Drezden

Drezden — Germaniyanıń Saksoniya úlkesindegi qala. Drezden sóziniń mánisi eski serbshe "Drježdźany" sózinen alınǵan bolıp, "batpaqlıq xalqı" mánisin ańlatadı. Elba dáryası boyında jaylasqan. Saksoniya jeriniń basqarıw orayı. Xalqı 535,810 adam (2013). Drezden xalıq sanı boyınsha Germaniyanıń on ekinshi úlken qalası. Mámlekettiń iri sanaat hám mádeniyat oraylarınan biri. Dárya portı, temirjol hám avtomobil jolları túyini. Xalıq aralıq aeroport bar. Mashinasazlıq, ásirese elektrotexnika hám radioelektronika, priborsazlıq, optika buyımları hám anik, mashinasazlıq (rentgen hám kino apparaturaları) sanaatı rawajlanǵan. Drezdende Volkswagen AG tárepinen joqarı taypadaǵı VW Phaeton mashinaları islep shiǵarıladı. Sonıń menen birge qala Airbus A380 samolyotı bólimleri óndiriste aktiv qatnasadı. Qalada óz iskerligin baslaǵan ataqlı kompaniyalardan biri bul Dresdner Bank AG esaplanadı. Dresdner Bank 17.11.1872-jılı áyne Drezden qalasında dúzilgen. Usı bank házirde Germaniyanıń úshinshi eń úlken bankı esaplanadı. Ázelden shını hám shiyshe buyımlar islep shiǵarılǵan. Tigiwshilik, trikotaj, ayaq kiyim, ximiyafarmocevtika, poligrafiya, mebel hám azıq-awqat (ásirese, temeki hám shokolad) kárxanaları bar.

Drezden qala sıpatında dáslep 1216-jıldan tilge alınǵan. 1485-jıldan Vettin gersogları rezidenciyası, 1806-jıldan Saksoniya patshalıǵınıń paytaxtı. Napoleon urısları dáwirinde (1813-jıl 26—27-avgust) Drezden janında úlken urıs bolǵan. 2-jáhán urısı aqırında (1945-jıl fevral) Drezden qattı bombardimon etilgen.

Drezdende arxitekturalıq estelik kóp, atap aytqanda, Yapon sarayı (1715—1741), Pilnic saray-baǵ kompleksi (1720—1724), kurfyurstler sarayı (1200), Svinger sarayı (1711 — 1722) hám basqalar. Jańa qurılǵan arxitekturalıq imaratları: Baspasóz úyi (1960-1968), Mádeniyat sarayı (1970) hám basqa. Drezdende kartinalar galereyası, tariyx muzeyi, shını buyımlar muzeyi, xalıq kórkem-óneri muzeyi, texnika universiteti, pedagogika institutı, iri kitapxanalar bar. Drezden yadro izertlewleri orayı. Turizm rawajlanǵan.

Derekler

• ÓzME. Birinshi tom. Tashkent, 2000-jıl