Toqımalar

(Toqıma degennen baǵdarlanǵan)

ToqımalarOrganızmde duzılısı, kelıp shıgıwı ham orınlaytugın funkcıyasına qaray bır-bırıne uqsas bolgan kletka ham kletka aralıgı bırgelıkte toqımalardı payda etedı. Adam organızmınde de haywanlardagı sıyaqlı epıtelıy, bırıktırıwshı, bulshıq et ha’m nerv toqım alan boladı. Epıtelıy toqıması terının sırtqı qabatın payda etedı. As sıńırıw, dem alıw, bolıp shıganw organlan kanal dıywalımn ıshkı betın qaplap turadı. Epıtelıy organlardı har turlı tasırden qorgaydı, sınırıw suyıqlıgın ıslep shıgaradı. Epıtelıy kletkalan tez jemırılıwı sebeplı, mudamı janalanıp turadı. Bırıktırıwshı toqıma har turlı kletkalardan ıbarat. Kletkaar aralıgı zatlarmın halatına qaray, suyıq (qan, lımfa), qattı (suyek, shemırshek), tıgız talshıqlı (haqıyqıy terı, qan tamırları dıywalı, sınırler), gewek talshıqlı (terı astı may kletchatkası, jurek qaltası) boladı. Bırıktırıwshı toqıma organlardı oz ara baylamstırıw (qan, lımfa, sınırler), qorgaw (qan, suyek, shemırshek), azıqlıq zatlar ham kıslorodtı tasıw (qan) funkcıyasın atqaradı. Bulshıq et toqıması forması ozgergen kletkalar - bulshıq et talshıqlarman ıbarat. Bulshıq et toqıması skelet ham bırqansha ıshkı organlar menen baylamslı. Bulshıq et talshıqlarımn qısqanwı menen organlar hareketlenıp, jum ıs orınlanadı. Nerv toqıması nerv kletkalan (neyronlar) ham aralıq kletkalar (neyrologıya) dan ıbarat. Neyrologıya - juldız tarızlı kop osımshelerden turadı. Nerv toqıması organlardı oz ara baylamstırıp, olardın funkcıyasın basqaradı.

Biologiya(adam hám oniń anotomiyası) 8-klass sabaqliģı