Farmakoterapiya
Farmakoterapiya (grekshe pharmakon — dári hám terapiya), dári terapiyası — dári-darmaq penen emlew. Etiotrop F. da dári-darmaqlar kesellik qozǵatıwshılarǵa tásir etedi (Mıs, infekcion keselliklerdi antibiotiklar menen, záhárleniwdi bolsa antidotlar menen emlewde). Orın basıwshı F. da organizmge jiberilgen dáriler fiziologiyalıq aktiv elementler ornın basadı (Mıs, ishki sekreciya bezleri jetispewshiliginde gormonal preparatlar qollanıladı). Patogenetikalıq F. da dári-darmaq keselliktiń patogenezine tásir etedi (Mıs, adrenalin bronxial astma, nitroglicerin stenokardiya, glyukozidler júrek jetispewshiliginde qollanıladı). Eger preparatlar keselliktiń tek ayırım belgileri (simptomı) ne tásir etse (Mıs, awırıw yamasa jótel keltiriwshi dáriler), bunday F. simptomatiyalıq terapiya dep ataladı. F. da hár qıylı dári-darmaqlardan paydalanıladı.
Infekcion kesellikler hám kistalar ximiya terapiyası — F. nıń tiykarǵı baǵdarı bolıp tabıladı. Ximiya-terapevtik elementler kesellik qozdırıwshılar túri — mikroblar, viruslarǵa qarap specifik(arnawlı) tásir etedi. Bunday tásir etiw infekcion agent yamasa kista kletkasınıń fiziologiyalıq, bioximiyalıq hám basqa ózgeshelikleri menen baylanıslı. Preparatlar tásiri olardıń organizmge qanday usılda jiberiliwine, toqımalarda sorılıwına hám basqalarǵa baylanıslı. Ayırım jaǵdaylarda organizmde dári-dármaqlarǵa shıdamlı mikroorganizmlar yamasa kista kletkaları payda bolıwı hám kóbeyiwi múmkin. Sol sebepli kóbinese organizmge antimikrob hám kistalarǵa tásir etetuǵın bir qansha dáriler qosıp jiberiledi.
Derekler
redaktorlawÓzME, Birinshi tom, Tashkent, 2000-jıl
Bul maqalada Ózbekstan milliy enciklopediyası (2000-2005) maǵlıwmatlarınan paydalanılǵan. |