Beloklar
 | Bul shala maqala haqqında ulıwma úlgi bolıp, ilajı bolsa ol jáne de anıqlaw úlgige almastırılıwı kerek. |
Beloklar quramında C, O, H, N, S tutıwshı joqarı molekulyar biologiyalıq polimerler bolıp, olar 20 túrli aminokislotalardan quralǵan. Olar birinshi dárejeli biologiyalıq áhmiyetke iye ekenligi ushın proteinler (gekshe «protos» – birlemshi, áhmiyetli) dep ataladı. Tiri organizmlerdiń tirishilik procesleri kópshilik tárepten belok zatlarına hám olardıń biologiyalıq funkciyalarına baylanıslı. Beloklar viruslar hám barlıq tiri organizmler: bakteriyalar, zamarrıqlar, ósimlikler, haywanlar quramınıń ajıralmas bólegi bolıp esaplanadı. Kletkada júz beretuǵın ximiyalıq ózgerislerde beloklar qatnasadı. Beloklar polimer zat bolıp, olardıń monomerleri aminokislotalar bolıp esaplanadi.