Qaraqalpaqsha Wikipedia

Birmingham qalası

batıs Midlendtaǵı qala, Angliya
(Birmingem degennen baǵdarlanǵan)

Birmingham ():([ˈbɜːrmɪŋəm])[2][3][4] BUR| ming|əm) — qala hám sonıń menen birge, Angliyadaǵi Batıs Midlendlar okrugindaǵi metropoliten rayon. Bul Birlesken Korollıqtaǵi ekinshi iri qala. Biraq, ekinshi iri qala bolıwına qaramastan, texnikalıq tárepten Ullı Britaniyadaǵı eń iri qala sáneladı, sebebi London wálayatina (shama menen xalıq sanı 8,546,761) Ullı Britaniya húkimeti tárepinen heshqashan "qala mártebesi" berilmegen; London qalası da,Westminster qalası da Birminghamǵa qaraǵanda az xalıqqa iye.Ullı Britaniya qalaları dizimin kóriń (Xalqı ústini boyınsha tártiplew)[5].Qala 1,145 million adamdı quraydı,West Midlandsmetropolitan okrugi[6][7] Birmingham Birlesken Korollıqtıń ekinshi qalası” retinde belgili[8][9][10][11][12]. Angliyanıń Batıs Midlandlar regioninda,Londonnan shama menen 100|mil jaylasqan Birmingham Midlandlardıń socialliq, materiallıq, finanslıq hám sawda orayı esaplanadı. Ayriqsha tárepi sonda, Birminghamdan tek kishi dáryalar aǵip ótedi, tiykarınan River Tame jáne onıń irmoqlari River Rea hám River Koul- olardan biri bawırlas tiykarǵı dáryalar Severn,shahar orayından shama menen 20|mil batısta jaylasqan.

Birmingham qalası

Kartası

Map
Qural
Bayraq
'Siyasatı
 'Basqariw túrı Metropoliten rayonı
 'Basqariw organı Birmingham qala keńesi
 Jetekshi ataǵı Jetekshi
 'Lawazimı Kabinet basliǵi
 Jetekshi ataǵı 1 Atqariwshi
 Lawazimı 1 GSS=E08000025
 Jetekshi ataǵı 2 Jetekshi
 Baslıqtıń atı 2 Ian Ward (Lab)
 Jetekshi ataǵı 3 Lord Mayor
 Baslıqtıń atı 3 Maureen Cornish[1]
 Jetekshi ataǵı 4 Bas atqariwshi
 Baslıqtıń atı 4 Chris Naylor (Interim)
 Belgilengen ataq Esap-kitap
 Belgilengen atamasi 1 Senyorlar rayonı
 Belgilengen jil 1 1166
 Belgilengen atamasi 2 Munitsipal rayon
 Belgilengen jil 2 1838
 Belgilengen atamasi 3 Qala
 Belgilengen jil 3 14-yanvar 1889-jil
 Belgilengen atamasi 4 Metropoliten rayon
 Belgilengen jil 4 1-aprel 1974-jil
 'Basqarıw shtabı Keńes úyi,
Viktoriya Maydani
 Kontinent Birlesken Korollıq
 Mámleket(UB) Angliya
 Koordinatası 52|29|N|01|54|W
 Fond ca.600
 'Qáddı  
 - Jámi 267,8 kv km
 'Teńiz qáddinen biyikligı 140 m
 Xalqı  
 - Jámi (2019) 1 141 816
 - Xalıq tıǵızlılıǵı 4 262/kv km
 Waqıt zonası UTC +0 (GMT)
 - Jaz waqıtı UTC +1 (BST)
 Mayor (Lord Mayor) Maureen Cornish
 Web saytı birmingham.gov.uk

