Qaraqalpaqsha Wikipedia

Scopus

Scopus - bul ilimiy abstrakt hám citatalar bazası, 2004-jılı akademiyalıq baspası Elsevier tárepinen eskirek Web of Science bazasına básekiles retinde iske qosılǵan.[1] Eki baza arasındaǵı keyin payda bolǵan básekileslik "tez pát penen" dep sıpatlanadı hám qamtıw, izlew/analiz múmkinshilikleri boyınsha paydalanıwshılarǵa áhmiyetli payda keltiredi dep esaplanadı, biraq baha boyınsha emes. Biypul baza The Lens tiykarǵı universal akademiyalıq izertlew bazaları úshliginiń úshinshisi bolıp tabıladı.

Scopustaǵı jurnallar hár jılı jetkilikli sapaǵa tórt sanlıq ólshem boyınsha qayta kóriledi: h-Indeks, CiteScore, SJR (SCImago Journal Rank) hám SNIP (derekke normallastırılǵan tásir kórsekishi). Usı sebepli, Scopusta dizimge alınǵan jurnallar bir qansha izertlew grantların beriwshi agentlikler tárepinen grant alıwshılar ushın hám bir qansha mámlekettegi dáreje attestaciya keńesleri tárepinen belgilengen sheriklik qayta kóriw sapa talaplarına juwap beredi dep esaplanadı.

Scopus sonday-aq arnawlı patent bazası Lexis-Nexis arqalı patent izlewge múmkinshilik beredi, biraq sheklengen funkcionallıq penen.

Sholıw

Scopus hám Web of Science (WOS) tıń qollanıw qolaylılıǵı hám qamtıw kólemin salıstırǵan 2006-jılǵı izertlew mınaday juwmaqqa keldi: "Scopus, hátte jańa paydalanıwshı ushın da, qollanıwǵa qolay. ... Belgili bir citatadan aldıǵa hám artqa qaray izlew múmkinshiligi izertlewshi ushın júdá paydalı bolar edi. Kóp tárepleme aspekt izertlewshige óz tarmaǵınan tısqarı izlewdi ańsat ámelge asırıwǵa múmkinshilik beredi" hám "WOS tıń Scopus qa qaraǵanda bir artıqmashlıǵı - bul qamtıw tereńligi, tolıq WOS bazası 1945-jılǵa shekem, al Scopus 1966-jılǵa shekem baradı. Biraq, Scopus penen WOS bir-birin tolıqtıradı, sebebi eki derektiń hesh qaysısı tolıq emes."[2] Bir neshe kishi kólemdegi izertlewler 1990-jıldan 2020-jılǵa shekem bolǵan dáwirde WoS penen Scopus tıń qamtıwında 80-90% sáykeslik bar ekenin anıqladı.

Strukturalanǵan soraw tili izlew múmkinshilikleri boyınsha Scopus Web of Science ge qaraǵanda azǵana ilgerirek: mısalı, WoS tek NEAR/n sorawların orınlay aladı, al Scopus PRE/n sorawların da orınlay aladı.[3]

Sonday-aq, bir maqala Scopus ta da, Web of Science (WoS) ta da qamtılǵan bolsa, onıń Scopus taǵı jazıwında gilt sózlerdiń sanı WoS taǵı sáykes jazıwına qaraǵanda 3-5 ese kóbirek boladı, hám Scopus tıń gilt sózleri anıǵıraq maqala mazmunına qaratılǵan, al WoS ta maqalanıń keń temasına baylanıslı gilt sózler kóbirek boladı. Tar baǵdarlı gilt sózlerdiń kóp sanı Scopus paydalanıwshılarına kóbirek sáykes basılımlardı tabıwǵa múmkinshilik beredi, sońǵı natiyjede jalǵan oń nátiyjelerin sızıp taslaydı. Ekinshi tárepten, WoS (mısalı, ris formatında) citatalar keltirilgen maqalalardıń doi nomerlerın eksport qıladı, al Scopus citatalar keltirilgen maqalalardıń atamaların eksport qıladı. Sonday-aq, Scopus 20,000 siltemeni (mısalı, ris fayl túrinde) bir waqıtta eksport qılıwǵa ruqsat etedi, al WoS eksportı bir waqıtta 5,000 silteme menen sheklengen.

