Milan (qala)

Milan — Italiyanıń arqa bólegindegi qala, Padana tegisliginiń orayında. Lombardiya wálayatı hám Milan provinsiyasining basqarıw orayı. Mámlekettiń iri ekonomikalıq hám materiallıq orayı. Xalqınıń sanı tárepinen (2001-jılda 1, 8 mln. kisi) Rim qalasından keyin 2-orında. Transport jollarıniń iri túyini. Keme qatnaytug'in kanallar arqalı Po dáryası menen baylanısqan. Aeroporta xalıq aralıq áhmiyetke iye. M. — mámlekettiń zárúrli sanaat, ilimiy hám materiallıq orayı. Ekonomikalıq aktiv xalıqtıń yarımınan kóplegeni sanaatda isleydi. Sanaatınıń jetekshi tarmaǵı — mashinasazliq (motorsazliq, avtomobilsazliq, samolyotsazliq, traktorsazliq hám basqalar ) hám metallurgiya. Neftti qayta islew, ximiya, jeńil hám azıq-túlik sanaatları da rawajlanǵan. Toqımashılıq, ko'n-ayaq kiyim, poligrafiya kárxanaları bar. Italiyanıń iri baspashılıq orayı. Geografiyalıq jurnallar, karta, atlas, jıllıq jıynaq hám t.b. baspa etetuǵın ataqlı " Turing klub Italyano" Milan (qala ) M. de bir qansha joqarı oqıw orınları, atap aytqanda universitet, texnika institutı, katolik, sawda universitetleri, konservatoriya, Elegant kórkem óner akademiyası hám basqa ilimiy shólkem, kitapxanalar, " La Skala" opera teatri hám basqa teatrlar, muzeyler, kartinalar galereyası bar. Arxitekturalıq estelik júdá kóp: shirkew hám soborlar, jámiyetlik ımaratları saqlanǵan. Sawda universiteti, Milan kórgezbe zalı sıyaqlı zamanagóy ımaratlar qurılǵan. M.ga eramızǵa shekemgi 4-asirde tiykar salınǵan. Eramızǵa shekemgi 196 jıldan Rim quramında (latınsha atı Mediolanum). 11 — 12-ásirlerde ónermentshilik hám sawda orayı bolǵan. 1535-jılda Ispaniyaǵa qosıp alınǵan. 1802-jıldan Italiya Respublikasınıń, 1805-jıldan Italiya patshalıǵınıń paytaxtı. 1815—59 jıllarda Avstriya quramında. 1861-jılda Italiya patshalıǵına qosılǵan.