Dayna Yanovna Taymina (inglisshe Daina Taimina; 19-avgust 1959, Riga) - amerikalıq matematik. Matematika pánleri doktorı.

Dayna Taymina
Daina Taimiņa
Tuwılǵan sánesi19-avgust 1954-jılı(1954-08-19) (70 jasta)
Tuwılǵan jeriRiga, Latviya SSR, SSSR
PuqaralıǵıSSSR, Latviya, AQSH
Ilimiy tarawıgeometriya
Jumıs orınlarıKornell universitetı
Ilimiy basshısıRusinsh Freivalds
Belgili islerigiperbol tegisliklerdi vizualizatsiya qılıw boyınsha júz jıllıq mashqalanı hal etdi

Biografiyası

redaktorlaw

Dayna Taymina 1954 jılda Rigada tuwılǵan. Riga gimnaziyasini hám Latviya mámleket universitetiniń fizika-matematika fakultetin tamamlaǵan (1977). 1990 jılda Belarus pánler Akademiyası matematika institutında "Behavior of Different Types of Automata and Turing Machines az waqıt Infinite Words" temasında kandidatlıq dissertaciyasın qorǵaw etdi. 1992-jılda Latviya universitetinde doktorlıq dissertaciyasın qorǵaw etedi. Latviya universitetinde hám Riga oqıtıwshılar tayarlaw institutında oqıtıwshı bolıp islegen. 1992-jıldan 1996-jılǵa shekem "Zvaigzne" hám "Mācību grāmata" baspalarında ilimiy redaktor bolıp islegen. 1997-jıldan 2006-jılǵa shekem Kornell universitetiniń professorı bolģan.

2007-jıldan beri Dayna Taymina Nyu-Yorkdaģı Kornell universitetinde professor retinde matematikadan sabaq beredi. 2010-jılda ol hár jılı Ullı Britaniyanıń The Bookseller jurnalı tárepinen kitaptıń eń ájep atı ushın beriletuǵın Diagram sıylıģına iye boldı. Dayna Taymina kitabı "Giperbol tegislikler menen trikotaj hádiyselerı" ("Hyperbolic Planes with Crocheting Adventures") dep atalǵan hám sıylıq arbitrler komissiyası bul attı "tolıq eserlik" dep ataǵan[1][2].

Ilimiy iskerligı

redaktorlaw

Datna Taymina giperbol tegisliklerdi vizualizaciya qılıwda Evklid bolmaǵan geometriyanıń júz jıllıq mashqalasın hal etdı[3][4]. Dayna Taymina bunı trikotaj shúberekler járdeminde ámelge asırıwǵa eristi. Ol óziniń birinshi giperbol tegislik modelin 1997 jılda Evklid bolmaǵan geometriya studiyası kursında paydalanıw ushın toqıģan. Sondan berli ol júzden artıq geometriyalıq modellerdi baylanıstırdı[5].

Kitaplar avtorı:

  • «Crocheting Adventures with Hyperbolic Planes» (2009)
  • Experiencing Geometry: Euclidean and Non-Euclidean with History (2005)
  • «Matematika tariyxı» (1990)
  • "Áyyemgi dáwir matematikası", Mathematics in antiquity (Latviya), Riga: University Press, 1981

Orıs, Latviya hám ingliz tillerinde jámi 47 baspa bar.

  1. Латвийский математик стала лауреатом международной премии за «полное безумие» Arxiv nusqa от 11 iyunnıń 2016 на Wayback Machine на сайте Delfi.lv, 29 марта 2010
  2. Математик Дайна Тайминя из Латвии стала лауреатом премии «Diagram» Arxiv nusqa от 1 iyuldıń 2016 на Wayback Machine на сайте baltic-course.com, Нина Коляко, БК, Рига, 30.03.2010
  3. Arī Latvija piedalās pasaules tamborēšanas projektā Interneta grāmatnīca, Tija Vīksna, .2009.
  4. How crochet solved an age-old maths problem Arxiv nusqa от 2 dekabrdiń 2008 на Wayback Machine Times, Alex Bellos , 2008
  5. „Ceļš no matemātikas uz mākslu“(deadlink). 4-mart 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 22-aprel 2010-jıl.