Prokuratura organları

   Prokuror qadaǵalawı degende mámleket atınan arnawlı kepillikke iye bolǵan lawazımlı shaxslar – prokurorlar tárepinen nızam buzılıw jaǵdayların  waqıtındaa nıqlaw hám jóngesalıw, ayıplı shaxslardı nızam menen belgilenge ntártipte juwapkerlikke tartıw menen nızamlardı anıq orınlanıwın támiyinlewge qaratılǵan iskerligi túsiniliwi kerek.

                 Prokuror qadaǵalawınıń ayriqsha qásiyetleri:

1) ámeldegi bolǵan barlıq nızamlardı puqaralar hám shólkemler tárepinen olardıń iskerlik sheńberine qaramastan anıq hám tuwrı qollanılıwın támiyinlew;

2)prokuror qadaǵalawı -prokuratura iskerliginiń bir baǵdarı;

3) prokuror qadaǵalawı joqarı nızam shıǵarıwshı hám atqarıw shólkemlerine, Ózbekstan Respublikası joqarı lawazımlı shaxslarına, ulıwma yurisdiksiya sudına, xojalıq sudına hám Ózbekstan Respublikası Konstituciyalıq sudına salıstırǵanda qollanılmaytugınlıǵı esaplanadı.

Ózbekstan Respublikası prokuraturasınıń tolıqlıǵınsha onıń keńseleriniń roli hám áhmiyeti ayrıqsha keń hám ullı bolıp tabıladı; prokuraturanıń qadaǵalaw iskerligi mámleket hám jámiyet ómiriniń túrli iskerlik tarawların óz ishine aladı. Onıń nátiyjeli hám maqsetke muwapıq túrde júrgizetuǵın iskerligine kóbinese puqaralardıń salamatlıǵı, turmısı, sonıń menen birge, kárxana, shólkem, shólkemlerdiń, mámleket hám jámiyet ómiriniń basqa subektlerin paraxatshılıǵı hám qawipsizligi, jámiyetlik tártibi, áyne waqıtta Ózbekstan Respublikasında ámelge asırılıp atırǵan siyasiy, ekonomikalıq jáne social ózgerislerge tikkeley baylanıslı boladı.Sol sebepli prokuraturanıń mártebesi, onıń rawajlanıwı júdá aktual, quramalı hám kóp qırlı mashqala esaplanıp, onıń tárepinen házirgi ekonomikamızdıń real múmkinshiliklerinen kelip shıǵıp, jámiyetimiz hám huqıqıy sistemamızdıń haqıyqıy mútajliklerin hám de milliy huqıqıy ádetlerimizdi esapqa alǵan, ámelge  asırǵan tájiriybelerimizge tayanǵan jaǵdayda sheshiliwi kerekligin talap etedi.Prokuratura keńseleri óz xızmetlerin tómendegi jónelisler boyınsha júrgizediler:

- ministrlikler, mámleket komitetleri, keńseler, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw shólkemleri, jámiyetlik birlespeleri, kárxanalar, mákemeler, shólkemler, hákimler hám basqa lawazımlı shaxslar tárepinen nızamlardıń atqarılıwı ústinen baqlaw;

- puqaralardıń huqıq hám erkinliklerin támiyinlewge qaratılǵan nızamlar atqarıwı ústinen baqlaw;

- Ózbekstan Respublikası Qurallı Kúshlerinde, ministrlikler, mámleket komitetleri hám mákemeleriniń áskeriy strukturalarında nızamlarǵa ámel etiliwi ústinen baqlaw;

- operativ-qıdırıw iskerlikti, sorastırıwdı, dáslepki tergewdi ámelge asıratuǵın organlar tárepinen nızamlardıń atqarıwlıwı ústinen baqlaw hám de olardıń ayıpkerlikke qarsı gúres boyınsha iskerligin muwapıqlastırıw ;

- jınayatlar maydanınan dáslepki tergew júrgiziw ;

- sudta jınayat jumısları kórip shıǵılıp atırǵanda mámleket ayıplawın quwatlaw, sudta puqaralıq jumısların, basqarıw huqıqbuzarlıqlar tuwrısındaǵı islerdi hám de xojalıq dawların kóriwde qatnasıw, nızamlarǵa qarsı bolǵan sud hújjetlerine protest keltiriw;

- salıq ıntızamın bekkemlewge, salıq salasındaǵı jınayatlar hám huqıqbuzarlıqlarga qarsı gúreske, sonıń menen birge, mámleketke jetkizilgen ekonomikalıq zıyandı orayǵa qaratılǵan nızamlardıń atqarılıwı ústinen baqlaw;

- uslap turılǵanlardı, tutqınǵa alıwqa alınǵanlardı saqlaw jaylarında, jınayatlı jazalardı hám jınayat-huqıqıy tásirdiń basqa ilajların jırlaw sıyaqlı nızamlarǵa ámel etiliwi ústinen baqlaw;

-nızam dóretiwshiligi iskerliginde hám de jámiyette huqıqıy mádeniyattı kóteriw jumısında qatnasıw;

Teoriyada prokuratura iskerliginiń baǵdarların prokuror qadaǵalawı tarmaqları dep ajıratıw qabıl etilgen. Prokuror qadaǵalawınıń tarmaqları dep áyne tarmaqtıń ayriqsha predmeti hám prokuror kepilligin ózinde sáwlelendiriwshi ǵárezsiz bir bólegi tán alınadı.

Úlgi:Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi