12:36, 2009 j. sentyabrdiń 7 waqtındaǵı nusqası redaktorlaw JAnDbot (talqılaw \| úlesi) 645 edits k Bot Qoʻshdi: mk:Схоластика, simple:Scholasticism Oʻchirdi: it:Scolasticismo ← Aldınǵı parq		00:20, 2009 j. sentyabrdiń 17 waqtındaǵı nusqası redaktorlaw qaytarıw Xqbot (talqılaw \| úlesi) 3161 edits k Bot Qoʻshdi: eu:Eskolastika; косметические изменения Keyingi parq →
Qatar No 1: Orta a'sir [[Filosofiya\|filosofiyası]] sxolastika degen atama menen ma'lim. Sxolastika ({{lang-el\|σχολαστικός}} - alim, mektep) yag'nıy filosofiyalıq [[~~Mektep\|~~mektep]] degendi an'latadı. Sxolastikanın' tiykarg'ı o'zgesheligi, ol o'zin [[Teologiya\|teologiyag'a]] xızmet etetug'ın ilim sıpatında belgili. XI a'sirden baslap orta a'sir universitetinde logika problemalarına qızıg'ıwshılıq a'dewir ko'terildi. XI-XIV a'sirlerdin' filosofiyasına Boetsiydin' logikalıq shıg'armaları u'lken ta'sirin tiygizdi, ko'plegen tu'siniklerdin' ma'nisin ashıp berdi. Sxolastikalıq dialektikag'a qarsı ha'r qıylı mistikalıq ag'ımlar turdı. XV-XVI a'sirlerde bul sonshelli gumanistlik aq su'yekler ma'deniyatı neplagon naturfilosofiya tu'rinde rawajlana basladı. Orta a'sirde ta'biyatqa jan'a ko'z-qaras qa'liplesedi. Qudaylıq ku'shli jaratqan haqqındag'ı ta'liymat ta'biyattın' o'z erkinligin joqqa shıg'ardı, sebebi quday ta'biyattı g'ana emes, al zatlardın' ta'biyiylik awhalına qaramastan ha'reket etti. Sonın' ushın 1) tiykarg'ı dıqqat qudayda ha'm Adam janın biliwi qaratıldı. 2) Ta'biyiy qubılıslarg'a qızıg'ıwshılıq ku'sheydi, olar simvollar retinde sa'wlelendi. Orta a'sir oyshılları Adam ma'selesine de toqtap o'tti, ha'm ha'r qıylı juwaplar berdi. Qatar No 9: Birinshi anıqlaması Adam qudaydın' obrazı ha'm u'lgisi. Ekinshi [[~~Platon\|~~Platon]], [[~~Aristotel\|~~Aristotel]] ha'm olardın' dawamshıları ta'repinen berilgen Adam bul aqıllı maqluq dep tu'sindiredi. Adam probleması menen xristian filosofiya qızıqsındı, olardın' pikiri boyınsha, Adam-pu'tkil ta'biyatta birinshi orındı iyeleydi, al grek filosofları Adam ta'biyattan u'stin turadı ol qudaydın' u'lgisi dep tu'sindiredi. Orta a'sir filosofları ushın Adam basqa du'nyadan kelgen. [[~~Bibliya\|~~Bibliya]] boyınsha Adam topıraqtan ha'm suwdan islengen, o'simliklerdey o'sedi ha'm azıqlanadı. Sonın' ushın xristian da'stu'rlerinde Adam ta'biyattın' patshası, do'retiwshisi. [[Xristian ta'liymatı\|Xristian ta'liymatının']] tu'siniwinshe qudaydın' balası Logos, yamasa İisus Xristos adamg'a enedi, ol o'limi arqalı Adam tu'rlerinin' kristegi dozaq azabınan qutqarıwdı oylaydı, solay etip adamlarg'a jaqsılıq beriwdi qoyadı. Qatar No 29: Orta a'sirdegi filosofiyalıq oy tek Batıs Evropada emes, ol Shıg'ısta, Vizantiyada rawajlanadı. Vizantiyanın' filosofiyasının' Batıs penen uqsaslıg'ı bolg'an menen onın' bir qatar o'zgeshelikleri bar. 476 jıl Batıs Evropa ushın Orta a'sirdin' baslanıwı bolıp tabıladı. Usı jılı Batıs Rim imperiyası germanlar ta'repinen jawlap alınadı. Shıg'ıs Rim imperiyası Vizantiya Varvarlıq jawlap alıwdan qaladı. Na'tiyjede ekonomikalıq siyasat ha'm ma'deniy da'stu'rler ha'm jetiskenlikler o'z qa'lpinde saqlanıp qaladı. Usıg'an baylanıslı Vizantiya joqarg'ı rawajlang'an o'zgeshe ma'deniyattın' orayı sıpatında basqa ellerdin' aldında turadı. Qatar No 35: Bul jerde xristian dini ha'm onın' pravoslavyan formasında u'stemlik etti. Bilim beriwge ha'm ilimge u'lken hu'rmet penen qaradı. Vizantiya filosofları ilimnin' antikalıq tu'sinigin saqlap qaldı. Barlıq ilimler filosofiya degen atama menen birikti. Ma'selen İ.Damaskin filosofiyag'a altı anıqlama berdi: # Filosofiya jasawshı ta'biyat bilimi # Filosofiya qudaydın' qudaylıq ha'm Adam islerin biliw # Filosofiya Adam o'limindegi shınıg'ıw # Filosofiya qudayg'a usatıw # Filosofiya barlıq iskusstvolardın' ilimlerdin' baslaması # Filosofiya danalıqtı su'yiwshilik haqqındag'ı ilim Qatar No 47: To'rtinshi qatlam, en' to'mengi dene Jan sıyaqlı aqıldan jan'a o'z qa'siyetlerin aqıllılıqtı garmoniyanı aladı, dene jang'a tiykarlanıp onın' formasın aladı. [[~~Category~~Kategoriya:Filosofiya]] [[ar:مدرسية (فلسفة)]] Qatar No 62: [[es:Escolástica]] [[et:Skolastika]] [[eu:Eskolastika]] [[fa:اخلاق گرایی اقتصادی]] [[fi:Skolastiikka]]

Orta ásir sxolastikası: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq