Islam Karimov
Islam Abduǵanievich Karimov (1938-jıl 30-yanvar, Samarqand qalası — 2016-jıl 2-sentyabr, Tashkent qalası[2]) — mámleketlik hám siyasat ǵayratker, Ózbekstan Respublikasınıń birinshi prezidenti. Ózbekstan Qaharmanı (1994). Ózbekstan Qurallı Kúshleri Joqarı Bas Komandiri hám 2007 hám 2015-jıldaǵı prezidentlik saylawlardıń jeńimpazı. Ózbekstan ǵárezsizligi daǵaza etilgenge shekem ÓzSSR kommunistlik partiyası birinshi xatkeri. 1991-jıldan baslap ómiriniń aqırına shekem Ózbekstan Prezidenti. Islam Karimov basshılıǵında Ózbekstan óziniń Konstituciyasına iye boldı. BMShda tán alınıp, ǴMD mámleketleri menen teń huqıqlı baylanıslardı alıp barǵan.
| Islam Karimov | |
|---|---|
ózbekshe Islom Karimov | |
.jpg) Islam Karimov | |
| 1-Ózbekstan Prezidenti | |
|
Wákillik dáwiri 1991-jıl 29-dekabr — 2016-jıl 2-sentyabr | |
| Húkimet baslıǵı |
Shukrullo Mirsaidov Abdulhoshim Mutalov Ótkir Sultonov Shavkat Mirziyoyev |
| Aldınǵı isker | lawazım jańadan dúzilgen |
| Keyingi isker | Shavkat Mirziyoyev |
| Ózbekstan SSR Kompartiyası Oraylıq Komiteti Birinshi Sekretarı | |
|
Wákillik dáwiri 1989-jıl 23-iyun — 1991-jıl 14-sentyabr | |
| Aldınǵı isker | Rafiq Nishonov |
| Keyingi isker | lawazım saplastırılǵan |
| Jeke maǵlıwmatları | |
| Tuwılǵan sáne | 30-yanvar 1938-jılı |
| Tuwılǵan jeri | Samarqand, Ózbekstan SSR, SSRB |
| Qaytıs bolǵan sáne | 2-sentyabr 2016-jılı (78 jasta) |
| Qaytıs bolǵan jeri | Tashkent, Ózbekstan |
| Jerlengen ornı | Samarqand, Ózbekstan |
| Puqaralıǵı |  Ózbekstan |
| Milleti | ózbek |
| Siyasiy partiyası | Ózbekstan Liberal-Demokratiyalıq Partiyası[1] |
| Anası | Sanobar Karimova |
| Ákesi | Abduǵani Karimov |
Ómirbayanı
redaktorlawÓzbekstan Respublikasınıń birinshi prezidenti Islam Karimov 1938-jılı 30-yanvarda Samarqand qalasında tuwılǵan.
Orta Aziya politexnika hám Tashkent awıl xojalıǵı institutların tamamlaǵan[3]. Miynet jolın 1960-jılı Tashkent awıl xojalıq mashina ońlaw zavodında islewden baslaǵan. Soń, V. P. Chkalov atındaǵı Tashkent Aviaciya óndirislik birlespesinde injener, jetekshi injener-konstruktor bolıp isleydi.
1966-jılı Ózbekstan SSR Mámleketlik plan komitetine jumısqa ótip, bas injenerlikten Respublika Mámleketlik plan komiteti baslıǵınıń birinshi orınbasarı bolıwǵa shekemgi joldı basıp ótti.
Islam Karimov 1983-jılı Ózbekstan SSR Qarjı ministri, 1986-jılı Ózbekstan SSR Ministrler Keńesi Baslıǵınıń orınbasarı, Respublika Mámleketlik plan komitetiniń baslıǵı etip tayınlanadı. 1986-1989-jıllar dawamında Qashqadárya wálayatı partiya komitetiniń birinshi sekretarı, 1989-jıldıń iyun ayınan baslap Ózbekstan Kompartiyası Oraylıq Komitetiniń birinshi sekretarı lawazımlarında isleydi.
Ol 1990-jıl 24-mart kúni Ózbekstan SSR Oliy Majlisiniń sessiyasında Ózbekstan SSR Prezidenti etip saylanadı. 1991-jılı 31-avgustta táriyxıy waqıya – Ózbekstan Respublikasınıń mámleketlik ǵárezsizligin járiyaladı. 1991-jıl 29-dekabrde alternativlik tiykarında ótkerilgen ulıwma xalıqlıq saylawda I. Karimov Ózbekstan Respublikası Prezidenti etip saylanadı. 1995-jıl 26-martta bolıp ótken ulıwma xalıqlıq referendum juwmaqlarına qaraǵanda, Karimotıń Prezidentlik wákilligi 2000-jılǵa shekem uzaytırıladı. 2000-jıl 9-yanvarda alternativlıq tiykarında Ózbekstan Respublikasınıń Prezidenti etip qaytadan saylandı.
Ózbekstannıń birinshi prezidenti Islam Karimov 2016-jıl 2-sentyabrinde Tashkent waqtı menen saat 20:55 te Tashkent qalasında bas miyde qayta tiklenbeytuǵın ózgerislerge hám poliorgan jetispewshiligine alıp kelgen miy qan aylanıwınıń ótkir buzılıwı (insult) aqibetinde qaytıs boladı[4].
