Boyan

Jalańash boyan - Glycyrrhiza glabra

Boyan - (lat. Glycyrrhiza, ру. Солодка, Лакрица, ққ. боян) Sobıqlılar (Fabaceae) tuqımlasına tiyisli kóp jıllıq, tamırpaqallı ósimlikler tuwısı. Tuwıs wákilleri derlik kosmopolit ósimlikler bolıp, Evraaziya hám Amerikanıń turaqlı hám subtropikalıq aymaqlarında, jáne de Arqa Amerika hám Avstraliyada tarqalǵan.

Botanikalıq táriypi;

Kóp jıllıq, qalın tamırǵa iye. Japıraqları taq pár tárizli. Gúlleri solqım topgúlde jaylasqan. Miywesi - 1 - 8 dana tuqımnan ibarat sobıq miywe.

Áhmiyeti

Jalańash boyan ( Glycyrrhiza glabra ) medicinada dem alıw jolları keselliklerin emlewde paydalanıladı. Jótelge qarsı hám mukolitikalıq ( qaqırıq túsiriwshi ) tásirge iye. Boyan ósimligi tromb payda bolıwın kúsheytiw hám antikoagulyantlardıń tásirin tómenletiwshi qásiyetine iye.

Túrleri;

Bul tuwısqa 20 átirapinda túr kiredi. Mısalı;

* Glycyrrhiza acanthocarpa (Lindl.) J.M.Black

* Glycyrrhiza anthocarpa (Lindl.) J.M.Black

* Glycyrrhiza aspera Pall. — Солодка шершавая

* Glycyrrhiza astragalina Hook. & Arn.

* Glycyrrhiza bucharica Regel — Солодка бухарская

* Glycyrrhiza echinata L. typus[7] — Солодка щетинистая

* Glycyrrhiza eglandulosa X.Y.Li

* Glycyrrhiza eurycarpa P.C.Li

* Glycyrrhiza foetida Desf. Glycyrrhiza foetidissima Tausch

* Glycyrrhiza glabra L. — Лакрица, или Солодка голая

*Glycyrrhiza gontscharovii Maslenn. — Солодка Гончарова

* Glycyrrhiza iconica Hub.-Mor.

* Glycyrrhiza inflata Batalin

* Glycyrrhiza korshinskyi Grig. — Солодка Коржинского

* Glycyrrhiza lepidota Pursh

* Glycyrrhiza macedonica Boiss. & Orphanides — Солодка македонская

* Glycyrrhiza pallidiflora Maxim.

* Glycyrrhiza squamulosa Franch.

* Glycyrrhiza triphylla Fisch. & C.A.Mey. — Солодка трёхлистная

* Glycyrrhiza uralensis Fisch. ex DC. — Солодка уральская

Qaraqalpaqstanda 3 túri, Rossiyada 7 túri ushıraydı. Tiykarınan Jalańash boyan ( Glycyrrhiza glabra ) túri keń tarqalǵan Mınanı Dawletxoja islepti maladec ya.