Qaraqalpaqsha Wikipedia

Jan-Klod Van Damm

Jan-Klod Van Damm (ingl.Jean-Claude Van Damme, tuwılǵandaǵı atı. Jan-Klod Kamil Fransua Van Varenberg) Belgiyadan jetilisip shıqqan, amerikalı aktyor hám jekpe-jek sheberi. Bryusselde tuwılıp ósken, onıń ákesi onı on jasında Shotokan karate mektebine bergen, sol sebepli Van Damm karateden 2 qara belbew dárejesin iyelegennen keyin, bir qansha karate hám kikboksing jarıslarına qatnasqan. Jasóspirim waqtında ol 1979-jılı Evropa Kásiplik Karate Assocaciyasınıń orta salmaqtaǵı chempionatın hám 1978-jılı "Mister Belgiya" bodibilding titulın jeńip alǵan. Gollivudta aktyor bolıw niyeti menen, ol 1982-jılı AQSH-qa kóship kelgen, sol jerde bir neshe filmlerge túsken, aqırında jekpe-jek filmi "Bloodsport" (1988) penen úlken jetiskenlikke erisken.

Ol arnawlı háreketsheń (ekshn) filmlerdiń juldızına aylanıp, bunnan soń "Cyborg", "Kickboxer" (ekewi de 1989), "Lionheart", "Death Warrant" (ekewi de 1990), "Double Impact" (1991), "Universal Soldier" (1992), "Nowhere to Run", "Hard Target" (ekewi de 1993), "Timecop", "Street Fighter" (ekewi de 1994), "Sudden Death" (1995), onıń rejissyorlıq debyutı bolǵan "The Quest" hám "Maximum Risk" (ekewi de 1996) sıyaqlı kommerciyalıq tabıslı filmlerge tústi. 1993-jıldan 1998-jılǵa shekem úsh Gonkong rejissyorı: Jon Wu, Cuı Xark hám Ringo Lam Batıs kinosındaǵı debyutlerinde Van Damm menen birge islesken.[1] 1990-jıllardıń aqırı hám 2000-jıllardıń basında onıń ataǵı tómenlegennen keyin, ol 2008-jılı sınshılar tárepinen maqtawǵa iye bolǵan "JCVD" jınayat draması menen qaytadan belgili boldı. Onıń háreketsheń filmler janrına úlken qaytıwı Silvester Stallonege qarsı jawızı sıpatında bas roldı oynaǵan "The Expendables 2" (2012) filmi boldı. Sol waqıttan baslap, ol háreketsheń (ekshn) filmlerge túsiwdi hám dawıslı islewdi keńnen dawam etti

Háreketsheń hám jekpe-jek óneri kinosınıń belgisi sıpatında tanılǵan, onıń filmleri dúnya boyınsha 1 milliard dollardan aslamın jıynap, onı barlıq waqıtlardaǵı eń tabıslı háreketsheń film juldızlarınıń birine aylandırdı.[2] 2020-jılı ol Jekpe-jek Tariyxı Muzeyi Húrmet Zalına kirgizilgen.[3] Jekpe-jek sheberi hám aktyor sıpatındaǵı karerasınan tıs, Van Damm kóplegen tábiyattı qorǵaw hám haywanlardı qorǵaw shólkemlerin ashıq qollap-quwatladı.

Ómirbayanı hám bilimi

redaktorlaw

Van Damm 1960-jıl 18-oktyabrde Belgiyanıń Bryussel qalasınıń Bershem-Sent-Agat rayonında, esapshı hám gúl satıwshı bolǵan Eliana hám Evjen Van Varenberglerdiń shańaraǵında Jan-Klod Kamill Fransua Van Varenberg atı menen dúnyaǵa kelgen.[4][5][6] Onıń ákesi Bryusselli bolıp, eki tilde sóyleydi, al anası flamand (golland tilinde sóylewshi).[7]

Ol jekpe-jek penen on jasında baslaǵan, ákesi onı Shotokan karate mektebine bergen. Onıń stillerine Shotokan Karate hám Kikboksing kiredi. Aqırında ol 18 jasında karateden qara belbewin aldı hám 2-dan qara belbew dárejesine eristi.[8] Ol dene formasın jaqsılaw ushın gir kóteriw menen shuǵıllana baslaǵan, sonıń nátiyjesinde 1978-jılı "Mister Belgiya" bodibilding titulın alıwǵa erisken.[9] 16 jasında ol balet penen shuǵıllana baslaǵan hám onı bes jıl dawamında úyrengen. Van Dammnıń aytıwınsha, balet "bul kórkem óner, biraq sonıń menen birge eń qıyın sportlardıń biri. Eger siz balet shınıǵıwların jeńe alsańız, basqa qálegen sporttaǵı shınıǵıwlardı da jeńe alasız". Keyinirek ol Taekvondo hám Muay Tay menen de shuǵıllana baslaǵan.[10]

Onıń ósip atırǵan waqtındaǵı aktyor qaharmanları Charlz Bronson, Bryus Li, Djeyms Din, Montgomeri Klift, Stiv MakKuin, Jan-Pol Belmondo hám Silvester Stallone bolǵan.[11]

1970-jıllardıń basınan 1980-jılǵa shekem: Jekpe-jek óneri hám birinshi filmge túsiwi

redaktorlaw

12 jasında, Van Damm Belgiyada Klod Goetctiń basshılıǵında Centre National de Karate (Ulıwmalıq Karate Orayı) ge qosıldı. Van Damm tórt jıl shınıqtı hám Belgiya Karate Komandasınan orın aldı; keyinirek ol Dominik Valera menen tolıq-kontaktlı karate hám kikboksing boyınsha shınıqtı. Van Dammnıń aytıwınsha, "ósip atırǵan waqıtta qıyın boldı. Men biraz birtúrli boldım, hám fizikalıq jaqtan onsha talantlı emes edim".

15 jasında ol Belgiyada jarıs karatesi karerasın basladı. 1976-jıldan 1980-jılǵa shekem, ol jarıs hám jarıstan tıs yarım-kontaktlı gúreslerde 44 jeńis hám tórt jeńiliske iye boldı

1979-jıl 26-dekabrde Bryusselde ótkerilgen La Coupe Francois Persoons Karate Turnirinde Evropa Karate Chempionatın jeńip alǵan Belgiya Karate Komandasınıń aǵzası boldı.[12]

Ol Challenge Coupe des Espoirs Karate Turnirinde (1-Sınaqlar) ekinshi orındı iyeledi. Úsh kúnlik turnir dawamında, ol 25 qarsılasın jeńip, final oyınında komanda aǵzası Andjelo Spataroǵa jeńildi.

