05:20, 2008 j. marttıń 3 waqtındaǵı nusqası redaktorlaw Jiemurat (talqılaw \| úlesi) 73 edits Өңдеу түйіні жоқ ← Aldınǵı parq		09:00, 2008 j. marttıń 3 waqtındaǵı nusqası redaktorlaw qaytarıw Qarahat (talqılaw \| úlesi) 1102 edits kӨңдеу түйіні жоқ Keyingi parq →
Qatar No 1: ==Ta'jik xalqının' kelip shıg'ıwı (etnogenezi)== Ta'jik xalqının' ata-babaları b.e.sh. birinshi mın'ınshı jılları [[Ta'~~jikistannın'~~jikstan\|Ta'~~jikistannın~~jikstannın']] tawlı ha'm tegislik jerlerinde, sonday-aq, [[O'~~zbekstannın'~~zbekstan\|O'zbekstannın']] Zarafshan, Qashqadarya, Fergana oypatılıg'ında jasag'an İran tilindegi sak h.t.b. qa'wimlerden qa'liplesken. Etnonim "ta'jik", VIII a'sirdegi [[Orxan jazba ~~esteligindegi~~esteligi\|Orxan jazba esteligindegi]] "tazik" etnonimi menen baylanıslı, "ta'jik" etnonimi menen tat etnonimde o'z-ara baylanıslı. "Tat" etnonim otırıqlı o'zinen burıng'ı ma'deniyatlardı qabıl etken, tu'rki xalqın an'latqan. Al "ta'jik" etnonimi İran tilindegi xalıqtı an'latqan. Da'wirlerdin' o'tiwi menen Orta Aziyanın' tu'sliginde ha'r babasında jasawshı "tat", "ta'jik", "chag'atay" etnonimleri etnikalık g'ana ma'nisin an'latbag'an. Al ol etnonimler arasındag'ı xojalıq ma'deniy quramalı baylanıslardı an'latqan. Olardın' qaysı tilinde so'ylewin esapqa almag'an. Tu'rki qa'wimlerdin' ko'beyiwi menen otırıqlı xalıqtın' ko'pshiligin ta'jik dep atag'an. Eski jazba estelikler Ferganada - parkanlar, eki darya ortalıg'ında ha'm Zarafshan, Qashqadarya tarmaqlarında - sogdianlılar, ha'zirgi Ta'jikistan tegislerindegi ha'm Arqa Afganistanda - Baktrialılar, Pamir - Altay ha'm Fergana tawlı jerlerinde Sak qa'wimleri Qatar No 8: qatnastı. IV-V a'sirlerde [[Orta ~~Aziyag'a~~Aziya\|Orta Aziyag'a]], sonın' [[Sogdiana\|Sogdiana]] jerinde ha'm Toxaristang'ada arqadan etnikalıq toparlar "Aq gunnılar" - xianitler, kidaritler ha'm eftalitler keledi. VI-VII a'sirlerde, tu'rk kaganatı da'wirinde bul jerlerge tu'rkler keledi. Bul qa'wimler birigip sasanidli İran patshasının' jawlap alıw siyasatına qarsı gu'resti. Kelgen qa'wimlerdin' ayırım bo'lekleri jergilikli xalıqlarg'a aralastı. Arablardın' Orta Aziyanı jawlap alıw da'wirinde, VIII a'sirde Ta'jikistanda tiykarınan 3 etnikalıq wa'layat boldı: Sogdianlar - arqada, Zarafshan basseyninde, Toxaristan - tu'slikte, Amudaryanın' joqarg'ı jag'alarında, Fergana - arqa shıg'ısta. Bir Qıtay sayaxatshısı, 630-jılı Orta Aziyada bolg'an. Onın' ko'rsetiwinshe Sogdianalılar menen toxarlardın' shegarası Baysın tawına jaqın bolg'an. Bul 3 wa'layattın' etnikalıq quramı quramalı bolg'an. Olarda İran tilindegi qa'wimler menen birge tu'rki tilindegi qa'wimlerde bolıp, bularda ta'jik xalqının' etnogenezinin' qa'liplesiwine qatnasqan. Sogda, Toxaristan ha'm Fergana wa'layattın' ma'deniyatlarında o'zgeshelikler bolg'an. Ol o'zgeshelikler jazıwlarında, aqshalarında, dinlerinde bolg'an. Sogdianlılardın' a'jayıp esteliklerine Varaxsha, a'yyemgi Pendjikent, Mug tawında qulag'an qorg'an qaldıg'ın h.t.b. Ma'selen, VIII a'sirge shekem Toxaristanda buddizm o'mir su'rgen. Sonday-aq, Toxaristanda arqa İndiya ma'deniyatının' ta'siri bolg'an. Ta'jikistannın' tusligindegi Baktriyadan XIX a'sirdin' 70-jılları xalıqtan "Amudarya o'ljasın" satıp alg'an. O'lja altınnan islengen zatlar Sak-a'sker, ol ko'rinis altın taxtayg'a oyıp salıng'an, b.e.sh. VI-V a'sirlerge tiyisli estelikler. Bul o'ljalar arasında to'rt at jegilgen, olarda adamlar otırg'an, altın "arba" ko'rinisin elesletetug'ın kishkene zat bar. Bul altın zatlar Orta Aziyanın' jergilikli xalıqlarının' ata-babalarına tiyisli estelikler. Solar az qolları menen islep o'nerin solar arqalı o'zlerinin' ideologiyaların sa'wlelendirgen.

Tájikler: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq