Rabǵuziy: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
Qatar No 1:
'''Burxanatdin Rabatiy Nasritdin Rabg'uziy''' XIV a'sirdin' orta gezinde [[Xorezm|Xorezmde]] o'mir su'rgen belgili so'z ustalarının' biri. Ol jaslıg'ınan a'debiyat, tariyx ha'm filosofiyag'a qızıg'ıp, el awzınan ko'p g'ana an'ız ha'm qıssalardı jıynap, onı xatqa ko'shirip aytıp ju'rgen. Ol arab tilinde jetik bolg'anlıg'ı ushında sol tu'rdegi ko'p kitaplardı oqıp, ondag'ı a'wliye ha'm payg'ambarlar haqqındag'ı qıssalar jo'ninde bir kitap jazıp, bul tuwralı o'z xalqı menen pikirlespekshi boladı. Sebebi sol waqıttın' o'zinde [[Arab tili|arab tili]] "qudaydın' tili" esaplanıp, quran[[Quranı Ka'rim|Quran]] su'releri ha'm basqa ra'wiyatlar basqa tilge awdarılıw mu'mkinshiligine iye emes edi.
 
Rabg'uziy bul ra'wiyatlardın' en' kerekli jerlerin alıp, o'zinshe onı a'debiy usılda islep tu'rki tilinde a'piwayı xalıqqa tu'sinikli bolg'an qıssalar du'rkinin payda etpekshi boldı. Onın' aldına qoyg'an ma'qseti, en' da'slep adamlardı du'nya ha'm jaratılıstın' payda bolıwı haqqında tanıstırıw edi. Son'ınan [[Jin|jin]], [[Shaytan|shaytan]], [[Perishte|perishte]] ha'm [[A'zireyil|a'zireyiller]] haqqında qıssalar toqıp, "o du'nyanın'" jaqsılıq ha'm jamanlıq a'lamatları tuwralı pikirler ju'rgizedi.
 
O'zi Rabat u'lkesinin' qazısı bolıp islep turg'anda bul kitaptı jazıwdı qolg'a alg'an ha'm sol jerdin' a'miri Toqbug'ag'a sıylıqqa bergen. Rabg'uziy qıssalarının' XV a'sirde ko'shirilgen bir nusqası [[London|Londonda]] Britaniya muzeyinde saqlanbaqta. Al XVI a'sirde [[Xiywa|Xiywada]] tabılg'an bir nusqa O'zbekstan İlimler akademiyasınınAkademiyasının' A'bu Rayxan Beruniy atındag'ı Shıg'ıstanıw institutında saqlang'an.
 
"Qıssasul a'nbiya" 1859-1881-jılları [[Qazan qalası|Qazan]] qalasında bir neshe ma'rtebe baspadan shıqtı. Son'ınan [[Tashkent|Tashkent]] qalasında basıldı. Rabg'uziy qıssaları Qazan baspasında "Qıssasul a'nbiya" dep atalg'an bolsa,
negizgi nusqalarda "Qissaiy Rabg'uziy" dep ataladı. Rabg'uziy qıssaları negizinen 72 qıssadan ibarat bolıp, bulardın' ishinde u'lken ha'm kishi qıssalar da bar. Ma'selen, Shiys, Muwsa, Salıx, Yusip haqqındag'ı qıssalar ko'lemi jag'ınan a'dewir bar. Ha'tte Yusip haqqındag'ı qıssa bir lirikalıq povest da'rejesine ko'terilgen.