1980-jıl 8-martta, Belgiyanıń Bryussel qalasında, ol Forest National Arenasında Dan Makaruso-Dominik Valera Professional Karate Associaciyası Jeńil-Awır Salmaqlılar Dúnya Chempionatı gúresiniń aldındaǵı gúreste burınǵı komanda aǵzası Patrik Toygelske qarsı shıqtı. Bul gúreske shekem, Toygels Van Dammdı sheshim boyınsha eki márte jeńgen edi, sonıń ishinde Belgiya Jeńil Salmaqlılar Chempionatı ushın gúres te bar. Van Dammnıń Toygels ústinen 1977-jıldaǵı jeńisi bar edi. Toygels tórt ay aldın Orld Association of Kickboxing Organizations Dúnya Chempionatında tásirli kórinisti kórsetken edi, hám geybirewler onıń bul jekpe-jekte jeńiske erisiwine isengen edi. Esabatlarǵa hám Patrik Toygeldiń óz intervyusına (súwretler menen) kóre, Toygels 1-raundta TKO (texnikalıq nokaut) boyınsha Van Dammǵa jeńilgen. Toygels murnına tepki alǵan hám nátiyjede ayqasıwdı dawam ettire almaǵan.[13] 2013-jıldaǵı intervyusında Van Damm bul ayqasıwdı óziniń eń esinde qalǵan jekpe-jegi dep ataǵan.

Ol 1977-jılı tolıq-kontaktlı karerasın baslaǵan, sol waqıtta Klod Goetc Belgiyada birinshi tolıq-kontaktlı karate turnirin shólkemlestirgen.

1977-jıldan 1982-jılǵa shekem, ol 18 jeńis (18 nokaut) hám bir jeńiliske iye boldı.

1979-jılı ol Mari-Kristin Barro hám Rutger Xauer bas rollerde oynaǵan belgiya-francuz drama filmi Andre Delvonıń "Oman Between Olf and Dog" filminde atı kórsetilmegen roldi oynadı.

1980-jılı ol Professional Karate Magazine jurnalınıń baspashısı hám redaktorı Mayk Anderson hám bir neshe márte Evropa chempionı Gert Lemmenstiń itibarın tarttı. Ekewide Van Dammdı keleshek perspektiva retinde kórdi. Van Damm 1982-jılı jarıslardan ketiwge qarar etti.

Jaslıǵında ol restoranlarǵa gúl satıp, AQSH-qa kóshiwden aldın aqsha jıynawǵa sportzal ashıw ushın kredit aldı.[14] California Gym dep atap, ol 1979-jılı ashıldı hám "karate, oyın, aerobika, bodibilding - hámmesi" menen támiyinledi. Van Damm "men adamlar ushın arnawlı shınıǵıw baǵdarlamaların jazdım, hám muzıka menen jaqsı yosh bar edi" dep qostı. Eń joqarı dáwirinde, California Gym ayına 15,000 dollar tabıs taptı; "men sportzalımdı satıwǵa qarar etkenimde ákem meni aqılsız dep oyladı. Ol: 'Ne qılıp atırsań? Sende Bryusseldegi eń jaqsı sportzal bar. Sende sport mashina, kórkem kvartira bar, sen qálegen nársege iye bola alatuǵınday kóp aqsha tawıp atırsań - hám endi sen biznesińdi satıp Amerikaǵa ketpekshiseń'. Ol júdá qapa boldı".

1982-den 1988-ge shekem: Dáslepki jumısları hám tabısı

redaktorlaw

1982-jılı ol hám balalıq dostı Mishel Kissi ekewi aktyor bolıw úmiti menen Amerika Qurama Shtatlarına kóshti. Olar ózin-ózi qollap-quwatlaw ushın hár túrli jumıslar isledi. Olardıń birinshi kinodaǵı jumısı Cannon Films tárepinen islengen hip-hop ayaq oyın filmindegi "Breakiń" (1984) qosımsha roli bolıp, olar ayaq oyın kórsetiwindegi fonda oyın oynap atırǵan kórsetedi.[15]

Sol waqıtta ol háreketsheń jekpe-jek filmleri juldızı Chak Norris penen doslastı. Olar birge shınıǵıwdı basladı, hám Van Damm Norris menshigindegi Oody's Wharf atı menen atalatuǵın barda qadaǵalawshı bolıp islewdi basladı.[16] Ol sonday-aq tabısın limuzin transport basqarıwshı hám jeke karate instruktorı retinde tolıqtırdı

Ol Amerika Qurama Shtatlarındaǵı dáslepki kúnleriniń ásirese qıyın bolǵanın atap ótti - 2,000 dollar esapqa alınbaǵanda, ol gimnastika zalın satıwdan túsken barlıq aqshasın Evropa bankine salǵan edi; sonlıqtan, ol finanslıq jaqtan qıyınshılıq kórdi. Óz emocionallıq jaǵdayın jaqsı saqlap qalıw ushın, ol hár kúni keshte Santa Monikada juwırıwǵa shıǵatugın edi. Onnan keyin, ol dúnyaǵa belgili Gold's Gym-de shınıǵatugın edi. Bul kúndelikli ádet oǵan kóp jıllar dawamında aman qalıwǵa járdem berdi dep aytıladı. Ol aktiv túrde kasting shaqırıwlarına qatnasatuǵın edi hám belgili bir kúndelikli ádetke iye edi. Sárshembi kúnleri ol Drama-Logue jurnalın satıp alatuǵın edi; keyin, piyshembi azanda, ol reklamalarǵa juwap retinde óziniń súwretin hám rezyumesin jiberetuǵın edi. Ol jetiskenlikke erisiwdiń hár qanday jolın qollanıwǵa tayın edi, hátte ótirik áńgime oylap tabıwǵa da baratuǵın edi. Ol kino studiyalarına qońıraw etip, ózin Bryusselden kelgen aktyor hám Gonkongtan kelgen investorı bar dep aytıp kóretuǵın edi. Ol sonday-aq dostınan ózin kinoda bas rolde oynawın qáleytuǵın hám aqsha salıwǵa tayın, biraq qosımsha qarjı kerek bolǵan investor sıpatında ról oynawın soraǵan. Usı nárse menen qurallanıp, ol prodyuserlerge jaqınlasqan hám birden barlıq qońırawlarına juwap berilip atırǵanın kórgen. Álbette, onıń maqseti tek sol adam menen ushırasıw hám óziniń atın ortaǵa shıǵarıw edi, al nızamsız shártnamalar dúziw emes.[17]

1984-jılı Norris bas roldi oynaǵan "Missing in Action" háreketli filminde, ol da Cannon Films tárepinen shıǵarılǵan, Van Damm kaskadyorlar toparı quramında atı kórsetilgen. Sol jılı ol sonday-aq "Monaco Forever" atlı qısqa metrajlı komediya filminde de rol oynaǵan.[18]

Kori Yuenniń "No Retreat, No Surrender" atlı jekpe-jek óneri tuwralı filmi, 1986-jıl 2-mayda Los-Andjeleste premerası bolǵan,[19] onıń birinshi úlken roli boldı, ol rossiyalı jawız qaharman retinde túsirilgen edi. Bul filmde Kurt MakKini bas roldi oynap, New Orld Pictures arqalı shıǵarılǵan.[20][21] MakKini Djeyson Stilvell rolinde, karate úyrenip atırǵan AQSHlı jasóspirim retinde oynap, óziniń jekpe-jek dojosın Van Damm oynaǵan jekpe-jek ustazınan qorǵaydı. Van Damm hám MakKini ekewi de "No Retreat, No Surrender 2" filminde oynawı kerek edi, biraq olar bul filmnen bas tarttı.