Orta ásirlerde Uorvikshirde tariyxtan bazar qalashası bolǵan Birmingham XVIII asirde Midlendlar bilimi hám Sanaat revolyuciyasi dáwirinde ilim, texnologiya jetiskenliklerin kórgen hám ekonomikalıq rawajlanıw, zamanagóy industrial jámiyettiń kóplegen tiykarların jaratqan qatar innovatsiyalardı islep shıǵarǵan[13]. 1791-jılǵa kelip ol "dúnyadaǵı birinshi islep shıǵarıw qalası" retinde tán alınǵan[14] Birminghamniń hár qıylı qánigelesken hám joqarı maman kásipler menen shuǵıllanatuǵın mińlaǵan kishi ustaxanalari menen ajralıp turatuǵın ekonomikalıq dóretiwshilik hám innovatsiyalardıń ájayıp dárejesin xoshametlantirdi; bul XX ásirdiń aqırǵı sheregine shekem dawam etiwi kerek bolǵan párawanlıq ushın ekonomikalıq tiykar jarattı.Wattli puw dvigateli Birminghamda oylap tabılǵan[15]. Socialliq jıldamlıqtıń joqarı dárejesi nátiyjesinde siyasiy radikalizm mádeniyatı da rawajlantirildi, bul mádeniyat Tóbeas Attvudtan Jozef Chemberlenge shekem bolǵan basshılar astında járdem beriwi kerek edi. Bul Britaniyada Londonnan sırtta teńi joq siyasiy tásir hám Britaniya demokratiyasınıń rawajlanıwinda sheshiwshi rol oynaydı[16]. 1940-jıldıń jazınan 1943-jıldıń báhárine shekem, Birminghamdi Birmingham Blitsi dep atalıwshiGerman Luftwaffe kúshli bombardimon etdi. Qala infradúzimine jetkerilgen zálel rejeshiler tárepinen kózaba alıp barılǵan buzılıw dep tán alinip, jańa qurılıs siyasatina qosımsha túrde keyingi on jıllıqlarda keń kólemli qalani qayta tiklewine alıp keldi. Birmingem ekonomikasında házirde xizmat tarawı ústinlik etedi[17]. Qala iri xalıq aralıq sawda, transport, usaqlap satıw sawdasi, konferenciya hám ilajlar orayı esaplanadı. Onıń metropoliten ekonomikasıBirlesken Korollıqtaǵı ekinshi iri mámleketYaIM $121,1 mlrdti quraydi (2014)[18] Onıń bes universiteti[19] soniń ishinde Birmingem universiteti, onı mámleket sırtındaǵı eń iri joqari tálim orayına aylantırǵan[20]. Birmingemdaǵi iri materiallıq mákemeler Birmingem qalası simfonik orkestri,Birmingem korollıq baleti,Birmingem repertuar teatri,Birmingem kitapxanası hám Suwretlew kórkem-óner shashtárezlik institutı- xalıq aralıq abıroyı,[21][22] hám qalada janlı hám tásirli xalıq sańati,muzika adabiy hám pazandalik sahnaları bar[23][24][25] Qala 2022-jilǵi Óz-ara doslıq oyınlarina da tabıslı miyman kútiwshilik etdi[26][27] 2022-jıl jaǵdayına kóre, Birmingem Ullı Britaniyadaǵı sırt ellikler eń kóp keletuǵın úshinshi qala bolıp tabıladı[28].

Etimologiyasi

redaktorlaw

Birmingem atı Old English ang|Beormingahām sózinen kelip shıqqan bolip[29], úy yamasa [[lang|ang|Beormingas]] xalıq punkti - atı shın mániste “Beorma xalqi” degen mánisti ańlatıwshı hám anglo-sakson administraciyasınıń dáslepki bóliniwinde shólkemlesken qáwim yamasa urıwi[30]. Qáwim atı menen atalǵan Beorma anglo-sakslar jaylasip alǵan waqıtta onıń basshısı, ulıwma áwlad yamasa tań qalǵanday qáwim ǵayratkeri bolıwı múmkin edi. ang|-ingahām menen tawsılatuǵın jay atları aymaqtıń anglo-sakson kolonizatorlıǵınıń dáslepki basqıshlarında islengen baslanǵısh xalıq punktlerine tán bolıp, Birmingem, itimal, 7-ásirdiń baslarında ámeldegi bolǵanlıǵın kórsetedi[31]. Átiraptaǵı atları ang|-tūn ('ferma'), ang|-menen tawsılatuǵın xalıq punktleri. lēah ('toǵaylardi tazalaw'), ang|-worð ('qosimsha') hám ang|-dala ('ashiq jer') tárepinen jaratılǵan ekilemshi xalıq punktleri bolıwı múmkin. Anglo-sakson xalqınıń keyingi keńeyiwi[32] geypara jaǵdaylarda, itimal, aldınǵı Britaniya saytlarında[33] ushirasadi.

