Lev Tolstoy
Lev Nikolayevich Tolstoy (russha Лев Никола́евич Толсто́й; 1828-jıl 9 sentyabr, Yasnaya Polyana, Rossiya impriyası – 1910-jıl 20 noyabr, Astapovo stanciyası, Ryazan guberniyası, Rossiya imperiyası) — eń ataqlı orıs jazıwshıları hám oyshıllarınan biri, dúnyadaǵı eń ullı jazıwshı-romanistlerden biri[2].
| Lev Nikolaevich Tolstoy | |
|---|---|
| russha Лев Николаевич Толстой | |
 L.N.Tolstoy 1910-jılı | |
| Ádebiy laqabı | L.N., L.N.T.[1] |
| Tuwılǵan sánesi | 1828-jıl 9-sentyabr |
| Tuwılǵan jeri | Yasnaya Polyana, Tul guberniyası, Rossiya imperiyası |
| Qaytıs bolǵan sánesi | 1910-jılı 20-noyabr (82 jasında) |
| Qaytıs bolǵan jeri | Astapovo stanciyası, Ryazan guberniyası, Rossiya imperiyası |
| Puqaralıǵı |  Rossiya imperiyası |
| Dóretiwshilik túri | prozaik, publicist, pedagog, filosof, jazıwshı, dramaturg |
| Oqıǵan jeri | Kazan universitetı |
| Dóretiwshilik jılları | 1847-1910 |
| Baǵdarı | realizm |
| Janrları | gúrriń, povest, roman, drama |
| Shıǵarmalarınıń tili | rus |
| Birinshi kitabı | «Balalıq» |
| Ákesi | Nikolay Ilyich Tolstoy |
| Anası | Mariya Nikolaevna Volkonskaya |
| Ómirlik joldası | Sofya Andreevna Baxmeteva |
| Perzentleri | Sergey, Tatyana, Ilya, Lev, Pyotr, Andrey, Aleksey, Aleksandra, Mixail, Ivan, Mariya, Varvara |
| Sayt | http://tolstoy.ru/ |
| Qol úlgisi | |
 | |
Sevastopol qorǵawınıń qatnasıwshısı. Aǵartıwshı, publicist, diniy oyshıl, onıń abroylı pikiri jańa diniy hám etikalıq - tolstoylıq aǵısına sebep boldı. Imperatorlı pánler Akademiyasınıń xabarshı aǵzası (1873), názik ádebiyat razryadı boyınsha eń húrmetli akademik (1900)[3]. Ádebiyat boyınsha Nobel sıylıqına kandidat bolǵan (1902, 1903, 1904, 1905). Keyinirek keyingi nominaciyalardan waz keshti. Jáhán ádebiyatı klassigı.
Jazıwshı, turmısı dawamında orıs ádebiyatı basshısı retinde tán alınǵan. Lev Tolstoy dóreetiwshiligi orıs hám jáhán realizminda jańa basqıshtı baslap berdi, XIX ásir klassik romanı hám XX ásir ádebiyatı arasında kópir boldı. Leo Tolstoy Evropa gumanizmı evolyuciyasına, sonıń menen birge jáhán ádebiyatında realistik dástúrlerdiń rawajlanıwına kúshli tásir kórsetdi. Lev Tolstoynıń dóretpeleri kóp márte ekranlastırılǵan hám saqnalastırılǵan; onıń pyesaları dúnya saqnalarında saqnalastırılǵan. Lev Tolstoy 1918-1986 jıllarda SSSRde kitapları eń kóp baspa etilgen jazıwshı bolǵan: 3199 baspanıń ulıwma tiraji 436, 261 mln nusqanı shólkemlesken.
Tolstoynıń eń ataqlı dóretpeleri «Urıs hám tınıshlıq», «Anna Karenina», «Tiriliw» romanları; avtobiografik «Balalıq», «Óspirimlik», «Jaslıq" trilogiyası; «Kazaklar», «Ivan Ilyichnıń ólimi», «Kreycerova Sonata», «Áke Sergiy», «Haji-Murat»; «Sevastopol gúrrińleri» dóretpeler gruppası; «Tiri ólik», «Bilim miyweleri» hám «Qaranǵilıq kúshi» dramalari hám basqalar.
- ↑ Úlgi:Книга
- ↑ «One of the world’s greatest novelists» в статье Leo Tolstoy Arxiv nusqa от 28 sentyabrdiń 2018 на Wayback Machine на сайте «Британники»
- ↑ Úlgi:Книга