Scopus CAS nomeri hám ximiyalıq at penen ximiyalıq izlew múmkinshiligin beredi, al WoS bul qásiyetlerge iye emes. Basqa tárepten, WoS ximiyalıq struktura boyınsha izlewdi usınıs etedi, biraq ximiyalıq struktura boyınsha izlew ushın tek az sanlı basılımlar indekslengen. SciFinder barlıq jaǵdaylarda ximiyalıq izlewler ushın eń jaqsı variant bolıp esaplanadı.

Scopus sonday-aq avtorlardıń profillerinde olardıń birlespeleri, basılımlar sanı hám olardıń bibliografiyalıq maǵlıwmatları, silteme dizimi hám hár bir járiyalanǵan hújjettiń alǵan citatalar sanı haqqında maǵlıwmat beredi. Ol dizimge alınǵan paydalanıwshılarǵa profildegi ózgerislerdi qadaǵalaw imkániyatın beredi hám avtorlardıń h-indeksin esaplaw qurılmasına iye. 2016-jılı biypul veb-sayt, Scopus CiteScore,[4] jarıqqa shıqtı. Ol Scopus-taǵı 25,000+ aktiv atamalardıń, sonıń ishinde jurnallar, konferenciya materialları hám kitaplardıń citatalar maǵlıwmatların beredi hám impakt-faktorǵa alternativa bolıp, jurnaldıń dárejesin kórsetiwshi indikator bolıp, isenimliligi menen teris korrelyaciyada bolıwı múmkin[5].

Jeke avtorlar ushın Scopus ID-lerin ORCID degen menshikli emes cifrlı identifikator menen birlestiriw múmkin[6].

2018-jılı Scopus Unpaywall maǵlıwmatlarınan paydalanıp, ilimiy miynetlerdiń ashıq kiriwi (Open Access) statusı haqqında tolıq emes maǵlıwmatlardı qosıp basladı. Biraq, Scopus-tıń ris eksport fayllarında Open Access statusı haqqında maǵlıwmat joq.

Mazmun tańlaw hám keńes beriw komiteti

Elsevier Scopus-tıń iyesi bolǵanlıqtan hám ilimiy jurnallardıń tiykarǵı xalıqaralıq baspa orınlarınıń biri bolǵanlıqtan, 2009-jılı ǵárezsiz hám xalıqaralıq Scopus Mazmun Tańlaw hám Keńes Beriw Komiteti (CSAB) qurıldı. Bul komitet baspa orınına qaramastan, maǵlıwmatlar bazasına kirgiziletuǵın jurnallardı tańlawda potencial mápleri qarama-qarsılıǵınıń aldın alıw hám ashıq hám anıq mazmun qamtıw siyasatın saqlap qalıw ushın dúzildi[7]. Komitet ilimpazlar hám taraw kitapxanashılarınan ibarat. Soǵan qaramastan, mápler qayshılıǵı bar degen pikir boyınsha sın pikir dawam etpekte[8].

CSAB toparı Scopus-qa hár qıylı atamalardı kirgiziwge hám shıǵarıwǵa juwapker. Scopus-ta indekslengen jurnal hám kitaplardıń dizimi jılına 2-3 márte jańalanıp turadı. Hár jılı Scopus shama menen 3,500 jańa atamanı kirgiziwge usınıs aladı hám olardıń shama menen 25% in qabıl etedi. Qayta bahalaw siyasatı tórt kriteriyaǵa tiykarlanǵan: Basılım Tásiri, Tómen Kórsetkish, Sırtqı Kórsetkish hám Úzliksiz Saqlap Qalıw. 2004 hám 2020-jıllar aralıǵında Scopus 41,525 atamanı kirgizgen hám 688 atamanı shıǵarǵan[9]. 2016 hám 2023-jıllar aralıǵında CSAB 539 hár qıylı baspa orınları tárepinen basılǵan 990 atamanı qayta bahalap shıqqan, nátiyjesinde 536 atama indekslewden toqtatılǵan[10]. 2024-jılı Scopus shama menen 28,000 aktiv jurnaldı hám 300,000 ǵa jaqın kitaptı qamtıdı.

Soǵan qaramastan, izertlewler jırtqısh jurnallardıń kirgiziliwin kórsetiwdi dawam etpekte[11][12].

Global silteme noqatı sıpatında járiyalanǵanına qaramastan, Scopus hám WoS "Batıs emes ellerde islep shıǵarılǵan izertlewlerge, inglis tilinde bolmaǵan izertlewlerge hám kórkem óner, gumanitar hám jámiyetlik pánler boyınsha izertlewlerge strukturalıq jaqtan qarsı" dep sıpatlanbaqta[13].

