Tiller
Búgingi kúni planetamızda 7 milliardtan aslam xalıq jasaydı. BMSh maǵlıwmatları boyınsha 2025-jılda jer sharında 8,1 milliard adam jasaytuǵın bolsa, ásirimizdiń ortalarında bul kórsetkish 9,6 milliardqa jetedi. 1987-jılı 5 milliàrdtàn zıyatıraq bolǵan. Olar 5000 nan aslam tilde sóylesedi. Jer sharındaǵı xalıqlardıń úshten eki bólegi 13 túrli tilden paydalanadi. Dúnya júzi tillerinen inglis, rus, francuz, qıtay, arab, ispan tilleri rásmiy xalıq aralıq tiller dep tabıladı. Ózbekistan mekteplerinde balalar 7 túrli tilde: ózbek, qaraqalpaq, rus, tájik, qazaq, túrkmen, qırǵız tillerinde, Qaraqalpaqstan Respublikasınıń mekteplerinde balalar 5 tilde: qaraqalpaq,ózbek, rus, qazaq, túrkmen tillerinde bilim hám tárbiya almaqta. Ózbekistan Respublikası 1989-jılı 21-oktyabrde til haqqında Nızam qabıl etti. Qaraqalpaqstan Respublikası 1989-jılı 1-dekabrinde til haqqında Nızam qabılladı. Bul Nızam boyınsha qaraqalpaq hám ózbek tili Qaraqalpaqstan Respublikasınıń mámleketlik tili bolıp tabiladi.