Tábiyiy geografiyalıq procesler

Tábiyiy geografiyalıq processler — tábiyatda element hám energiya ózgerisleri hám de ulıwma, tábiyiy geografiyalıq kompleksler rawajlanıwına sebep bólıwshı barlıq nárseler. Bular atmosfera cirkulyatsiyasi, ıǵallıqtıń aylanıwı, relyef payda bolıwı, unıraw, topıraq payda bolıwı, ósimlik hám haywanat dúnyasınıń máwsimiy hám de ásirlik ózgerisleri, komponentler ara baylanıslarda júz beretuǵın processlerden ibarat. Tábiyiy geografiyalıq processlerdi izertlew landshaftlardı dinamikalıq struktura retinde úyreniwge, olardı qorǵaw hám ózgertiwdiń aqılǵa say jolların tańlawǵa múmkinshilik beredi. Geografiyalıq kompleksler ara hám de komponentler ara element hám energiya almasınıwın anıqlaw ásirese úlken teoriyalıq áhmiyetke iye. Tábiyiy geografiyalıq processler waqıt dawamında (dáwirli) hám arnawlı bir tártipte (birinketinlik menen) tákirarlanıp turadı. Mısalı, hawa temperaturası, ızǵarlıǵı, samallar, jaqtılıq keshe kundiz dawamında, hár qıylı hawa rayı mawsimler dawamında, fayellar jıl dawamında almasınıp (tákirarlanıp) turadı. Sonıń menen birge, taw jınıslarınıń unırawı, suw tasqını hám basqa da arnawlı bir tártipte tákirarlanadı.

Derekler

ÓzME, Birinshi tom, Tashkent, 2000-jıl