Kennedi, Jon Ficjerald

Jon Ficjerald Kennedi (inglisshe John Fitzgerald Kennedy, JFK atı menen da tanıqlı (Jey-Ef-Key); 29-may 1917, Bruklayn, Massachusets shtatı, AQSH - 22-noyabr 1963, Dallas, Texas shtatı, AQSH)[1] - amerikalıq siyasiy hám mámleket ǵayratkeri, AQShtıń 35-prezidentı (1961-1963) demokratiyalıq partiyadan. Onıń prezidentligi ásirese salmaqli suwıq urıs dáwirine tuwrı keldi. Mámleket puqaralarina kóbisine kóre, Kennedi tariyxdaǵi eń ullı Amerika prezidentleri on danalıǵına kiredi.

Jon Kennedi
inglisshe John Kennedy

Jon Kennedi oval mekemede, 1963-jıl
 35-AQSH prezidentı
 
Wákillik dáwiri
20-yanvar 1961 — 22-noyabr 1963
Vice-prezident Lindon Jonson
Aldınǵı isker Duayt Eyzenhaer
Keyingi isker Lindon Jonson
 Massachusets shtatıdan Senator
 
Wákillik dáwiri
3-yanvar 1953 — 22-dekabr 1960
Aldınǵı isker Genri Lordj
Keyingi isker Benjamin Smit
 Massachusets shtatınıń 11-saylaw okrugidan wákiller palatası aǵzası
 
Wákillik dáwiri
3-yanvar 1947 — 3-yanvar 1953
Aldınǵı isker Jeyms Kerli
Keyingi isker Tip O'Nil
Jeke maǵlıwmatları
Tuwılǵandaǵı atı
John Fitzgerald Kennedy
Tuwılǵan sáne 29-may 1917
Tuwılǵan jeri Bruklayn, Massachusets, AQSH
Qaytıs bolǵan sáne 22-noyabr 1963
Qaytıs bolǵan jeri Dallas, Texas, AQSH
Jerlengen ornı Arlington milliy áwliyesi, Virjiniya
Siyasiy partiyası Demokratik
Ómirlik joldası Jaklin Kennedi
Balaları Jan Ficjerald Kennedi-kishi, Patrik Buvye Kennedi, Arabella Kennedi hám Kerolayn Kennedi
Anası Roza Elizabet Ficjerald Kennedi
Ákesi Jozef Patrik Kennedi
Tálim ornı Garvard Universitetı
Qánigeligi politologiya
Dini katolicizm
Qolı

Massachusets shtatınan AQSh wákiller palatası aǵzası (1947-1953). 1953 jıldan 1960 jılǵa shekem Massachusets shtatınan senator bolıp islegen. 1960 jıl noyabr ayında náwbettegi prezidentlik saylawlarında 43 jaslı demokrat Kennedi 1953 jılda saylaǵanı basqa respublikashı D. Eyzenxauerning ornına 1960 jılda 70 jasqa tolǵan respublikashı Richard Niksonni kishi parq menen jeńiliske ushıraǵan etdi. Ekinshi jáhán urısı urıs qatnasıwshısısı.

Kennedining derlik úsh jıllıq prezidentligi Berlin daǵdarısı, Karib teńizi daǵdarısı, Shoshqalar qoltıqındaǵı operatsiya, SSSR hám AQSh arasındaǵı kosmik páyge, «Apollon» kosmik programmasınıń baslanıwına alıp keldi hám ırqiy muqatıwdı ushın saldamlı qádemler qoydı. Time versiyası boyınsha jıl adamı (1961).

Zamanagóy jámiyetshilik sanasında Kennedi kóbinese onıń dúnyanı larzaǵa alıp qattiliǵı menen baylanıslı bolıp, onıń hal etiliwi haqqındaǵı kóplegen boljawlar búgingi kunge shekem ilgeri surilgen.

Biografiya

redaktorlaw

Shańaraq

redaktorlaw

Anasinıń babası Jon Frensis Ficjerald (1863-1950), arator siyasatshı, úsh ret Boston meri[2]. Boston kolledjin tamamlaǵan, 1894 jılda AQSh Kongressiga saylaǵan[2]. 1906 jıldan 1914 jılǵa shekem Boston meri bolıp islegen hám múddetleri tawısıwı menen úzliksiz túrde basqa siyasatshılarǵa jol ashqan [2]. Ol omiriniń aqırıǵa shekem Massachusets shtatınıń eń kózge kóringen siyasiy ǵayratkerlerinen biri bolıp qaldı, aqlıǵı jan prezident bolıwın boljaw etdi[2]. Ol úshinshi aǵayını Meri Jozefin Xannon menen turmıs qurǵan, nekede altı perzent tuwılǵan[2].

  1. „Биография Джона Кеннеди“ (ru). РИА Новости (22-noyabr 2013-jıl). 25-noyabr 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 22-noyabr 2013-jıl.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Úlgi:Книга