Grid qızlar (inglis: Grid girls — Grid qızlar; sonıń menen birge, inglis: Race queen —Báyge Malikasi — avtopoyga Malikalari; pit qızları) — mototsikl hám avtopoygalarda ushqıshlardı baslanǵısh pozitsiyalariga júrgizetuǵın qızlar („panjaralar“, inglis: grid), básekishiler ústinen quyash qasnaqların ustap turıwadı, sıylıqlardı usınıwadı hám jaysha hár qıylı mototsikl hám avtoshoularni sırtqı kórinisi menen bezab turıwadı.[1]

Grid qızlardıń tariyxı 1969 -jılda Yaponiyada, model Rosa Ogava Cosmo Oil neft kompaniyasınıń júzine aylanǵanında baslanǵan. Sondan berli grid qızları Yaponiyada rásmiy kásip bolıp, miynet nızamshılıǵına kiritilgen.

2015-jılda Monako Gran-prisida Monako avtomobil klubı prezidenti Mishel Berli ǵayratı menen gridli qızlar ornına, tar futbolka kiygan jigitler start tórinde tap sonday wazıypalardı orınlawdı. Biraq, bul ǵayrat qollap -quwatlanmadi.

2015-jıldan beri shıdamlılıq báygeleri boyınsha jáhán chempionati grid qızlarıdan waz keship, jas hayallarǵa shıraylı fon roli berilgende, bul tek er adamlar sportı retinde avto hám mototsikl báygesi stereotipin bekkemlewge járdem berdi.[2]

Formula 1 de, 2018-jılgi máwsimnen baslap, olar grid qızlarıdan waz keshiwdi, sebebi „boshlang'ich torda grid qızlardıń bar ekenligi biziń sport ideyamızǵa tuwrı kelmeydi hám zamanagóy social normalarǵa qarsı keledi“. Baslanǵısh tor daǵı qızlar ornına, nomerler balalar tárepinen saqlanadı. Keyinirek málim bolıwısha, ǵayrat Liberty Media prezidentiniń zayıpı Sharon Maffeyga tiyisli. Biraq, 2019 -jılgi Monako Gran-prisida grid qızları baslanǵısh torǵa qaytıwdı. Keyinirek olar 2020 -jılgi Gollandiya Gran-prisida da qatnasıwları málim boldı, biraq Gran-pri COvID-19 pandemiyası sebepli biykar etilgen.

  1. „Девушек уводят с трассы: борцы с сексизмом лишают автогонки грид-герлз“. 17-aprel 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-iyun 2015-jıl.
  2. „Грид-герлз воодушевили пилотов на подвиги“. 3-may 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-iyun 2015-jıl.