Tildiń kúndelikli turmısta awızeki sóylew hám jazba túrde hámmege teńdey túsinikli qollanılatuǵın túrine ádebiy til dep ataladı. Ádebiy til — tildiń fonetikalıq, leksikalıq hám grammatikalıq qaǵıydaları hám normaların óz ishine alǵan milliy tildiń eń joqarı forması. Qaraqalpaq milliy tili — házirgi qaraqalpaq milletiniń ózine tiyisli bolǵan birden-bir ana tili. Ol hárqanday jazba ádebiyatlar: jámiyetlik-siyasiy, ilimiy-texnikalıq, miynetlerdiń, kórkem shıǵarmalardıń, oqıw qurallarınıń hám t.b. jazıw arqalı iske asatuǵın ádebiyatlardıń tili bolıp esaplanadı. Ádebiy til awızeki sóylew hám jazba til bolıp ekige bólinedi. Awızeki sóylew tili—xalıqtıń erteden qollanılıp kiyatırǵan qatnas quralı. Sonlıqtan, ol ulšwma xalıqlıq til dep te ataladı. Awızeki sóylewde sózler ádebiy normadan

ózgeshe fonetikalıq ózgeriske ushırap yamasa jergilikli ózgeshelikke iye bolıp ta keledi. Mısalı: jarpaq-japıraq, quwla-qubla, kóńil-kewil, kóyleńke-kóleńke, shalı-salı, shaǵal-saǵal t.b. Bunıń sońǵısı ádebiy til ushın norma bolıp esaplanadı. Ádebiy tildiń jazba túri xalıq awızeki sóylew tiline tiykarlanadı. Ol jergilikli ózgesheliklerdegi hámme ushın teńdey túsinikli sózlerdi óz ishine aladı.