Dobrodeya
Dobrodeya Mstislavna — (suwǵa shókken Eupraxiya [Εὐπραξία] yamasa Irene [Εἰρήνη]; 1131-jıl 16-noyabrde qaytıs bolǵan) — Vizantiya imperatorınıń hayalı bolıp, imperator Alexios Komnenos penen turmıs qurǵan. Ol medicina boyınsha kóplegen dóretpeler jazǵan[1].
| Dobrodeya Mstislavna | |
|---|---|
| Добродея Мстиславна | |
 Dobrodeyanıń Ukrain markasındaǵı súwreti | |
| Tolıq atı | Добродея Мстиславна |
| Tuwılǵan sáne | 12-ásirdiń bası |
| Qaytıs bolǵan sáne | 1131-jıl 16-noyabr |
| Ákesi | Mstislav I |
| Anası | Christina Ingesdotter |
| Qostarı | Alexios Komnenos |
| Perzentleri | Mariya |
Turmısı
redaktorlawDobrodeya 12-ásirdiń baslarında Kievda tuwılǵan, ol Mstislav I hám Christina Ingesdotterdiń qızı edi[2]. 1122-jıl átirapında ol vizantiya imperatorı John II Komnenostıń úlken balası — bolajaq imperator Alexios Komnenos penen turmıs qurǵan. Oǵan imperatorlıq ataǵı (basilissa) berilgen hám «Iren» dep atalǵan, bul onıń qayın enesi, Vengriya imperatorı Irene (basqa dereklerde onıń xristiansha atın «Eupraxia» dep ataǵan) den miyras qalǵan[3]. Dobrodeya hám Alexiostıń 1125-jılda tuwılǵan Mariya atlı qızı bolǵan[3].
Konstantinopol imperator sarayında Dobrodeya Alexiostıń apası Anna Komnena hám ilimpazlardıń qáwenderi retinde belgili bolǵan bay hayal Irena sıyaqlı oqımıslı hayallar qatarına kirgen[2]. Ol óziniń ilimiy qızıǵıwshılıǵın tabıwǵa kóp háreket etedi hám keń kólemli izleniwler alıp baradı, nátiyjede zamanlasları tárepinen tómendegishe súwretlenedi: «Ol Afinada tuwılmaǵan, biraq ol greklerdiń barlıq bilimlerin úyrengen»[2]. Jazıwshı Theodore Balsamonnıń atap ótiwinshe, ol «awrıwdı emlew usılların úyreniwge ıshqı ketken» adam. Dobrodeyanıń medicina boyınsha hayal kisi tárepinen jazılǵan birinshi qollanba retinde qabıl etilgen «Mazlar» (grekshe «Alimma») shıǵarmasında dárilik preparatlardı tayarlaw hám olardıń nátiyjeliligi súwretlengen. Bul miynettiń úzindileri Florenciyadaǵı Medici kitapxanasıda saqlanadı[2]. Ol áyyemgi shıpaker Galen Klavdiydıń iskerligin úyrengen hám ayırım dóretpelerin áyyemgi Arqa slavyan tiline awdarǵan[2].
Dobrodeya belgisiz sebeplerge bola 1131-jıl 16-noyabrde qaytıs bolǵan[3]. Onıń óliminen keyin, Alexios Komnenos óziniń keyingi ómirlik joldası Gruziyalı Kataga úylengen, dep shamalanadı[3].
Derekler
redaktorlaw- ↑ Veb deregi |url=http://archive-uu.com/en/profiles/ivan-valentyn-zadorozhnyi/catalog/paintings_ivz/picture/dobrotvora-dobrodeia-eupraxia-mstyslavivna-the-granddaughter-of-volodymyr-monomakh-doctor-of-the-12th-century |sarlavha=Dobrotvora (Dobrodeia Eupraxia Mstyslavivna, the granddaughter of Volodymyr Monomakh. Doctor of the 12th century) |ish=UU Archive
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Pushkareva 1997.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Varzos 1984.