Jienbaev

Qara sańlaq yáki qara tesik — gravitaciya (tartısıw) kúshi tásirinde deneniń óz orayına qaray júdá joqarı tezlikte qısılıp barıwı (gravitacion kollaps processi) nátiyjesinde júzege keletuǵın kosmosdaǵı obyekt. Kúshlu sırtqı gra-vitacion maydanǵa iye. A. Enshteyn teorıyası boyınsha "Qara sańlaq"tıń jaqın áturapındaǵı deneler barqulla jabıq bolmaǵan iymek sızıqlı orbita boylap, I.Nyuton mexanikasına bola, uzaqtaǵı deneler bolsa konus kesimleriniń birewi boylap háreket etedi. "Q.s.", tıykarınan, úlken massalı juldızlar evolyutsıyasınıń eń aqırǵı basqıshında payda boladı hám onıń bar ekenligi tikkeley bayqalmaydı. Biraq "Q.s." lar tıǵız egiz juldızlardıń kórinbes komponentleri da bolıwı múmkin. Ol halda ekinshi juldızdan "Q.s."qa relyativistik (jaqtılıq tezligine jaqın) tezlikte tınımsız ótip atırǵan gaz aáımı ózinen rentgen nurların tarqatadı. Egiz juldız esaplanǵan Aq Qus X—I obyekti usınday "Q.s."lardan biri esaplanadı.