Jiyenbay Izbasqanov 1949-jılı 12-iyunde Shomanay
rayonında tuwılǵan. Ol 1972-jilı Qaraqalpaq Mámleketlik universitetin pitkerip, tuwılǵan rayonında muǵallim, sońınan Qaraqalpaqstan televideniesi hám radioesittiriw komitetinde redaktor
(1973 — 1982) «Jetkinshek»
gazetasınıń bólim
baslıǵı (1982 — 1985), Jazıwshılar awqamında
juwaplı xatker (1985 — 1989), sońınan baspa sóz
hám kitap sawdası boyınsha Qaraqalpaqstan
Mámleketlik komiteti baslıǵınıń orınbasarı, «Qaraqalpaqstan» baspasınıń bas redaktorı, Qaraqalpaqstan Jazıwshılar awqamında ádebiy xızmetker bolıp islegen.
Jiyenbay Izbasqanov 1982-jıldan Jazıwshılar awqamınıń aǵzası.
Shayır bir qosıǵın «Poeziya ómirimniń ózegi» dep biykarǵa jırlamaǵan. Poeziya janrına ayrıqsha ıqlas qoyǵan talant iyesiniń búgingi
kúnge shekem «Tulpar haqqında ballada» (1975), «Jaz ótkende»(1979),
«Lirika dápterinen» (1982), «Balalıqtıń nesin aytasań» (1984), «Ómirge
qushtarlıq» (1987), «Muhabbattıń almaz qırları» (1990), «Muhabbat lirası»
(1992), Tańlamalı shıǵarmaları «Men kútken kún» (1993), «[[Jollarım
uzaq]]» (1995), «Saǵınısh paslı» (2009) sıyaqlı birneshe poeziyalıq toplamları basılıp shıqtı.Shayırdıń 2000-jılı «Saylandı shıǵarmaları» nıń 1 tomlıǵı basılıp
shıǵıp, bul toplamı ushın Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq Mámleketlik
sıylıǵınıń laureatı boldı.
Jiyenbay Izbasqanov dúnya xalıqları dúrdanalarınan A.S.Pushkinniń,
M.Yu.Lermontovtıń, A.Fettiń, Danilovtıń, V.A. Jukovskiydiń,
E.Evtushenkonıń, A.Aripovtıń, A.Matjannıń, Shawket Raxmannıń,
G.Apolliperdiń, Pol Elyuardıń, Ilya Chavchavadzeniń, Federiko Garsio
Lorkanıń, Gyoteniń h.t.b. shayırlardıń shıǵarmaların qaraqalpaq tiline
awdaradı. Bul kórkem awdarmalar óz gezeginde shayırdıń dúnya ádebiyatı úlgileri menen jaqınnan tanısıwına keń múmkinshilik jaratadı.
J. Izbasqanovtıń «Tuwılǵan jerge» dep atalǵan dáslepki lirikalıq qosı-
ǵında insan ushın tuwılǵan jer quyash bolsa, insan tereń tamır bolıp
pitken bir daraq, yaki bolmasa quyashqa baqqan ayǵabaǵar. Insan balasınıń aradan qansha waqıt ótiwine qaramastan alıslarda qalǵan awılına,
shoq balalıǵı ótken tuwǵan jerine saǵınısh sezimleri menen umtılıp
jasaytuǵınlıǵın sheber súwretley alǵan. Shayırdıń tuwılǵan jer haqqında
oyları jıldan-jılǵa tolısıp, bayıp barǵanlıǵın «Tuwılǵan jer saǵınıshı»
qosıǵınan da kóriwimizge boladı.
J. Izbasqanovtıń qáleminen dóregen «Tuwılǵan jerdiń tútini», «Aǵjap
jaǵalıǵı», «Balalıq shaǵım», «Awıllar», «Ah, awıldıń altın aqshamları»,
«Tuwǵan jerdiń keń dalaları», «Tuwılǵan jer tolǵawı», «Tatlı eken awıl
tárepte» h.t.b. qosıqları birin-biri qaytalamastan, ideyalıq-tematikalıq jaqtan da tolısıp baradı.
Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan xalıq shayırı J. Izbasqanov házirgi
dáwir qaraqalpaq poeziyasın eki, úsh, tórt qatarlı qosıqlar hám
klassikalıq poeziyamızdıń dástúrlik úlgileri menen birge verlibr (erkin)
formasındaǵı qosıqları, elegiya janrları menen de bayıtıp bardı. Shayırdıń
«Ótemis», «Qamal», «Tınımsız oylar yamasa oqıwshıma xat» poemaları
da bar.
TUWÍLǴAN JER TÁRIYPI
