Teńiz - qaraqalpaq xalqınıń ùrp-àdetleri màdeniyatı, Aral teńiziniń ,,táǵdiri" Moynaqlılardıń ishki keshirmeleri kòrsetilgen[1] hám „Arosat“, „Quduq“ sıyaqlı filmler rejissor Mansur Abduxoliqov tárepinen súwretke alınǵan film[2]. Bul kórkem film ózbek hám qaraqalpaq tillerinde kórsetilgen[2]. Filmda bas  qaharman Teniz obrazın Sitora Farmanova atqarĝan[3].

Film haqqında

redaktorlaw

Ózbekstan kinematografiya agentligi buyırtpasına qaray rejissor Mansur Abduxoliqov tárepinen súwretke alınǵan[4] hám film ssenariysi G'afur Eshmurodov hám Maba Rizayev avtorlıǵında jazılǵan[3]. Bul kórkem filmde bir hayaldıń turmısı, onıń átirapındaǵılar, turmıs tárizi haqqında gúrriń etiledi. Bunnan tısqarı, filmde qaraqalpaq xalqınıń úrp-ádetleri, mádeniyatı, Aral teńiziniń „taĝdiri“, Moynaqlılar ishki keshirmeleri sáwlelengen. Bul film, tiykarınan, Qaraqalpaqstannıń Moynaq qalasında jasawshı Manzura Erniyozova jáne onıń qaharmanlıǵına baǵıshlanadı[1] . Tań qalǵanday " Tanka" filminen keyin, qaraqalpaq kino kórkem ónerinde de taǵı bir jańa jaqsı dóretpe payda boldı dewimiz múmkin[5]. Bul filmde bas qaharman Teńiz obrazın Juldız Pármanova tárepinen hám basqa film qaharmanlar obrazı bolsa 95 procent qaraqalpaq aktyorları tárepinen atqarılĝan[6]. Filmdi súwretke alıw dawamında oǵada ıssı temperatura sebepli bas rol atqarıwshısı aktrisa Juldız Pármanovanıń júregi qattı tınıshsız bolıwına qaramay, syomkanı dawam ettirgen[7]. Maǵlıwmatlarǵa kóre bas qaharmanınıń atı ssenariyde Marjan edi, keyinirek rejissyor onı Teńizge aylantırǵan. Film bolsa, Moynaq rayonında súwretke alınǵan[8].

Qaraqalpaqstannıń Moynaq qalasında jasawshı Manzura Erniyazova jáne onıń qaharmanlıǵına baǵıshlanadı. Filmde kórkem toqımalar bar. Biraq, film syujetine bul hayaldıń tùskinlikke tùspey tigiwshilikti úyrenip, isbilermenge aylanǵanı, jaslarǵa úlgi bolıp atırǵanı, sabırlılıq hám shıdamlılıĝı tiykar etip alınǵan[4]. Film aldında Shıyrın úmitler menen turmısqa shıqqan kelinshek ómir joldasınıń qiyáneti sebep ózin poezden taslaǵan hám sol qáweterli baxıtsızlıq Teńizdi bir qol hám bir ayaqtan ayırdı hám operaciyadan aman shıǵıwı qıyın boldı. Kózin ashqanında qolań kózler túbindegi awırıw hám ruwxıy azap kewillerdi wayran etti. Endi oǵan turmıs azap. Ol óliwdi qàler edi. Rejissyor qaharmanınıń tımsalı retinde onıń obrazına teńizdi qarama qarsı qoyadı. Áyne waqıtta jas kelinshek waqtındaǵı Teńizdiń kiyik názerleri, gúnasız beti baxıtsız hádiyseden keyin birneshe márte ózgeredi[6]. Eger baxıtsız hádiyseden keyin oń ayaq-qolınan bóleklengen Teńiz atlı kelinniń bir demde tegis kóringen baxtınan ayrılıwı haqqındaǵı waqıya menen baslansa, filmde kelesi sahnalar talay kóterińki tús aladı. Tuwrı, ol jaqsı kórgen yarınan, baxtınan keshedi, lekin óziniń ıqlaslılıǵı hám miyneti sebepli taǵı turmısqa qaytadı[4]. Teńiz sol ortalıqtıń — mine sol mehirge zar, renjigen qaraqalpaq eliniń qızı bolıp óz turmısı ushın gúresedi. Birneshe ret jıynalıp, qayta turadı hám alǵa qádem basadı[9].

Bas qaharman Teńizdiń qiynalganin kórip ózime sabaq aldım. Biziń turmısta kórgen qıyınshılıqlarımız yamasa házirgi karantin dáwirinde barlıǵına ko'nip jasap atırǵanımız Teńiz kórgen azaplar aldında hesh nárse emes. Kino maǵan ele de kúsh berdi. Men kórgen Moynaq, men jasaǵan Qaraqalpaq xalqında  umittiń  payda bolǵanı ushın da film kewilge jetip bardı. Film ishinde tragediya menen birge azǵantay bolsa da, komediyaning bar ekenligi tamashagóydi  zerigiwden saqlap qaldı. “Teńiz” kórkem filminiń quwanıshlı juwmaq tapqanı bolsa mende unamlı tásirler qaldırdı — Jeńisbek Piyazov, Ózbekstanda xızmet kórsetken artist”

Filmde búgingi kúnde Qaraqalpaqstan daǵı ámeldegi sharayat, onıń basıp ótip atırǵan jolı, ásirese, Moynaqtıń ótken zamanı, házirgi kúndegi jaǵdayına parallel túrde insan táǵdiri menen alıp shıǵıwǵa háreket etilgen. Bas qaharman Teńiz mısalında Moynaqtı túsiniwimiz múmkin. Turmıs heshqashan toqtap qalmaydı, insannıń shıdamlılıǵı kúshli bolsa, hámmesiniń ústinen shıǵadı. Insaniyattıń dúnyaǵa keliwinen tiykarǵı maqset de sol. Film tabıslı shıqqan. Jaysha waqıt ótkeretuǵın emes, qanday da bir órnek alsa bolatuǵın film jaratılǵan — Elshi Kusherbaev, Oliy Májlis  Nızamshılıq palatası deputatı”

Kùshli shıdamlılıqqa iye hayal taĝdiri haqqında gùrriń etilgen bul filmde mayıp bolıp qalsa da ,turmısta jasawshı kùsh taba alĝan Teńiz obrazı sáwlelendiriledi- @boredpandablog

Dóretiwshilik jámááti

redaktorlaw
  • Film Rejissori: Mansur Abduhalikov
  • Ssenariy avtorları: Ǵafur Shermuhammed
    Shuhrat Rizaev
  • Postanovkashı operator: Dilmurat Turdıbaev

Rollerde

Aktyorlar
Obraz Aktyor
Teńiz Sitara Parmanova
Teńizdiń dostı Reyma Feruza Saidova
Qaynenesi Lizaxan Haqnazarova
Anası Roza Piyazova
Ómirlik joldasi Kópjursin Allanazarov

Film premyerası

redaktorlaw

31-avgust

  • Uzbekistan-online. uz internet kanalında

1-sentyabr

  • "Zo‘r TV" telekanalı
  • „O‘zbekiston“ teleradiokanalı
  • "Sevimli" telekanalı

Siltemeler

redaktorlaw