Qalila hám Dimna: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq
Content deleted Content added
Ernazarbiy (talqılaw | úlesi) Өңдеу түйіні жоқ |
Qaraqalpaq (talqılaw | úlesi) Өңдеу түйіні жоқ |
||
Qatar No 7:
Kitapta insan turmısının' tu'rli qatlamlarına mag'ana-ma'nis beriwge siltewshi mazmundag'ı hikayatlar (qısqasha gu'rrin'ler) ko'p. Olardın' ko'pshiligi erteklik sıpatqa iye. Waqıyalardın' barlıg'ının' derlik personajları haywanlar ha'm quslar. Ha'diyselerde sol personajlardın' tili menen bayan etiledi.
Ma'selen, Torg'ay ha'm Pil tuwralı hikayatta du'nyadag'ı en' ku'shsizlik-menmen bolıw, al en' ku'shli na'rse awızbirshilik, degen mazmundı ko'rkem bayanlaydı. Bul hikayatta jazılıwınsha haywanlar patshası [[Pil|Pil]] hesh kimdi ko'z ilmeydi. Uya qurıp, o'sip-o'niwdi maqset etken bir torg'aydan ma'yeklerin basıp sındırıp kete beripti. Torg'aydın' jalınıshlarına sira' da' qulaq aspaptı. "Men patsha bolg'anlıqtan anaw-mınaw mayda-shu'ydege itibar bermeymen" deydi eken ol. Patsha Pildin' bul menmenligine qa'ha'rlengen quslar awızbirshilikli tu'rde og'an hu'jim etip eki ko'zin ag'ızıp tu'siripti. Bug'an g'a'zeplengen Pil pu'tkil tog'aydı oyran qıla baslaptı, tereklerdi tu'p-tamırınan qoparıp bu'ldiripti. Quslarg'a qurbaqalar ja'rdem beripti. Sharpan ha'm sho'ller soqır Pil "Ol jerge suw bar shıg'ar" dep juwırıp barıp, teren' qa'ndekke jıg'ılıp o'lipti.
Ekinshi bir hikayatta aqıllı qoyannın' hiyle isletiw jolı menen jawız arıslandı o'lrigeni bayan etiledi. Sebebi, bul arıslan men patshaman dep ha'r ku'ni tog'aydın' bir haywanın jep awqatlanadı eken. Bunda da arıslan o'zinin' menmenliginnin' qurbanı bolıptı.
Qatar No 13:
U'sh balıq tuwralı hikayatta bolsa, aqıl ha'm shıdamlılıq na'tiyjesinde balıqshılılardın' jılımınan qalay aman qalg'anlıg' so'z etiledi.
[[Tasbaqa|Tasbaqa]] ha'm shayannın' doslıg'ı, Pal satatug'ın sawdager ha'm onın' da'rwish qon'sısı tuwralı hikayatlarda da insannan o'mirinde, turmısında ushırasıp turatug'ın waqıyalar gu'rrin' etiledi.
"Qalila ha'm Dimna" dag'ı hikayatlardı oqıg'an ha'r bir oqıwshı o'mir ha'm onın' mazmunı, insap ha'm insapsızlıq, sadalıq ha'm sanasızlıq, jaqsılıq ha'm jamanlıq, bilim ha'm bilimsizlik, kishipeyillik ha'm menmenlik, mehir ha'm zulımlıq h. t. basqa da mag'analarda so'z etiwshi waqıyalardın' qızıqlı so'z etiliwinin' gu'wası boladı.
| |||