Puasson Simeon Deni
Puasson Simeon Deni (1781. 21. 6, Pitivye — 1840. 25. 4, Parij ) — fransuz matematigi, fizigi. Parij Pánler akademiyası aǵzası (1812), Peterburg Pánler akademiyası eń húrmetli aǵzası (1826 ). Ilimiy jumısları teoriyalıq hám aspan mexanikasına, mat. hám de matematikalıq fizikaǵa tiyisli. Ol birinshi ret analitik mexanika teńlemelerin impulsınıń qurawshılar tárzinde jazǵan. P. matematikalıq fizikanıń kóplegen máselelerin sheshken, itimallıqlar teoriyasında Bernulli sxemasın ulıwmalastırıp, úlken sanlar nızamın tastıyıqlaǵan, kemnen-kem júz beretuǵın hádiyseler bólistiriw nızamı (Puasson bólistiriwi ) in oylap tapqan. Quyash sistemasınıń turaqlılıǵın tekseriwge arnalǵan jumısları áhmiyetli esaplanadı. Sferoid hám bir jınslı ellipsoidlar tartısıwın úyrenip, óz atı menen atalıwshı teńlemeni oylap tapqan (qarań Puasson teńlemesi). P. nıń ballıstika, elastiklik teoriyası, gidromexanika hám basqa tarawlardaǵı jumıslarıda úlken ámeliy áhmiyetke iye.
| Tuwılǵan sánesi | 21-iyun 1781 |
|---|---|
| Qaytıs bolǵan sánesi | 25-aprel 1840 (58 jasta) |
Derekler
redaktorlawÓzME, Birinshi tom, Tashkent, 2000-jıl
| Bul maqalada Ózbekstan milliy enciklopediyası (2000-2005) maǵlıwmatlarınan paydalanılǵan. |