Orxon-Enisey

Orxon-Enisey jazıwları negizinen túrkiy tilinde tasqa qashaw menen jazılǵan qosıqlar bolıp, VI ásirdiń ortasında jazılǵan. Sadlanǵan jeri Monǵolstannıń Orxon dáryasınıń boyı. Sebebi ol wàqıttàǵı túrkiy qáwimler Tyan-Shan me- nen Orxon, Enisey dáryalarınıń aralıǵında kóship-qonıp júrgen. Sońınan bunday qulpı taslar Qashqar jerinen de kóplep tabılǵan. Al, Orxon-Enisey qulpı tasında 731-jılǵı qırǵın sawashta qaza tapqan túrk qaģanı Qultegin, al, ekinshi qulpı tas 734-jılı qaytıs bolǵan belgili batır Bilke qaǵan húrmetine jazılǵan. Bul estelikler qara sóz benen jazılıwına qaramastan, qosıq penen jazılǵan joqlqwlarģa oǵada uqsas. Onda óz eliniń perzenti sıyaqlı súygen batırlar hám oǵan bolǵan óz xàlqınıń muhab- batı jırlanadı. Jazıwdaģı sózlerdiń hámmesi ekinshi bir adam tárepinen emes, bálki, batırdıń óz tilinen berilgen. (Mektep oqıwshılarınıń túsiniklerin esapqa alıp, tekst házirgi qaraqalpaq tiline awdarılıp berilmekte.