Programmalıq támiynat sisteması
Programmalıq támiynat sisteması (ingl. software system) - kompyuter sistemasınıń (apparatlıq hám programmalıq támiynattıń jıynaǵı) bir bólegin quraytuǵın, programmalıq támiynatqa tiykarlanǵan, óz-ara baylanısqan komponentler sisteması. Ol "bir neshe óz aldına programmalardan, usı programmalardı ornatıw ushın qollanılatuǵın konfiguraciya fayllarınan, sistemanıń dúzilisin súwretleytuǵın sistema haqqındaǵı hújjetlerden hám sistemanı qalay qollanıwdı túsindiretuǵın paydalanıwshı hújjetlerinen" ibarat.[1]
Programmalıq támiynat sisteması kompyuter programması yamasa programmalıq támiynattan ózgeshelenedi. Kompyuter programması ulıwma alǵanda belgili bir wazıypanı orınlaytuǵın kórsetpeler (derek kodı yamasa obyekt kodı) toplamı bolsa, programmalıq támiynat sisteması specifikaciya, testlew nátiyjeleri, aqırǵı paydalanıwshı hújjetleri, texnikalıq xızmet kórsetiw jazbaları hám taǵı basqa kóplegen komponentlerdi óz ishine alatuǵın keńirek túsinik bolıp tabıladı.[2]
Programmalıq támiynat sisteması terminin qollanıw geyde programmalıq támiynat injeneriyası kontekstinde sistemalar teoriyası usılların qollanıw menen baylanıslı. Programmalıq támiynat sisteması birge isleytuǵın bir neshe óz aldına kompyuter programmalarınan hám olarǵa baylanıslı konfiguraciya faylları, hújjetler hám taǵı basqalardan turadı. Bul túsinik úlken hám quramalı programmalıq támiynattı úyreniwde qollanıladı, sebebi ol programmalıq támiynattıń tiykarǵı komponentlerine hám olardıń óz-ara tásirine itibar qaratadı.[1] Bul jáne de programmalıq támiynat arxitekturası tarawı menen de baylanıslı.
Programmalıq támiynat sistemaları ayrıqsha programmalıq támiynat injeneriyası hám ulıwma sistemalıq injeneriya menen qızıǵatuǵın toparlar ushın aktiv izertlew tarawı bolıp tabıladı.[3] Journal of Systems and Software (Elsevier tárepinen baspadan shıǵarılatuǵın) sıyaqlı akademiyalıq jurnallar usı temaǵa arnalǵan.[4]
ACM Programmalıq Támiynat Sisteması Sıylıǵı - bul "uzaq múddetli tásirge iye bolǵan, koncepciyalarǵa qosqan úlesi yamasa kommerciyalıq qabıl etiliwi, ya bolmasa ekewinde de sáwlelengen" sistema islep shıqqanı ushın adamlardı yamasa shólkemdi sıylıqlaytuǵın hár jılǵı sıylıq.[5] Bul sıylıq 1983-jıldan baslap Association for Computing Machinery (ACM) tárepinen IBM qáwenderligindegi aqshalay sıylıq penen birge berilip atır.
Kategoriyalar
Programmalıq támiynat sistemalarınıń tiykarǵı kategoriyalarına qollanba programmalıq támiynatın rawajlandırıw, programmalastırıw programmalıq támiynatı hám sistema programmalıq támiynatına tiykarlanǵan sistemalar kiredi, degen menen bul ayırmashılıqtı geyde anıqlaw qıyın bolıwı múmkin. Programmalıq támiynat sistemalarına mısal retinde operaciyalıq sistemalar, kompyuterlik rezervaciyalaw sistemaları, hawa qatnasın basqarıw sistemaları, áskeriy basqarıw hám qadaǵalaw sistemaları, telekommunikaciya tarmaqları, kontentti basqarıw sistemaları, maǵlıwmatlar bazasın basqarıw sistemaları, ekspert sistemaları, ornatılǵan sistemalar hám taǵı basqalardı keltiriwge boladı.
- ACM Programmalıq Támiynat Sisteması Sıylıǵı
- Informaciyalıq sistema logikalıq arxitekturasındaǵı ulıwma qatlamlar
- Kompyuter programması
- Kompyuter programmasın ornatıw
- Eksperimental programmalıq támiynat injeneriyası
- Programmalıq támiynat qátesi
- Programmalıq támiynat arxitekturası
- Sistema programmalıq támiynatı
- Sistemalar teoriyası
- Sistemalar ilimi
- Sistemalıq injeneriya
- Programmalıq támiynat injeneriyası
Derekler
- ↑ 1,0 1,1 Sommerville. Software Engineering.
- ↑ 'Grubb. Software Maintenance: Concepts and Practice, 2nd Edition.
- ↑ „The Max Planck Institute for Software Systems“. Qaraldı: 31-dekabr 2020-jıl.
- ↑ „Journal of Systems and Software (JSS)“. DBLP. LZI. Qaraldı: 31-dekabr 2020-jıl.
- ↑ „Software System Award“. ACM Awards. Association for Computing Machinery. Qaraldı: 31-dekabr 2020-jıl.