Daw-jánjeller

2024-jılı "Scholarly Criticism" járiyalaǵan maqalada Elsevier kompaniyasınıń óziniń filialı tárepinen basıp shıǵarılatuǵın Heliyon jurnalın ádepsiz túrde járiyalanǵannan keyingi bir neshe ay ishinde Scopus-qa kirgizgeni haqqında aytıladı. Bul indekslew 2015-jılı tek bir citatası hám tórt járiyalanǵan sanı menen ámelge asırılǵan, bul maqalada aytılıwınsha, basqa jurnallar ushın belgilengen qaǵıydalarǵa tuwrı kelmeydi. Maqalada bunnan tısqarı, Elsevier kompaniyası bul ámeliyattı, maqalada "mápler qayshılıǵı" dep ataladı, Heliyon-da maqala járiyalaw ushın 2,100 AQSH dolları muǵdarında tólenetuǵın maqala járiyalaw tólemin tólep, avtorlarǵa ózine tartıw ushın islegeni haqqında aytıladı[14].

2024-jılı Franciya Ilimiy Izertlewler Milliy Orayı (CNRS) Scopus-qa jazılıwın toqtatıp, sol jıl ushın Web of Science-ke jazılıwın dawam ettirdi[15]. Bul sheshim CNRS xızmetkerleri tárepinen Web of Science-tiń kóbirek qollanılıwı menen baylanıslı bolǵan.

Derekler

  1. ↑ Goodman, David; Deis, Louise (2005-01-01). "Web of Science (2004 version) and Scopus". The Charleston Advisor 6 (3): 5–21. https://www.ingentaconnect.com/content/annurev/tca/2005/00000006/00000003/art00005. Retrieved 12 August 2023. 
  2. ↑ Burnham, JF (2006). "Scopus database: A review". Biomedical Digital Libraries 3: 1. doi:10.1186/1742-5581-3-1. PMC 1420322. PMID 16522216. 
  3. ↑ . https://link.springer.com/article/10.1057/s41270-020-00081-9. 
  4. ↑ „Sources“. Scopus. 27-dekabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-iyun 2018-jıl.
  5. ↑ Brembs, Björn (2018). "Prestigious Science Journals Struggle to Reach Even Average Reliability". Frontiers in Human Neuroscience 12: 37. doi:10.3389/fnhum.2018.00037. PMC 5826185. PMID 29515380. 
  6. ↑ „Scopus2Orcid“. Scopus. 24-iyul 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 7-may 2014-jıl.
  7. ↑ „Scopus Content Overview: Content Policy and Selection“. Scopus Info. Elsevier. 24-aprel 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 4-sentyabr 2013-jıl.
  8. ↑ „Elsevier are corrupting open science in Europe“. TheGuardian.com (29-iyun 2018-jıl). 5-yanvar 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-avgust 2021-jıl.
  9. ↑ „extlistJune2021“. 21-iyul 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-iyul 2021-jıl.
  10. ↑ „The importance of high-quality content: curation and reevaluation in Scopus“. 10-oktyabr 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-iyul 2021-jıl.
  11. ↑ „IDEA Study 2 2017 Predatory journals in Scopus“. idea-en.cerge-ei.cz. 27-iyul 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-avgust 2021-jıl.
  12. ↑ Singh Chawla, Dalmeet (8 February 2021). "Hundreds of 'predatory' journals indexed on leading scholarly database". Nature. doi:10.1038/d41586-021-00239-0. PMID 33558751. 
  13. ↑ Tennant, Jonathan P. (2020-10-27). "Web of Science and Scopus are not global databases of knowledge". European Science Editing 46: e51987. doi:10.3897/ese.2020.e51987. ISSN 2518-3354. https://ese.arphahub.com/article/51987/. 
  14. ↑ „Elsevier Unethically Promotes its Journals via Scopus: The Case of Heliyon“. Scholarly Criticism Articles. Scholarly Criticism: A Watchdog on published Business Research. Qaraldı: 23-aprel 2024-jıl.
  15. ↑ „The CNRS has unsubscribed from the Scopus publications database | CNRS“ (11-yanvar 2024-jıl).
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=Scopus&oldid=92952» saytınan alınǵan