Ol rejissyor Djon MakTerna menen "Predator" (Jırtqısh) (1987) filmi ushın jumıs isledi, dáslepki (aqırında bas tartılǵan) bas qaharmannıń bóten versiyası retinde, Kevin Piter Xol menen almastırılıwınan aldın.[22] Ol bas Predator personajın oynaw ushın birinshi tańlaw edi, onıń jawıngerlik ónerdegi kónlikpelerin qollanıp, bóten shaqqan, nindzya tárizli ańshıǵa aylandırıwdı máqset etken edi, biraq bir neshe kún túsirilgennen keyin, ol filmdi taslap ketti. Onıń monster kostyumi júdá ıssı bolıp, onıń talıp qalıwına sebep bolǵanı haqqında úziliksiz shaǵım etkenligin xabarladı; ol sonday-aq tek kostyumde kameraǵa túsiw haqqında gúmanların bildirgen dep aytıladı. Bunnan tısqarı, jawinger toparına qarsı turǵanda jaratılıstı qorqınıshlı etip kórsetiw ushın fizikalıq jaqtan kúshlirek aktyor kerek ekenligin kórsetken. Rol aqırında Kevin Piter Xolǵa berildi. "Predator" tabıslı bolgannan keyin, Van Damm filmdi júdá jaqsı kórgenin hám bul roldi joǵaltqanına ókinbeytuǵının ayttı.

Van Dammnıń atın shıǵarǵan filmi "Bloodsport" bolıp, ol 1988-jıl 26-fevralda ekranǵa shıqtı.[23] Bul film Frank Dukstıń ómirine tiykarlanǵan dep aytıladı.[24][25] Ol Cannon kompaniyası ushın 1.5 million dollar byudjet penen túsirilgen. Film AQSH armiyasınıń kapitanı Frank Duks (Van Damm oynaytuǵın) haqqında, ol jaslıǵınan Senzo Tanaka tárepinen nindzyucu jollarında tárbiyalanǵan hám Gongkongta ótkerilgen nızamsız jekpe-jegi boyınsha Kumitede Tanakanıń qaytıs bolǵan ulı Shingonıń ornın basadı.[26] Bul film 1988-jıldıń báhárinde AQSHta úlken tabısqa eristi. Prodyuseri Mark Di Salle bılay dedi: "Biz hayal-qızlardı ózine tartatuǵın jańa jekpe-jek óneriniń jańa juldızın izlep atır edik, biraq Van Damm hám erler, hám hayallar ushın qızıqlı boldı.[27] Ol - ádillik ushın amerikasha gúresip, jawızlardı jeńetuǵın amerikalı qaharman." Haqıyqatında, Van Damm bas roldı alıw ushın jalınıp soraǵan; sol waqıtta ol úysiz bolıp, mashinalarda hám garajlarda uyqılap, hátte ayırım waqıtları azıq-awqat urlawǵa májbúr bolǵan. Sonday-aq, 1988-jılı ol Sho Kosugi menen birge "Black Eagle" filminde taǵı bir rus jawız qaharmanın sáwlelendirdi.[28]

1989-dan 1999-ǵa shekem: Xalıqaralıq juldız

redaktorlaw

"Bloodsport" filminiń tabısınan keyin, Cannon Films oǵan "Delta Force 2", "American Ninja 3" yamasa Albert Pyun rejissorlıq etken kiberpank jekpe-jek óneri filmi "Cyborg" ta bas roldi usınıs etti.[29] Ol 1989-jılı premerası bolǵan "Cyborg" tı tańladı. Bul film tómen byudjetli kassalıq tabıs boldı hám eki dawamlı filmine alıp keldi, olardıń hesh qaysısında Van Damm qatnaspadı.

Cannon sol jılı shıqqan "Kickboxer" filminde Van Dammdı qaytadan qollandı. Bul film júdá tabıslı boldı, 3 million dollarlıq byudjetke 50 million dollardan aslam tabıs alıp keldi.[30] Bul film "Kickboxer" franshizasın basladı. Ol filmniń tórtinshi dawamınıń hesh qaysısında qatnaspasa da, qayta islengen seriyada basqa personaj retinde qaytıp keldi.

1991-jılı "Double Impact" filmi shıǵarıldı. Lettich rejissorlıq etken bul filmde Van Damm Aleks hám Chad Vagner atlı bir-birinen uzaq jasaǵan eki egiz tuwısqan rolinde oynap, olar ata-anasınıń óliminiń óshın alıw ushın gúresedi. Film shıqqanda ol hár túrli pikir-usınıslar aldı. Los Andjeles Times gazetası filmniń "jaqsı nátiyje bergenin" ayttı, al Variety bolsa syujet sızıǵın unatpay, filmniń sátsiz bolıwın boljaǵan. Film birinshi 28 kúnde 23,683,813 dollar tabıs keltirdi.[31] AQSHta ulıwma 30,102,717 dollar tabıs keltirdi.[32] Keyin ótken sınshılar bunı qızıqlı háreketli film dep esaplaydı, jaqsı kúlkili máwritleri bar hám Van Dammnıń eki túrli personajdı oynaǵan jaqsı aktyorlıq sheberligin atap ótedi.[33][34][35]

1992-jılı ol jıldıń eń iri blokbasterleriniń birinde, Carolco kompaniyası ushın Roland Emmerich rejissorlıq etken ilimiy fantastikalıq ekshn "Universal Soldier" filminde bas roldi oynadı. Van Damm (Lyuk Deverauks rolinde) hám Dolf Lundgren (serjant Andryu Skott rolinde) Vetnam urısı waqtındaǵı AQSH áskerleri rolinde oynap, Devero Skott-tıń aqıldan azıp, puqaralardı mayıp etkenin bilgennen keyin bir-birin atıp óltiredi.[36] Keyin olar basqa kóplegen burın ólgen áskerler menen birge qupiya Ármiya proektinde qayta tiriltirilip, tapsırmaǵa jiberiledi. 1992-jılǵı Kann kinofestivalında Van Damm hám Lundgren awızsha jánjel shıǵarıp, eki er adam bir-birin iytermelegende derlik fizikalıq jánjel aldında turǵanda ajıratılǵan, biraq bul tek kórsetiwge arnalǵan tryuk dep esaplandı.[37][38] "Universal Soldier" 1992-jıl 10-iyulda kinoteatrlarda kórsetile basladı, AQSH-ta bilet satıwdan 36,299,898 dollar tabıs penen ortasha tabıslı boldı, biraq dúnya juzinde iri blokbaster bolıp, shet ellerde 65 million dollardan aslam tabıs keltirdi, bul filmge 23 million dollarlıq byudjetli dúnya juzinde ulıwma 102 million dollar tabıs alıp keldi.[39]

Ol "Demolition Man" filminde Saymon Feniks rolinde oynawǵa talaban boldı [40] hám "Heat" filminde Maykl Cheritto rolin oynaw ushın qısqa waqıt dawamında qarap shıǵıldı.

