Aminokislotalar

Aminokislotalar kishi molekulalı organikalıq birikpeler bolıp, organikalıq karbon kislotalardıń birikpelri bolıp esaplanadı. Tiriorganizmlerdegi beloklardıń hár túrliligi beloklar quramına kiriwshi aminokislotalardıń túrli variantlarda kombinaciyalar payda etiwisebepli támiyinlenedi. Aminokislotalar molekulası barlıq aminokislotalar ushın birdey bolǵan eki bólimnen, aminotopar (–NH2) hám karboksil topar (–COOH) jáne hár bir aminokislota ushın ózine tán bolǵan bólek – radikaldan ibarat (7-súwret). Úlgi:Ósimlikler hám kópshilik mikroorganizmler kletkalarındaǵı beloklar quramına kiriwshi barlıq aminokislotalar tábiyatda ushıraytuǵın basqa zatlardan sintezlenedi. Biraq bul qásiyet adam hám haywanlarda (ayırım qamshılılardan basqa) joq. Adam hám haywanlar bir neshe aminokislotalardı basqa organikalıq zatlardan sintezley almaydı. Bul aminokislotalar olardıń organizimine awqatlıq quramında qabıl qılınıwı kerek. Bul aminokislotalar almaspaytuǵın aminokislotalar dep ataladı. Mısalı: valin, izoleycin, leycin, lizin, metionin, treonin, triptofan, fenilalanin. Adam hám haywan organizminde basqa organikalıq zatlardan sintezlenetuǵın aminokislotalar almasatuǵın aminokislotalar dep ataladı.