Tariyxı

redaktorlaw

Tariyxtan aldınǵı hám orta ásirler

redaktorlaw

Birmingem aymaǵındaǵı alǵashqi insan iskerligi haqqında dáliller eramızǵa shekemgi 8000[34] menen tas dáwiri máwsimlik xalıq punktleri, túngi ań partiyaları hám tereklerdi kesiw sıyaqlı toǵaydaǵı ilajlardı kórsetiwshi artefaktlar[35]. Kóp kuygan höyüklar zamanagóy adamlar birinshi ret bul jerge bronza dáwirinde intensiv túrde ornalasip, dıyqanshılıq penen shuǵıllanlıǵin, yaǵnıy eramızdan aldınǵı 1700-jıllar arasında xalıqtıń sezilerli, biraq qısqa múddetli aǵımı júz bergenligin kórsetedi. hám eramızǵa shekemgi 1000, itimal, kelspewshilik yamasa átiraptaǵı immigratsiya nátiyjesinde júzege kelgen[36] I asirde Britaniyanı Rimler basıp alıwı, Birmingem platosiniń toǵaylı mámleketi aldınǵa jıljıp kiyatırǵan Rim legionlari ushın tosıq boladı[37], úlken Metchli qorǵanın qurǵanlar zamanagóy Edgbaston aymaǵında AD 48[38], jáne onı Rim jolları[39]

 
1166 hám 1189-jıllardaǵı xartiyalar Birmingemdi bazar qalashası hám senyorliq okrugi retinde belgileydi