 
Van Damm 1993-jılı Kann kinofestivalında[41]

1993-jılı ol "Last Action Hero" filminde kishi rol oynadı hám "Nowhere To Run" filminde bas roldi oynadı. Bul film Van Damm hám Columbia Pictures arasındaǵı úsh filmlik shártnamanıń birinshisi bolıp, onıń gononarı 3.5 million dollar boldı. Columbia bul film "onıń tamashagóyleri ushın haqıyqıy hám auditoriyasınan da asıp ketedi" dep ayttı.

1994-jılı ol Universal Pictures ushın "Hard Target" filminde bas roldi oynadı, bul rejissyor Djon Vu-dıń birinshi Amerika filmi edi. Sol jılı ol sonday-aq "Timecop" filminde waqıt boyınsha sayaxat etiwshi policiya xızmetkeri rolinde oynadı. Piter Xyams rejissorlıq etken bul film úlken tabısqa eristi, dúnya juzinde 100 million dollardan aslam tabıs keltirip, búgingi kúnge shekem onıń bas rolde oynaǵan eń kóp tabıs keltirgen filmi bolıp qaldı. Sol jılı ol sonday-aq Universal ushın Stiven E. de Souza jazǵan hám rejissorlıq etken, video oyınǵa tiykarlanǵan "Street Fighter" filminde bas roldi oynadı. Bul film sınshılar tárepinen jaman qabıl etildi. Biraq kommerciyalıq jaqtan tabıslı bolıp, shama menen islep shıǵarıw qunınan úsh ese kóp tabıs keltirdi.

Van Damm hám Xyams 1995-jılı shıqqan Universal-dıń "Sudden Death" filmi ushın qaytadan birge jumıs isledi. Van Damm Pittsburg órt óshiriw byurosınıń francuz kanadalı tuwılǵan órt óshiriwshisi rolin oynaydı, ol úyden órt shıqqanda kishi qızdı qutqara almaǵannan keyin jeke daǵdarısın bastan keshiredi. Endi belsendi xızmetten shetletilgen ol Pittsburg Azamatlıq Arena-nıń órt qáwipsizligi marshalı lawazımına tómenlegen, bul jerde terroristler toparı oyın waqtında lyuks bólmede AQSH vice-prezidenti hám basqa bir neshe VIP jeke tulǵalardı tutqında uslap turıptı. Film ortasha tabıs boldı.[42]

1996-jılı ol "The Quest" filminde bas roldi oynadı hám rejissorlıq etti. Film AQSH-ta jaqsı kórsetkish kórsetpese de, xalıqaralıq kinoprokatta jaqsıraq nátiyje kórsetip, kommerciyalıq tabısqa iye boldı.[43][44][45] Sol jılı ol "Friends" teleserialınıń "The One After the Superbowl" atlı eki bólimli epizodında payda boldı. Ol sonday-aq Ringo Lam rejissorlıq etken birinshi Amerika filmi hám olardıń birinshi birlesken jumısı bolǵan "Maximum Risk" filminde bas roldi oynadı. Film kinoprokatta ortasha tabıslı boldı.[46]

Ol 1997-jılı basketbol superjuldızı Dennis Rodman menen birge "Double Team" ilimiy-fantastikalıq ekshn filminde oynadı. Bul Gonkong rejissorı Cuy Xark-tıń amerikalı debyuti edi.

1998-jılı ol hám Xark "Knock Off" filminde qayta birlesti, biraq bul film kinoprokatta sátsiz boldı.[47] Sol jılı Van Damm sonday-aq "Legionnaire" urıs filminde oynadı. 35 million dollar byudjetke qaramastan, bul film AQSH-ta kinoteatrlarda kórsetilmey, tek shet ellerde kórsetildi.[48]

1999-jılı ol "Universal Soldier: The Return" (1999) filminde Lyuk Devera roline qaytıp keldi. Film kinoprokatta jaman kórsetkish kórsetip, 4-orında debyut etti.[49] Sol jılı ol sonday-aq "Inferno" (1999) filminde bas roldi oynadı.

2000-jıllar: Keyingi filmler

redaktorlaw
 
2007-jıldaǵı Van Damm

2001-jılı shıqqan "Replicant" Van Damm menen rejissyor Ringo Lamniń ekinshi birgelikdegi jumısı bolıp, Van Dammnıń eki rólde oynawı besinshi márte bolǵan edi. Bul filmde Maykl Ruker de bas róllerde oynaǵan. Sol jılı ol Sheldon Lettich tárepinen rejissyorlıq etilgen hám Van Damm tárepinen jazılǵan "The Order" filminde de bas róldi oynaydı.[50]

2002-jılı ol "Derailed" filminde bas rólde oynadı. "In Hell" - 2003-jılǵı amerikalı túrme-triller filmi bolıp, onı Ringo Lam rejissyorlıq etken. Bul Van Damm menen Lamnıń úshinshi birgeliktegi jumısı. Van Damm bul filmde Rossiyanıń Magnitogorsk qalasında jumıs islewshi amerikalınıń rólin oynaydı. Sol jılı ol óziniń ayaq oyın kónlikpelerin Bob Sinklardıń "Kiss My Eyes" klipinde qollanǵan.

2004-jılı ol Filip Martinez tárepinen rejissyorlıq etilgen "Wake of Death" atlı triller filminde oynadı. Bul filmniń birinshi rejissyorı Ringo Lam edi, biraq ol Kanadada bir neshe hápteden soń proektten ketti. Bul filmde Simon Yam, Valerie Tian, Tony Schiena t.b. aktyorlar da róllerde oynadı.

2005-jılı ol francuz filmi "Narco"da ózin ózi sáwlelendirdi. 2006-jılı Simon Fellows rejissyorlıq etken "Second in Command" hám Sheldon Lettich tárepinen túsirilgen "The Hard Corps" filmlerinde bas róllerde oynadı.

2007-jılı ol Omer Faruk Sorak rejissyorlıq etken "The Exam" atlı túrk komediya-drama filminde kishirek róldi oynadı. Sol jılı ol "Until Death" filminde de bas rólde oynadı.