Ilimiy iskerligi
redaktorlawIslam Karimov Ózbekstan Ilimler Akademiyası (1994), ekonomika, pán, tálimdi rawajlandırıwǵa qosqan úlesi ushın onnan artıq shet el mámleketlerindegi universitet hám akademiyalarınıń eń húrmetli pán doktorı,professor hám de akademikligine saylaǵan. Onıń
- „Oʻzbekistonning oʻz istiqlol va taraqqiyot yoʻli“ (1992),
- „Yangi uy qurmay turib, eskisini buzmang“ (1993),
- „Oʻzbekiston — bozor munosabatlariga oʻtishning oʻziga xos yoʻli“ (1993),
- „Bizdan ozod va obod Vatan qolsin“ (1994),
- „Istiqlol va maʼnaviyat“ (1994),
- „Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir“ (1995),
- „Oʻzbekiston XXI asr boʻsagʻasida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari“ (1997),
- „Barkamol avlod orzusi“ (1998),
- „Kuchli davlatdan kuchli jamiyat sari“ (1998),
- „Tarixiy xotirasiz kelajak yoʻq“ (1998),
- „Olloh qalbimizda, yuragimizda“ (1999),
- „Ozod va obod vatan, erkin va farovon hayot — pirovard maqsadimiz“ (2000),
- „Tinchlik uchun kurashmoq kerak“ (2001),
- „Oʻzbekistonda demokratik oʻzgarishlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirishning asosiy yoʻnalishlari“ (2002)
- Yuksak ma'naviyat–yengilmas kuch (2008)
hám basqa dóretpelerinde ekonomika, sociallıq-siyasiy rawajlanıwdıń aktual máseleleri izertlenip, Ózbekstannıń ishki hám sırtqı siyasatı ilimiy tiykarlap berilgen, házirgi hám keleshektegi wazıypalar kórsetip ótilgen. Onıń dóretpeleri inglis, rus, francuz, ispan, nemis,hind, qıtay, arab, koreys, túrk hám basqa da shet tillerge awdarmalanıp, birneshe márte baspadan shıqqan.
Sıylıqları:
redaktorlawIslam Karimov suveren hám ǵárezsiz Ózbekstandı qurıw, xalıqshıl demokratiyalıq huqıqıy mámleket jaratıw, puqaralardıń tınıshlıǵı hám milliy tatıwlıqtı támiyinlewge qosqan úlken úlesi, bul baǵdarda mártlik hám qaharmanlıǵı ushın "Ózbekstan Qaharmanı" ataǵı, "Ǵárezsizlik" hám "Ámir Temur" ordenleri menen sıylıqlanǵan.
Shańaraǵı
redaktorlaw- Ákesi — Abduǵani Karimov, (1894—1967) Samarqand qalasındaǵı fabrikada jumısshı bolǵan[5].
- Anası — Sanabar Karimova, (1902—1982) Samarqand qalasındaǵı fabrikada jumısshı bolǵan.
- 1965-jılda milleti ukrain bolǵan Natalya Petrovna Kuchmaǵa úylengen. 1970-jılda ajırasqan. Bul nekeden Pyotr atlı ulı bar[6].
- Ajapası — Karimova Mexriniso Abduǵanievna (1920-jılda tuwılǵan).
- Ajaǵası — Karimov Amanulla Abduǵanievich (1922-jılda tuwılǵan).
- Ajaǵası — Karimov Ibad Ǵanievich (1926—2015), professor.
- Ajaǵası — Karimov Arıslan Abduǵanievich (1931—1989).
- Ajaǵası — Karimov Ikram Abduǵanievich (1933—1976).
- Ajaǵası — Karimov Quddus Ǵanievich, (1934—1995), professor.
- Úkesi — Karimov Xurshid Abduǵanievich (1941—2009).
- 1971-jılda Tatyana Akbarovna Karimova menen turmıs qurǵan.
- Qızı — Gulnara Karimova, diplomat. 2015-jılda finanslıq jınayatlarda ayıplanıp, 5 jılǵa qamalǵan. Ómirlik joldası — Mansur Maqsudiy, isbilermen. 2 perzenti bar: balası Islam hám qızı Iman.
- Qızı — Lala Karimova Tillaeva, diplomat. Ózbekstannıń UNESCOdaǵı turaqlı bolıp islegen. Ómirlik joldası — Tillaev Timur Hakimovich, isbilermen. 3 perzenti bar: balası Umar, qızları Maryam hám Safiya.
Derekler
redaktorlaw- ↑ news.uzreport.com[sayt islemeydi]
- ↑ http://www.bbc.com/russian/news-37254125
- ↑ https://web.archive.org/web/20230203064005/https://sustainability.tsue.uz/personnel/islam-abduganiyevich-karimov/
- ↑ Республикаси Олий Мажлиси ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг ахбороти
- ↑ Islom Karimovning otasi haqida maʼlumot berildi
- ↑ Islom Karimovning oʻgʻli…