Isaac Newton
Sir Isaac Newton (aytılıwı: Ser Isaak Nyuto; 1643–1727) — Angliyalı fizik, matematik, astronom, tábiyiy filosof, alximik, teolog hám adamzat tariyxinda eń áhmiyetli insanlardiń biri[3]. Onıń 1687-jılı basılıp shiqqan Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Tabiyiy filosofiyanıń matematikalıq printsipleri) kitabı ilim tariyxında eń áhmiyetli kitap esaplanadı. Bul kitabında Newton dunya-júzlik tartılısıw (gravitatsiya) hám qozǵalıstıń úsh nizamın sipatlap berdi. Bul jumisı menen ol zamanaǵoy injener isiniń tiykarı hám kelesi úsh ásir dawamında fizikalıq dúnyaǵa ilimiy kóz qarastı belgilep bergen klassik mexanikanıń tiykarın saldı. Newton jerdegi ob'ektlerdiń hám aspan deneleriniń háreketleri birdey tábiyiy nızamlarǵa boysınatuǵınlıǵın óziniń gravitatsiya teoriyası menen Keplerdiń planetar qozǵalıs nizamları sáykesligin dálillewi menen kórsetip berdi. Bul arqali ol geliotsentrizm haqqındaǵi aqırǵı isenbewshiliklerdi joq etti hám ilimiy revolyutsuyanı tezletti.
| Tuwılǵan sánesi | 25 dekabr 1642 (4-yanvar 1643) |
|---|---|
| Qaytıs bolǵan sánesi | 20 (31) mart 1727[1][2] (84 jasta) |
2005-jılı Patsha jámiyetinde ótkerilgen dawıs beriw juwmaǵında Newton Albert Einsteinge qaraǵanda kóbirek úles qostı dep tabıldı.
Derekler
redaktorlawSiltewler
redaktorlaw
 |