 
2007-jıldıń oktyabr ayında Van Damm "JCVD" filminiń súwretke alıw maydanında

Van Damm 2008-jılı "JCVD" filminiń sheklengen teatr shıǵarılıwı menen tiykarǵı aǵımǵa qayttı, bul film jaqsı pikir-usınıslar aldı. Time jurnalı onıń bul filmindegi rolin jıldıń ekinshi eń jaqsı roli dep atadı ("The Dark Knight" filmindegi Heath Ledgerdiń Joker rólinen keyin),[51] hám aldın "Van Damm qara belbew emes, al Oskar sıylıǵın alıwǵa ılayıqlı" dep málimlegen.[52] Sonday-aq, 2008-jılı ol Isaak Florentin tárepinen túsirilgen "The Shepherd: Border Patrol" filminde bas rólde oynadı.

Keyin ol Djon Xyams rejissyorlıq etken 2009-jılǵı "Universal Soldier: Regeneration" filminde Dolf Lundgren menen birge Lyu Deverauks rólinde qayta oynadı. Film Orta Shıǵıs hám Qubla Aziya kinoteatrlarda kórsetildi, al AQSH hám basqa mámleketlerde tikkeley video túrinde shıǵarıldı. Shıqqannan beri, film kóbinese jaqsı pikir aldı, onıń aktyorlıq oyını hám kútilmegen joqarı dárejedegi isleniwi maqtawǵa ılayıq bolǵan.[53][54][55]

2010-jıldan házirgi waqıtqa shekem: Házirgi jumısları

redaktorlaw

2010-jılı ol azǵana kórsetilgen "Full Love" filmine ózi rejissyorlıq etti. Sol jılı ol "The Expendables" filminiń birinshi bólimindegi Ganner Ensen rólin qaytardı hám bul róldi Dolf Lundgren oynadı.[56]

2011-jılı ol "Kung Fu Panda 2" kompyuter animaciyalıq filminde Master Krok personajına dawıs berdi. Bul filmde ol aldıńǵı filmniń qaharmanlarına járdem beriwshi personajǵa dawıs beredi. Sol jılı ol Skott Adkins penen birge "Assassination Games" filminde oynadı. Sonday-aq 2011-jılı ol francuz komediyası "Beur sur la ville"de ról oynadi. Sol jılı ol óz reality-show baǵdarlaması "Behind Closed Doors"ta bas rólde boldı. Baǵdarlama onıń shańaralıq turmısın, jeke mashqalaların hám keleshektegi jekpe-jegin kórsetedi. 2009-jıldan baslap, ol burınǵı boks boyınsha Olimpiada altın medal iyesi Somluck Kamsing menen jekpe-jekke shıǵıwdı jobalap kelgen.[57] Bul jekpe-jek onıń ITV reality-show "Behind Closed Doors" baǵdarlamasınıń tiykarǵı teması bolǵan. Jekpe-jek bir neshe márte keyinge qaldırıldı, kóp kritikler onıń bolıwına gúmanlanadı, ásirese orındı belgilew qıyınshılıǵına baylanıslı.[58]

2012-jılı ol "Rzhevsky Versus Napoleon" atlı rus komediya filminde hám "U.F.O."da rólde oynadı.[59] Ol "Dragon Eyes", "Universal Soldier: Day of Reckoning" hám "Six Bullets" filmlerinde bas rólde boldı.

Sonday-aq, sol jılı ol "The Expendables 2" filminde bas jawız qaharman sıpatında ról oynadı. Film seriyaları rival jallanǵan áskerge (Van Damm) qarsı ósh alıwǵa umtılǵan tapsırmanı orınlawshı jallanba áskerler toparı haqqında. Film úlken tabısqa eristi, dúnya júzi boyınsha 310 million dollarlıq tabıs isledi hám onıń ekshn janrına úlken qaytıwı boldı.[60] Empire jurnalınıń Nick de Semlyen filmdegi Van Dammnıń "ullı, plutoniy menen jawızlanǵan personajın" hám Lundgrenniń "action-troll" personajın filmdegi joqarı noqatlar dep maqtadı.[61] Sol jılı ol Kam Sing Jomhod Kiatadisak penen qarsı ayqasıwda, Kam Singniń ring ekipajı quramında kórildi. Sonday-aq, ol Coors Light pivasınıń reklamalarında qarsız tawda jeńsiz djins kurtka kiyip, hám Dash kir juwıw untaǵınıń reklamalarında payda boldı. 2012-jıl 21-oktyabrde onıń tuwılǵan qalası Bryusselde onıń óziniń tábiyǵıy ólshemdegi músini menen húrmetlendi. Ol músinniń ashılıw saltanatında jurnalistlerge: "Belgiya maǵan bir nárseni qaytarıp atır, biraq shın mánisinde bul ármanǵa qaytarıw ushın. Sonlıqtan adamlar bul jerge kelgende, olar Jan-Klod van Dammdı emes, al bir nársege isenim etken kósheniń adamın kóredi. Men músinniń sonı sáwlelendirgenin qáleymen" dep ayttı.

2013-jılı ol "Welcome to the Jungle" komediyasında oynadı. Sonday-aq sol jılı ol Piter Xyams tárepinen túsirilgen amerikanlı triller filmi "Enemies Closer"da bas jawız qaharman rolinde oynadı. 2013-jıl 13-noyabrde Volvo Trucks kompaniyası YouTube saytına Van Damm artqa júrip baratırǵan yarım pricep hám tovar tasıw avtomobiliniń sırtqı aynalarında ayaqların qoyıp shpagat islegen reklamanı jaylastırdı, onı ol reklamada "eń ullı shpagat" dep táriyipleydi. Video tez arada internette viruslıq bolıp tarqaldı, úsh kún ishinde 11 millionnan aslam kóriw sanına,[62] birinshi háptede 35 million kóriwge eristi.[63] Ol "The Epic Split" dep ataladı.[64]

"Swelter" - 2014-jılǵı amerikalı triller filmi bolıp, onda ol bas róllerdiń birin oynaydı. Filmde Lennie James bas rólde, Grant Bowler, Josh Henderson hám Alfred Molina qosımsha róllerde oynaydı. Djeyms óz ótmishin umıtqan kishi qalalıq sheriff rólin oynaydı, biraq onıń burınǵı sherikleri urlanǵan aqsha onıń qolında dep oylap izlep kelgende, ol ótmishi menen júzbe-júz keliwine tuwra keledi.

2015-jılı ol Ernie Barbarash tárepinen túsirilgen "Pound of Flesh" triller filminde bas rólde oynadı. Sol jılı ol Qıtay superqaharman parodiya filminde qosımsha rólde oynadı.