Derekler

redaktorlaw
  1. ↑ „Lord Mayor of Birmingham, Councillor Maureen Cornish JP“. Qaraldı: 1-iyun 2022-jıl.
  2. ↑ Úlgi:Web
  3. ↑ oxfordlearnersdictionaries. com/definition/english/birmingham? q=Birmingham „Birmingham“. Qaraldı: 2020-jıl 4-sentyabr.
  4. ↑ Úlgi:Web
  5. ↑ org. uk/uk-cities-by-population/ „Ullı Britaniya qalaları xalıq sanı boyınsha 2022“ (en). populationdata. Qaraldı: 2-iyul 2022-jıl.
  6. ↑ Web deregi| bet=P01 Xalıqtı dizimge alıw 2021: Jınsı boyınsha ádettegi xalıq sanı, jergilikli húkimet shólkemleri Angliya hám Wels|url=https://www. ons.gov. uk/file?Uri=/peoplepulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/datasets/populationandhouseholdestimatesinglandandwalescensus2021/census2021/census2021 firstresultsenglandwales1. xlsx|baspaxana=taxminan </ac=2020 -jılda Milliy Statistikalıq maǵlıwmatlar bólimi. Ullı Britaniyada|kengroq metropolitan aymaǵı]]}}
  7. ↑ Web deregi|last=White|first=Richard|date=2021|bet=Metropolitan aymaǵı xalqı|url=https://worldpopulationreview. com/world-cities/birmingham-population|access-date=31 yanvar 2022-jıl|ish=Dúnya xalqı|baspaxana=|page=|format=}}
  8. ↑ business-live. co. uk/economic-development/cameron-birmingham-englands-second-city -8645642 „Kameron: Birmingham-Angliyanıń ekinshi qalası“. BusinessLive (16-fevral 2016-jıl).
  9. ↑ britain-magazine. com/carousel/birmingham-englands-second-city/ „Angliyanıń ekinshi qalası : Birmin gham“. Britain Magazine (24 may 2013-jıl). Qaraldı: 2022-jıl 21-iyul.
  10. ↑ lonelyplanet. com/articles/top-things -to-do-ın- birmingham-england „Birminghamdagi eń qızıqlı 15 zat“ (28-yanvar, 2022-jıl).
  11. ↑ express. co. uk/news/politics/1628053/boris-johnson-brexit-commonwealth-latest-news-ont „Baris Brexit Britaniyanıń " qayta tiklengan" menen munasábetlerdi bekkemlew qábiletin alǵıslaydı Óz ara doslıq“. The Express (20 -iyun 2022). Qaraldı: 2022-jıl 21-iyul.
  12. ↑ birminghammail. co. uk /sport/football/football-news/gary-lineker-aston-villa-birmingham-23792877 „'Jerkenish'- Gari Lineker hám Mixa Richards Aston villa hám Birmingham Siti haqqında kelisip aldılar“. Birmingham Mail (2022-jıl 26 -aprel). Qaraldı: 2022-jıl 21-iyul.
  13. ↑ harvnb|Uglow|2011|pp=iv, 860 -861; harvnb|Jons|2008|pp=14, 19, 71, 82-83, 231-232}}
  14. ↑ Xopkins 1989, s. 26
  15. ↑ Berg 1991, ss. 174, 184, Kitaptan kóshirip alınǵan
  16. ↑ Uord 2005, jacket
  17. ↑ Web deregi| url=http://www. nomisweb. co. uk/reports/lmp/la/1946157186/report. aspx#tabjobs| bet=Xızmetkerlerdiń jumıs jayları (2012)| access-date=29 mart 2014-jıl| ish=Nomis - rásmiy miynet bazarı statistikası| baspaxana=Milliy statistika mekememesi}}
  18. ↑ vebdan kóshirip alınǵan| url=http://www. brookings. edu/research/interactives/global-metro -monıtor -3| bet=Global qala YaIM 2014| baspaxanachi=Brookings Institutıon| kiriw sánesi=18-noyabr 2014 jıl| url-status=dead| archive-url=https://web. archive. org/web/20130605135349/http://www. brookings. edu/research/interactives/global-metro -monıtor -3| archive-date= 5 iyun 2013 jıl}}}}
  19. ↑ birmingham.gov. uk/info/20014/schools_and_learning/1022/universities_in_birmingham „Birmingemdagi universitetler - Birmingem qala keńesi“. Birmingem qala keńesi. Qaraldı: 25 mart 2021-jıl.
  20. ↑ centreforcities. org/assets/files/09 -12-17%20 Birmingem%20 University%20 Challenge.pdf „University Challenge: Birmingemda bilimler ekonomikasın rawajlandırıw“. Qalalar orayı (2009). 11-noyabr 2013-jılda túp nusqadan archive. org/web /20131111215357/http://www. centreforcities. org/assets/files/09 -12-17%20 Birmingem%20 University%20 Challenge.pdf arxivlendi. Qaraldı: 11 noyabr 2013.
  21. ↑ {{Jańalıqlar deregi}} úlgisinen paydalanıwda title= parametri belgileniwi kerek.
  22. ↑ com/england/birmingham/the-barber-institute-of-fine-arts „Suwretleytuǵın kórkem óner shashtárezlik institutı“. 3-iyul 2011-jılda túp nusqadan archive. org/web/20110703140935/http://www.johansens. com/england/birmingham/the-barber -institute-of-fine-arts arxivlendi. Qaraldı: 31 yanvar 2011 jıl.
  23. ↑ Baha independent. co. uk/arts-entertainment/music/features/forget -madchester-its-all-about-the-btown-scene-8207631. html „Madchesterni unut, hámmesi B-Town saqnası haqqında“. Ǵárezsiz. Ǵárezsiz Jańalıqlar hám Media (13-oktyabr 2012-jıl). 12-aprel 2019-jılda túp nusqadan archive. org/web/20190412174617/http://www. arts-co. com/ assets/pdfs/MattPrice.pdf arxivlendi. Qaraldı: 11-noyabr 2013-jıl.
  24. ↑ {{Jańalıqlar deregi}} úlgisinen paydalanıwda title= parametri belgileniwi kerek.
  25. ↑ {{Jańalıqlar deregi}} úlgisinen paydalanıwda title= parametri belgileniwi kerek.
  26. ↑ birmingham2022. com / „Birmingem 2022 Óz ara doslıq oyınları úyi“. B2022.
  27. ↑ Kóshirip alınǵan jańalıqlar| url=https://www. independent. co. uk/sport/nigel- huddleston-glasgow-ben-birmingham-city-council-gold-coast-b2139065. html|bet=Birmingem Óz ara doslıq oyınların " tolıq qabıl etken" Olimpiadaǵa miyman kútiwshilik etiwi múmkin edi|ish=The Independent|sáne=6 -avgust 2022-jıl|kiriw sánesi=12 2022-jıl avgusti}}
  28. ↑ [https: //www. ons.gov. uk/peoplepopulationandcommunity/leisureandtourism/articles/traveltrends/2021#overseas-residents-visits -to-the-uk „Sayaxat tendentsiyaları - Milliy statistika basqarması“]. www. ons.gov. uk. Qaraldı: 16-avgust 2022-jıl.
  29. ↑ Gelling 1956, s. 14
  30. ↑ Gelling 1992, s. 140
  31. ↑ Gelling 1956, ss. 14–15
  32. ↑ Torp 1950, s. 106
  33. ↑ Harvnb|Bassett|2000|p=7}}
  34. ↑ Hodder 2004, s. 23
  35. ↑ Hodder 2004, ss. 24–25
  36. ↑ Hodder 2004, ss. 33, 43
  37. ↑ Thorpe, H.. {{{title}}}, Nyu-York. ISBN 0-85409 -607-8. 
  38. ↑ Hodder 2004, s. 51
  39. ↑ Úlgi:Cite jurnalı
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=Birmingham_qalası&oldid=62371» saytınan alınǵan