Deepika Padukone Join Vin Diesel In XXX: THE RETURN OF XANDER CAGE“. Twitch (1-yanvar 2016-jıl). 21-yanvar 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  34. ↑ „Vin Diesel / photos“. Facebook (12-fevral 2016-jıl). 16-noyabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-fevral 2016-jıl.
  35. ↑ „Donnie Yen Takes Over Jet Li's XXX: The Return of Xander Cage Role“ (12-fevral 2016-jıl). 18-fevral 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-fevral 2016-jıl.
  36. ↑ „Wong chau yin“. Hkcinemagic.com (2-mart 2007-jıl). 22-dekabr 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  37. ↑ „Jet Li's daughter dances at Lau concert“. Shenzhen Daily. 2-may 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-avgust 2010-jıl.
  38. ↑ „Jet Li“. Yahoo! Movies. 29-iyun 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-avgust 2010-jıl.
  39. ↑ „Jet Li Reported Missing“. Blogcritics.org (28-dekabr 2004-jıl). 11-aprel 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  40. ↑ "Quarterly Publication of Individuals, Who Have Chosen to Expatriate, as Required by Section 6039G". Federal Register. 30 April 2009. https://www.federalregister.gov/articles/2009/04/30/E9-10001/quarterly-publication-of-individuals-who-have-chosen-to-expatriate-as-required-by-section-6039g. 
  41. ↑ HK01. 28 July 2021. https://www.hk01.com/%E5%8D%B3%E6%99%82%E5%A8%9B%E6%A8%82/655902/%E9%99%B3%E9%A3%9B%E5%AE%87%E9%80%80%E7%BE%8E%E5%9C%8B%E7%B1%8D%E5%81%9A%E4%B8%AD%E5%9C%8B%E5%85%AC%E6%B0%91-%E6%9C%89%E4%B8%80%E4%BD%8D%E5%82%B3%E6%8D%90%E7%99%BE%E5%84%84%E6%83%B3%E5%85%A5%E7%B1%8D%E9%80%A3%E8%A2%AB%E6%8B%92%E4%B8%89%E6%AC%A1. 
  42. ↑ Central News Agency (Taiwan). 4 September 2021. https://www.cna.com.tw/news/firstnews/202109040080.aspx. 
  43. ↑ „Chinese star Jet Li 'takes Singapore citizenship'“. Channel NewsAsia (17-iyun 2009-jıl). 9-oktyabr 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  44. ↑ „Jet Li Promotes 'Wuji' Exercise“. crienglish.com. 8-mart 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 16-avgust 2010-jıl.
  45. ↑ Gan. „The Glory of Wu Ji“. China Daily (26-iyun 2009-jıl). 6-avgust 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  46. ↑ „Wuji“ (zh). adidas.com. 30-oktyabr 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 16-avgust 2010-jıl.
  47. ↑ . 25 December 2013. http://news.163.com/13/1225/04/9GTNS8B800014AED.html. 
  48. ↑ "Jet Li rubbishes reports that he is in ill health". 27 July 2016. http://www.straitstimes.com/lifestyle/entertainment/jet-li-dismisses-reports-of-health-woes. 
  49. ↑ Li. „How did you start collecting beads?“. Questions. jetli.com. 13-iyul 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-avgust 2010-jıl.
  50. ↑ Li. „What do you do to handle boredom or every-day monotony? Do you have hobies?“. Questions. Jetli.com. 13-iyul 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-avgust 2010-jıl.
  51. ↑ Li. „What do you think about fame?“. Questions. Jetli.com. 13-iyul 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-avgust 2010-jıl.
  52. ↑ Li. „Wushu, Past and Present“. Essays. jetli.com. 20-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 11-dekabr 2016-jıl.
  53. ↑ Li. „The definition of Wushu – Part 2“. Essays. Jetli.com. 13-iyul 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-avgust 2010-jıl.
  54. ↑ „What is Taiji Zen?“. 28-fevral 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-aprel 2015-jıl.
  55. ↑ „Interview with Jet Li“. CNN (24-sentyabr 2008-jıl). 24-oktyabr 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  56. ↑ „The One Foundation“. Onefoundation.cn. 25-sentyabr 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  57. ↑ „Chinese mainland to hold television fundraiser for Taiwan typhoon relief“. xinhuanet.com.. 21-avgust 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-noyabr 2010-jıl.
  58. ↑ „The One Foundation“. Onefoundation.cn. 4-may 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 3-may 2013-jıl.
  59. ↑ „壹基金在雅安地震首日募得2900万善款_资讯频道_凤凰网“. ifeng.com. 30-iyun 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 30-may 2016-jıl.
  60. ↑ „Wu Jing Gives a Helping Hand in Sichuan“. Wu-Jing.org. 18-iyul 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  61. ↑ „Chinese "One Foundation" First to Accept Bitcoin, Receives $30,000“ (26-aprel 2013-jıl).
  62. ↑ „Interview – Jet Li |“. Alliancemagazine.org (1-dekabr 2009-jıl). 18-iyul 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  63. ↑ „International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies“. alivenotdead.com. 4-oktyabr 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  64. ↑ „李连杰蜡像揭幕 将与比尔盖茨会面谈公益(图)-搜狐娱乐“. sohu.com. 6-mart 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 30-may 2016-jıl.
  65. ↑ „China film star Jet Li to meet Gates, Buffett“ (21-sentyabr 2010-jıl). 25-sentyabr 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2010-jıl.
  66. ↑ „Jet Li“. Box Office Mojo. 18-avgust 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-avgust 2010-jıl.
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=Jet_Li&oldid=96016» saytınan alınǵan