2016-jılı ol "Kung Fu Panda" franshizasınıń úshinshi bóliminde Master Kroc personajına qaytadan dawıs berdi. Sol jılı ol Djon Stokkwel tárepinen túsirilgen "Kickboxer: Vengeance" filminde oynadı. Bul film onıń ózi bas rólde oynalǵan dáslepki filmniń qayta isleniwi edi. Sol jılı ol "Jean-Claude Van Johnson" teleserialında bas rólde oynadı.

2017-jılı ol Piter Malota rejissyorlıq etken "Kill 'Em All" triller filminde bas rólde boldı.

2018-jılı ol qayta islengen filmniń dawamı "Kickboxer: Retaliation"da óz róline qayttı.[65] Sol jılı ol "Black Water" filminde de oynadı. Bul film eki aktyor arasındaǵı besinshi birgeliktegi jumıs boldı, sonday-aq olardıń birinshi ret ekranda awqamlaslar sıpatında birge kóriniwi edi.[66] Sol jıldıń 22-avgustında ol Julien Leclercqniń "The Bouncer" filminde bas rólde oynadı.

2019-jılı ol "We Die Young" filminde bas rólde boldı.[67] 2021-jılı ol "The Last Mercenary" filminde bas rólde oynadı.[68] 2022-jılı ol "Minions: The Rise of Gru" kompyuter animaciyalıq filminde Jean-Clawed personajına dawıs berdi.[69]

2023-jılı ol "Mortal Kombat 1" (2023) urıs oyınında Djony Keydj personajınıń kelbeti hám dawısı ushın óz úlesin qostı.[70]

Estelik

redaktorlaw
 
Azerbayjannıń Qabala qalasındaǵı Van Damm esteligi

2012-jılı Belgiyanıń Anderlecht qalasında Van Dammnıń músini ashıldı. "Kickboxer" filmindegi jekpe-jek pozalarınıń birinde Bryusselli Bulshıqetlerdiń jas kórinisin sáwlelendirgen bul kórkem dóretpe Westland Shopping kompleksiniń 40 jıllıǵın atap ótiw ushın buyırtpa etilgen edi. Esteliktiń ashılıw saltanatı Boulevard Sylvain Dupuiste ótkerildi hám oǵan Van Damm, onıń ata-anası, Wallonia-Brussels mádeniyat ministri Fadila Laanan hám 2000-ǵa jaqın ıqlasbentler qatnastı. Van Damm músini "bir Bryussel balasınıń ármanın" sáwlelendiretuǵının hám "bir nárseni qattı qáleytuǵın barlıq balalar ushın" ekenligin ayttı, sonday-aq "eger bir nársege qattı isensеń, ol haqıyqatqa aylanıwı múmkin" dep qostı.[71]

2019-jılı Azerbayjannıń Qabala qalasınıń Vandam awılında, awıl atı menen Van Damm atınıń uqsaslıǵına baylanıslı Van Damm esteligi ornatıldı. Keyin ala aktyor óz Facebook betinde bul is ushın juwapker adamlarǵa minnetdarshılıq bildirip post jaylastırdı.[72]

Tartıslı máseleler

redaktorlaw

Sud isi hám urıs jazbaları boyınsha tartıs

redaktorlaw

1997-jılı Frenk Duks, yaǵnıy "Bloodsport" filminde Van Damm tárepinen sáwlelendirilgen sheber, 1996-jılǵı "The Quest" filminde birge jazıw hám konsultaciya jumısları ushın 50,000 dollar talap etip oǵan qarsı sud isi qozǵadı. Sud isine sáykes, Duks sonday-aq onı xalıqqa óz jekpe-jek rekordları haqqında ótirik aytıp júrgeni menen de ayıpladı, Dukstiń aytıwınsha, Van Damm gilеm tósep islegende, ol oǵan sabaq bergen waqıtta Van Damm hesh qanday jekpe-jek ónerin kórsetpegen. Van Dammnıń advokatı Martin Singer bılay dep juwap berdi: "Onıń jekpe-jek ónerindegi jetiskenlikleriniń hújjetleri bar. Onıń filmlerine qarap kóriń; ol bul róllerdi aktyorlıq qábileti arqalı alǵan joq! Orınlıqlarda shpagat islep atırǵan onıń ózi. Bul ushın ol kaskadyor paydalanbaydı."[73]

Chak Zito waqıyası

redaktorlaw

Van Damm menen qarawıl/kaskadyor Chak Zito arasında kelispewshilik payda boldı, sebebi Zito Van Dammnıń ajırasqan hayalı Darci LaPier menen ushırasıp basladı. Xabarlarǵa qaraǵanda, Zito LaPierdiń ajırısıw isinde Van Dammdı zulımlıqta ayıplaǵanına nalıǵan. 1998-jıl 6-fevralda New York Daily News gazetası Zitonıń ótken túni New Yorktıń Manxettendegi Scores klubında Van Dammdı urǵanın xabarladı. Aldın Van Dammnıń qarawılı bolǵan hám "Nowhere to Run" filminde tryuklar islegen Zito, 2002-jılǵı "Street Justice" avtobiografiyasında bul waqıyanı esine túsirip, Van Damm klub qadaǵalawshısına ol haqqında kemsitetuǵın gápler aytqannan keyin, qadaǵalawshı bul gáplerdi Zitoǵa jetkizgennen soń, Van Dammdı bir neshe ret urıwınıń aqıbetinde qolı sınǵanın aytadı. Waqıyadan bir neshe kún ótkennen soń "Inside Edition" baǵdarlamasında Van Damm Zitonıń onı urǵanın biykarladı hám Zitonı jekpe-jekke shaqırdı.[74]

Jeke ómiri

redaktorlaw

1993-jıldan 1996-jılǵa shekem, Van Dammnıń aytıwınsha, filmlerdi úziliksiz túsiriw hám járiyalaw stressı onıń náshebentlik ádetiniń payda bolıwına alıp kelgen. 1999-jılı ol máslik halında mashina aydaǵanı ushın qamawǵa alındı.[75] Narkologiyalıq reabilitaciya háreketleri sátsiz bolǵan, hám ol óz ǵárezliligin birden toqtatıw hám sport penen sheshiwge háreket etken.[76] 1998-jılı oǵan bipolyar buzılıw diagnozı qoyılǵan.[76][77][78] 2011-jılı ol Britaniya reality-show "Behind Closed Doors"ta bul jaǵday haqqında aytıp: "Geyde siz meni jaqsı kóresiz, geyde jek kóresiz. Biraq men ne isley alaman? Men minsiz emespen ... Men ekstremal bipolyarman hám bul ushın dári ishemen ... Jas waqtımda, men bul kewil-xosh ózgerislerinen azap shekkenmen. Azanda aspan kók bolıp, mektepke barǵanımda, maǵan aspan qara bolıp kórindi. Men júdá qayǵılı edim," - degen

Ol tórt túrli hayalǵa bes ret úylendi. 1992-jılǵa shekem ol úshinshi hayalı, kulturist Gledis Portuges penen nekede boldı, onnan eki balası bar: Kristofer (1987-jılı tuwılǵan) hám Bianka Bridjit (1990-jılı tuwılǵan).[79] Ol aktrisа Darsi LaPier menen baylanıs ornatıp, 1994-jılı fevral ayında onıń menen úylengen. Bul nekeden olardıń Nikolas (1995-jıl 10-oktyabrde tuwılǵan) atlı ulı bar. Sol jılı ol Taylandta túsirilgen " Street Fighter " filmindegi sherigi Kayli Minog penen qarım-qatnasta boldı. Sol waqıtta júkli bolǵan LaPier bul baylanıs haqqında tek 2012-jılı Van Damm bul haqqında ashıq aytqannan keyin ǵana bildi.

