Ózbekstan Respublikası Mámleketlik qáwipsizlik xızmeti

Ózbekstan Respublikası Mámleket qawipsizlik xızmeti (ózbekshe Oʻzbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati) — Ózbekstan Respublikası Qurallı Kúshleriniń quramına kiretuǵın, huqıqtı qáwipsizlik etiwshi hám qadaǵalaw shólkemlerinen biri.

Ózbekstan Respublikası Mámleket qawipsizlik xızmeti (DXX)
Oʻzbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati
Qısqartpa	DXX
Iskerligi	1991-jıl 26-sentyabr 2018-jıl 29-martde qayta at berıldı
Jaylasqan ornı	Tashkent qalası,Mırza Ulıǵbek rayoni, Mırza Ulıǵbek kóshesi, 102-úy
Baslıq	General-leytenant Abdusalom Azizov

Tariyxı

1991-jıl 26-sentyabr kúni Ózbekstan Respublikasınıń Birinshi Prezidenti Islam Karimovniń pármanına qaray ÓzSSR Mámleket qawipsizligi komiteti (KGB) — Milliy qawipsizlik xızmetine (MXX) aylantırılǵan. Mámleket qawipsizligi komitetinıń MXXga aylantırılıwı boyınsha ministrler Mákemesi sheshimi sal keyin — 2-noyabrde qabıl etilgen. Qararde Mámleket qawipsizligi komitetiniń tamamlanılǵan bólek bólindilerin esapqa alǵan halde, onıń xızmetkerleri sanı 25 procentke qısqartirilishı belgilengen.

2018-jıl 14-martde Ózbekstan Prezidenti Shavkat Mirziyoyev MXX shólkemlerin reformalaw haqqında párman shıǵarǵan. Oǵan kóre, 2018-jıl 29-mart kúni Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısınıń sheshimi menen shólkem atı Mámleket qawipsizlik xızmeti dep ózgertirildi. 5-aprel sánesi xızmet xızmetkerleriniń kásip bayramı etip belgilengen edi. 2021-jıl 24-avgust kúni Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısı Senati sheshimi menen, DXX kásip bayramı 26-sentyabrge kóshirildi.

Wazıypaları

Ózbekstan Respublikası Mámleket qawipsizlik xızmeti Ózbekstan Respublikasınıń konstituciyalıq basqarıw princpıı, suverenitet, aymaqlıq pútinligi hám máplerin sırtqı hám ishki abaylardan qorǵaw etiwshi arnawlı kepillikli organ etip belgilengen.

Xızmet Ózbekstan Respublikasınıń mámleket qawipsizligi hám máplerin sırtqı hám ishki abaylarden qorǵaw etedi.

Usı tarawda nızamlılıq hám nızam ústinligin bekkemlew, huqıq buzıwlardıń aldın alıw, olardı anıqlaw hám olarǵa toqtatıw beriw boyınsha iskerlik júrgizedi.

Ózbekstan Respublikasınıń konstituciyalıq basqarıw princpıı, suverenitet hám aymaqlıq pútinligine shegaranı buzıp kiriwlerdiń aldın alıw, olardı anıqlaw hám de olarǵa toqtatıw beriw boyınsha razvedka hám kontrrazvedka iskerligin ámelge asıradı.

Ózbekstan Respublikasınıń Mámleket shegaraların qorǵawlaydı hám qorǵaw etedi.

Terrorizm, ekstremizm, uyushgan ayıpkerlikke, qural, náshebentlik quralları hám psixotrop elementlardıń nızamǵa qarsı mámilesine qarsı gúresiw; mámleket mápleri hám qawipsizligine abay soluvchi milliy, ırqiy hám diniy kekti propaganda etiwge qaratılǵan buzıwǵa qaratılǵanlıq iskerliginiń aldın alıw, onı anıqlaw hám oǵan toqtatıw beriw boyınsha iskerlik júrgizedi.

Ekonomikalıq, ilimiy-texnikalıq, social hám informaciya tarawlarınde mámleket qawipsizligin támiyinleydi. Ózbekstan Respublikası xalqiniń tariyxıy -mádeniy hám bay ruwxıy miyrasların qorǵaw etedi.

Mámleket shólkemleri hám basqa shólkemlerde mámleket mápleri hám qawipsizligine abay saluwshı korrupciya jaǵdaylarına qarsı gúresiw, telekommunikatsiya hám transport salasınde mámleket qawipsizligin támiyinlew, ayrıqsha jaǵdaylardı júzege keltiretuǵın faktorlardıń aldın alıw, anıqlaw hám olarǵa toqtatıw beriw boyınsha gúres júrgizedi.

Mámleket shólkemleri hám basqa shólkemlerde mámleket sırları saqlanıwı, arnawlı baylanıs qawipsizliginiń támiyinleniwi hám de informaciyalardı kriptografik qorǵawdı shólkemlestiriw ústinen qadaǵalawdı ámelge asıradı.

Mámleket mápleri hám qawipsizligine abay soluvchi huqıqbuzarliklar júz etiliwine múmkinshilik beretuǵın sebep hám shárt-shárayatlardı anıqlaw hám de saplastırıw sıyaqlı wazıypalardı atqaradı.

Xızmet baslıqları

ÓzSSR mámleket qawipsizlik komiteti baslıqları

1. Bizov Aleksey Petrovich (20-aprel 1954 — 11-fevral 1960);
2. Naymushin Georgiy Fedorovich (26-fevral 1960 — 14-dekabr 1963);
3. Kiselyov Sergey Ivanovich (14-dekabr 1963 — 25-oktyabr 1969);
4. Beschastnov Aleksey Dmitriyevich (25-oktyabr 1969 — 25-oktyabr 1974);
5. Nordman Eduard Boleslavovich (25-oktyabr 1974 — 2-mart 1978);
6. Melkumov Levon Nikolayevich (2-mart 1978 — 24-avgust 1983);
7. Golovin Vladimir Aleksandrovich (24-avgust 1983 — 27-yanvar 1989);
8. Morgasov Anatoliy Sergeyevich (23-fevral 1989 — 12-iyun 1991);

Ózbekstan Respublikası Milliy qawipsizlik xızmeti baslıqları

1. Aliyev Gulam Aliyevich (12-iyun 1991 — 27-iyun 1995);
2. Inoyatov Rustam Rasulovich (27-iyun 1995 — 31-yanvar 2018);

Mámleketlik qawipsizlik xızmeti baslıqları

1. Abdullayev Ixtiyor Baxtiyorovich (31-yanvar 2018 — 11-fevral 2019);
2. Azizov Abdusalom Abdumavlonovich (11-fevral 2019-jılden).