Murat shayıq mavzoleyi

Murat shayıq mavzoleyi — Qaraqalpaqstan Respublikası, Qaraózek rayonıa qaraslı „Mádeniyat“ awılında jaylasqan táriyxıy estelik. Mavzoley XVIII hám XIX ásirlerge tiyisli bolıp, búgingi kúnde Ózbekstan Respublikası Ministrler Keńesiniń qararı menen 2019-jıl 4-oktyabrde Materiallıq mádeniy miyraslardıń kóshpes múlk obiektleri milliy dizimine kiritilgen hám mámleket qáwipsizligine alınǵan[1]. Házirgi kúnde Qaraqalpaqstan Respublikası mádeniy miyraslar basqarması operativ basqarıw huqıqı tiykarında mámleket múlki esaplanadı[2]. Sonday-aq, Murat shayıq baba mavzoleyi basqa 98 mánzil qatarı Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń Qaraqalpaqstannıń dıqqatqa iye orınları dizimine de kiritilgen[3].

Qurılıw táriyxı

redaktorlaw

Negizgi atı Azizbaba Xoja ibn Ishim Sultan Muxammed Baxadurxan (1675—1748) bolǵan Murat shayıq qaraqalpaqlardıń ruwxıy turmısında zárúrli orın tutqan shaxslardan biri bolıp tabıladı. Omiriniń sońǵı jıllarında Murat shayıq Sırdárya boyında jaylasqan Seren qorǵan átiraplarına kóship keledi. Biraq, tez arada bul jerlerdi suw basıw qáwpi tuwılıwı sebepli jasaw mánzilin ózgertiwge májbúr boladı. Bul waqıtta shayıqtıń ózi kútpegende qaytıs boladı. Shama menen 1700-jıllarda shayıqtıń denesi salınǵan tabıt artılgan aq túye jolda ketip baratırıp birinshi bolıp házirgi Qoraózek rayonına qarawlı „Mádeniyat“ awılı aymaǵındaǵı biyik qum tóbesine kelip dizeleydi. Shayıq túye dizelegen jerge kómilgen[4].

Sonday-aq, Munis Xorezmiydiń (1778—1829) dóretpelerinde Murat shayıq qábiri qasına 1810 -jılı Xiywa xanınıń toqtap ótkeni jáne onı zıyarat etkenligi haqqında maǵlıwmatlardı ushıratıw múmkin[5].

Jáne qarań

redaktorlaw