Derekler

redaktorlaw
  1. ↑ „When Jean-Claude van Damme became Hong Kong's gateway to Hollywood“.
  2. ↑ Eminizer. „Jean-Claude Van Damme Was A Bouncer At Chuck Norris' Bar, Here's How Much He Was Paid“ (en). TheThings (8-iyul 2023-jıl). Qaraldı: 2-iyul 2024-jıl.
  3. ↑ „Hall of Fame“.
  4. ↑ Hendrix. „Happy birthday, Jean-Claude Van Damme!“. Slate Magazine (19-oktyabr 2007-jıl). Qaraldı: 31-iyul 2024-jıl.
  5. ↑ Current Biography Yearbook. 
  6. ↑ „Jean-Claude van Damme- Biography“. Yahoo! Movies. Qaraldı: 3-aprel 2012-jıl.
  7. ↑ „Jean-Claude van Damme unveils his statue in Belgium“. The Reel Place. — „Standing next to his Flemish mother and his Walloon father, the actor talked about the linguistic conflict: "It's a dispute between two cultures that are, in fact, the same. But, there's a lot of love in this war" he concluded, true to himself.“.
    Archived at Ghostarchive and the Wayback Machine
    „Jean-Claude van Damme - Bifff 2007“. VanDammeTV (21-mart 2008-jıl). — „Mijn moeder is Vlaamse en mijn vader is van Brussels [My mother is Flemish and my father is from Brussels]“.
  8. ↑ Stallings. „Jean-Claude Van Damme Once Earned a Film Role by Knocking out a Martial Artist“ (en-US). Showbiz Cheat Sheet (18-iyul 2022-jıl). Qaraldı: 19-iyul 2024-jıl.
  9. ↑ „Jean-Claude Van Damme - Movies, Age & Facts“. Biography (13-aprel 2021-jıl).
  10. ↑ „FanDamme Jean Claude van Damme“. Qaraldı: 6-dekabr 2014-jıl.
  11. ↑ „Jean-Claude Van Damme and the Creators of "Jean-Claude Van Johnson" | Under the Radar | Music Blog for the Indie Music Magazine“.
  12. ↑ „CNK – Centre National de Karaté“. Jcvandamme.net. 23-aprel 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-fevral 2010-jıl.
  13. ↑ Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named StarSystem1
  14. ↑ Archived at Ghostarchive and the Wayback Machine: „Jean-Claude Van Damme Reveals Why He Left 'Predator'“. The Hollywood Reporter (1-mart 2019-jıl).
  15. ↑ "The muscles from Brussels - the story of Jean-Claude Van Damme | Worldation" (in en-US). Worldation. 9 October 2017. http://www.worldation.com/stories/muscles-brussels-story-jean-claude-van-damme/2/. 
  16. ↑ "Jean-Claude Van Damme and Chuck Norris training together" (in en-US). Bjj Eastern Europe. 4 May 2017. https://www.bjjee.com/articles/jean-claude-van-damme-chuck-norris-training-together/. 
  17. ↑ Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named bh1z
  18. ↑ Levey, William A., Monaco Forever, Charles Pitt, Nancy Brock, Daniele Romer, qaraldı: 9 April 2018
  19. ↑ „AFI|Catalog“. catalog.afi.com. Qaraldı: 3-yanvar 2020-jıl.
  20. ↑ No Retreat, No Surrender Blu-ray, qaraldı: 27 August 2018
  21. ↑ No Retreat, No Surrender (ағылшын тілі), qaraldı: 27 August 2018
  22. ↑ Haufrect, Ian T (2001). "If It Bleeds, We Can Kill It". 20th Century Fox. 
  23. ↑ „AFI|Catalog“. catalog.afi.com. Qaraldı: 3-yanvar 2020-jıl.
  24. ↑ JOHNSON, JOHN. "NINJA: Hero or Master Fake? : Others Kick Holes in Fabled Past of Woodland Hills Martial Arts Teacher". 
  25. ↑ "Bloodsport (1988) - Financial Information". 
  26. ↑ "15 Things You Didn't Know About "Bloodsport"". 
  27. ↑ Thompson. „Punch Lineage“. The Chicago Tribune (27-avgust 1989-jıl). Qaraldı: 15-oktyabr 2016-jıl.
  28. ↑ Black Eagle Blu-ray, qaraldı: 27 August 2018
  29. ↑ "Punch Lineage" (in en). tribunedigital-chicagotribune. https://www.chicagotribune.com/1989/08/27/punch-lineage/. 
  30. ↑ Sherrill, Martha (11 August 1991). "The muscles from brussels". The Washington Post. 
  31. ↑ „AFI|Catalog“. catalog.afi.com. Qaraldı: 4-mart 2023-jıl.
  32. ↑ „Double Impact“. Box Office Mojo. Qaraldı: 4-mart 2023-jıl.
  33. ↑ Eoin. „Double Impact (1991) Review“ (en-CA). The Action Elite (15-iyul 2014-jıl). Qaraldı: 4-mart 2023-jıl.
  34. ↑ „Reliving the Summer of 1991 Diary - Week Twelve“. BRIANORNDORF.COM. Qaraldı: 4-mart 2023-jıl.
  35. ↑ „Double Impact (1991) – Cinema Crazed“ (en-US) (22-avgust 2016-jıl). Qaraldı: 4-mart 2023-jıl.
  36. ↑ Black Belt. October 1992. https://books.google.com/books?id=9c8DAAAAMBAJ&pg=PA19. Retrieved 21 May 2011. 
  37. ↑ "Universal Soldier". Chicago Sun-Times. 10 July 1992. http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=%2F19920710%2FREVIEWS%2F207100302%2F1023. 
  38. ↑ I hated, hated, hated this movie, 1 April 2000. 
  39. ↑ "Van Damme very determined". Hartford Courant. 16 September 1994. https://www.courant.com/1994/09/16/van-damme-very-determined/. 
  40. ↑ „Heat (1995) - IMDb“. IMDb.
  41. ↑ „Opening Ceremony In Cannes, France On May 13, 1993“. Getty Images. Getty Inc. (3-iyun 2011-jıl). Qaraldı: 30-avgust 2016-jıl.
  42. ↑ Edwards. „Sudden Death: the film where Van Damme fought a penguin to death“. Film Stories (21-oktyabr 2020-jıl).
  43. ↑ „Jean-Claude van Damme and Roger Moore are a Terrific Twosome in van Damme's 1996 Directorial Debut the Quest“ (23-may 2022-jıl).
  44. ↑ „The Number One Movie in America: Maximum Risk“.
