Keńesbay Karimov (1948-jılı 27-avgust, Shımbay rayonı)— jurnalist, shayır, jazıwshı hám mámleketlik ǵayratker. Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarı Keńesi deputatı. „Qaraqalpaqstan xalıq shayırı“, „Qaraqalpaqstan Respublikasına miyneti sińgen jurnalist“, „Ózbekstan xalıq jazıwshısı“ ataqları, „El-jurt húrmeti“ ordeni menen sıylıqlanǵan. 2011-jıldan Qaraqalpaqstan Respublikası Jazıwshılar awqamı baslıǵı lawazımında islep atır.

[[Fayl:|280px|súwret]]
Tuwılǵan sánesi 27-avgust 1948(1948-08-27) (75 jasta)

Ómiri redaktorlaw

Keńesbay Karimov 1948-jıl 27-avgustta Qaraqalpaqstan Respublikası Shımbay rayonında Shımbay xojalıǵında tuwılǵan. 1975-jılda Qaraqalpaq mámleket pedagogika institutın (házirgi Nókis mámleket pedagogika institutı ) tamamlaǵan. Maǵlıwmatı boyınsha qánigeligi qaraqalpaq tili hám ádebiyatı oqıtıwshısı. Ol orta mektepti pitkergennen soń, xızmet jolın 1967—1968-jılları „“Sovet Qaraqalpaqstanı“ (Házirgi „Erkin Qaraqalpaqstan“) gazetasında xabarshı bolıp islewden baslaǵan. 1975-jılı Qaraqalpaq mámleketlik pedagogikalıq institutın tamamlap, „Jas Leninshi“ (házirgi „Qaraqalpaqstan jasları“) gazetasında, „Qaraqalpaq“ baspasında, televidenie hám radioesittiriw komitetinde, „Ámiwdárya“ jurnalında, Qaraqalpaqstan mámleketlik teleradio kompaniyasında juwaplı xızmetlerde isleydi. Sońınan „Erkin Qaraqalpaqstan“ hám „Vesti Karakalpakiya“ gazetasınıń bas redaktorı bolıp isledi. 1983-jıldan baslap Jazıwshılar awqamınıń aǵzası.

Dóretiwshiligi redaktorlaw

Shayırdıń dáslepki qosıqları 60-jıllardıń ortalarınan baslap járiyalana baslaǵan. „Aralıqlar“ (1980), „Waqıt minarası“ (1982), „Umıtılǵan yarım ay“ (1984), „Meniń terezelerim“ (1985), „Araldan keldim“ (1985), „Kóńilim múlki“ (2005) degen atamadaǵı poeziyalıq toplamları baslıp shıqtı. K. Karimovtıń balalarǵa arnalǵan „Altın teńge“, „Arıq mergen“ pyessaları jas tamashagóyler teatrınıń saxnasında qoyıldı. Shayır „Aǵabiy“ (2013) atlı tariyxıy romanı menen keń jámiyetshilikke jazıwshı sıpatında da tanıldı. Ol belgili sóz sheberleri A.S.Pushkinniń, A.Bloktıń, Saadiydiń shıǵarmaların qaraqalpaq tiline awdardı. „Aǵabiy“ tórt romannan ibarat roman-tetrologiyası bar[1].

Shayırdıń eń dáslepki qosıqlar toplamına kirgen „Balalıqqa qaytıw“, „Báhár“, „Aq tal“, „Saratan“, „Gúzdegi sırlasıw“, „Arǵımaq“ h.t.b. qosıqlarınıń atamalarınan kórinip turǵanınday shayırdı kóbirek tábiyat paslı menen ózin qorshaǵan ortalıqtıń gózzallıǵı ayrıqsha qızıqtıradı. El, xalıq, tuwılǵan jer hám ana Watan temasına arnap shayır „Xalıqtan asqan dana joq“, „Tuwılǵan jer“, „Watan haqqında gimn“, „Ata mákan“, „Torańǵıl toǵayları“, „Saǵınǵan Aral“ h.t.b. qosıqların dóretti.

Onıń „Áyledi“ qosıǵında bizdi qorshaǵan álemniń jaratılıwı, tóbemizde nurın tógip turǵan quyashtıń, gózzal ana tábiyatımızdıń iyesi bolǵan insannıń jasaw tárizi menen ómir súriwiniń quwanıshlı hám táshwishli tárepleri haqqında sóz etedi. «Nalınba» qosıǵında bolsa, bul dúnyaǵa kelgen hárbir insan balasınıń dúnya ǵalma-ǵalları menen táshwishlerinen hasla nalınbastan alǵa qarap talpınıp jasawı kerekligin tereń uqtıradı. Shayırdıń qaysı lirikalıq qosıǵın alıp qarasaqta óz xalqınıń ullılıǵı menen mártligin úlken maqtanısh penen tilge aladı. Mısalı, «Xalıqtan asqan dana joq» qosıǵında meyli Aplatun bol, meyli Elastun bol, qanday xızmetkerde, qanday halda jasasań da xalıq penen birge bol, xalqıń menen adamsań, xalıqtan asqan dana joq degen aǵla pikirlerdi súwretleydi.

Sıylıqları redaktorlaw

K.Karimov kórkem ádebiyatımız benen baspasóz tarawına qosqan úlesleri ushın „Qaraqalpaqstan Respublikasına miyneti sińgen jurnalist“ (2004), „Qaraqalpaqstan xalıq shayırı“ (2013) húrmetli ataqları, „El-jurt húrmeti“ (2015) ordeni menen sıylıqlanǵan.

Derekler redaktorlaw

  1. „Kengesbay Karimov. Og‘abiy & Anvar Allamberganov. Roman haqida“ (7-oktyabr 2017-jıl). 26-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-sentyabr 2023-jıl.