  45. ↑ „Jean-Claude van Damme Ashamed of '90s Hit Sitcom Role“ (30-oktyabr 2023-jıl).
  46. ↑ „A lukewarm action movie with a very familiar twist gets reheated on streaming“ (16-sentyabr 2022-jıl).
  47. ↑ Lim, Dennis (6 November 2008). "Hard Body Plays an Old Softie (Himself)". The New York Times. https://www.nytimes.com/2008/11/09/movies/09lim.html. 
  48. ↑ Liebenson, Donald (11 February 1999). "A Direct Hit? New Van Damme Film Bypasses Theaters, Takes Battle Straight to Video". Chicago Tribune. http://articles.chicagotribune.com/1999-02-11/features/9902110414_1_legionnaire-mobster-video-stores. 
  49. ↑ RICHARD NATALE (1999-08-23). "As 'Sixth Sense' Sizzles, Newcomers Feel a Chill". The Los Angeles Times. https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1999-aug-23-ca-2814-story.html. 
  50. ↑ The Order Blu-ray, qaraldı: 2 August 2018
  51. ↑ Corliss, Richard (3 November 2008). "The Top 10 Everything of 2008: Top 10 Movie Performances". Time. http://www.time.com/time/specials/2008/top10/article/0,30583,1855948_1864351_1864363,00.html. 
  52. ↑ Corliss, Richard (13 November 2008). "Short List". Time. http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1858885,00.html. 
  53. ↑ „This is Briandom – Universal Soldier: Regeneration“. Brian Orndorf. Qaraldı: 2-may 2011-jıl.
  54. ↑ „Universal Soldier: Regeneration Review“. Dread Central (31-dekabr 2009-jıl). 8-oktyabr 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 22-may 2011-jıl.
  55. ↑ Villaca, Pablo. „Universal Soldier: Regeneration Review“ (pt). Rotten Tomatoes. Qaraldı: 22-may 2011-jıl.
  56. ↑ Godfrey. „Jean-Claude Van Damme: 'I tried to play the system; I was blacklisted'“ (en). The Guardian (10-avgust 2012-jıl). Qaraldı: 24-iyul 2018-jıl.
  57. ↑ Baage. „Jean-Claude Van Damme to fight Somluck Kamsing in K-1“. Five Knuckles (8-sentyabr 2009-jıl). 3-fevral 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  58. ↑ „Jean-Claude Van Damme vs Somrak Kamsing in 2012? Are you serious bro?“. All The Best Fights.com (18-oktyabr 2012-jıl). Qaraldı: 24-avgust 2024-jıl.
  59. ↑ „Jean-Claude Van Damme to shoot UFO film in Derby“. BBC News (15-avgust 2011-jıl). Qaraldı: 24-avgust 2024-jıl.
  60. ↑ „Q&A: Jean-Claude van Damme Kicks It with Us, Talks Villainy, Sequels & Remakes“. MTV. 13-noyabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  61. ↑ "The Expendables 2". https://www.empireonline.com/reviews/reviewcomplete.asp?FID=137367. 
  62. ↑ „Watch Jean-Claude Van Damme do the splits between two Volvo trucks“. The Descrier (16-noyabr 2013-jıl). Qaraldı: 27-noyabr 2013-jıl.
  63. ↑ Arpe, Malene. „Channing Tatum recreates Jean-Claude Van Damme's epic split“. The Star (20-noyabr 2013-jıl). 23-noyabr 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-noyabr 2013-jıl. The Descrier. 16 November 2013
  64. ↑ Nudd. „Why Van Damme's 'Epic Split' Was the Perfect Storm for One NYC Creative Director“. Adweek (25-avgust 2017-jıl). Qaraldı: 24-avgust 2024-jıl.
  65. ↑ „Kickboxer: Retaliation (2018)“. Rotten Tomatoes. Qaraldı: 8-noyabr 2018-jıl.
  66. ↑ Kit. „Jean-Claude Van Damme, Dolph Lundgren Team for Action Thriller 'Black Water'“. The Hollywood Reporter (4-yanvar 2017-jıl). Qaraldı: 2-sentyabr 2024-jıl.
  67. ↑ Schaefer. „We Die Young Trailer: Jean-Claude Van Damme Battles Drug Lords“. ScreenRant (21-yanvar 2019-jıl). Qaraldı: 24-avgust 2024-jıl.
  68. ↑ Ordoña. „Review: Jean-Claude Van Damme still kicking in the amusing 'The Last Mercenary'“. Los Angeles Times (30-iyul 2021-jıl). Qaraldı: 2-sentyabr 2024-jıl.
  69. ↑ Bennett. „'Minions: The Rise of Gru' is the 'Expendables' of animation, featuring Jean-Claude Van Damme, Lucy Lawless, and more“. SYFY Official Site (30-iyun 2022-jıl). Qaraldı: 2-sentyabr 2024-jıl.
  70. ↑ „Frequently Asked Questions“. MortalKombat.com.
  71. ↑ „Van Damme statue unveiled“. The Bulletin (22-oktyabr 2012-jıl).
  72. ↑ „Jean-Claude Van Damme is 😊 feeling appreciated in Azerbaijan.“. Facebook (20-noyabr 2019-jıl). Qaraldı: 15-fevral 2022-jıl.
  73. ↑ "People in the News". http://www.lasvegassun.com/news/1997/sep/25/people-in-the-news-for-september-25-1997/. 
  74. ↑ Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named Maximum insanity
  75. ↑ Tasker, Yvonne. The Action and Adventure Cinema. Routledge, 19 August 2004. ISBN 978-1-134-56494-1. 
  76. ↑ 76,0 76,1 Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named TheGuardian
  77. ↑ Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named USAToday
  78. ↑ Bloch, Jon P.. The everything health guide to adult bipolar disorder. Everything Books. ISBN 978-1-59337-585-0. 
  79. ↑ Friedman, Roger (14 May 2010). "Cannes film festival 2010: Jean-Claude Van Damme plans to appear in reality TV show for A&E". Daily News (New York). http://articles.nydailynews.com/2010-05-14/entertainment/27064416_1_gladys-portugues-cannes-film-festival-red-carpet. 
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan-Klod_Van_Damm&oldid=95116» saytınan alınǵan