Qońırat rayonı: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
Qatar No 23:
'''Qon'ırat rayonı''' - Qaraqalpaqstan Respublikasındag'ı rayon. 1927 jıl. 3 iyulda du'zılgen. 1963 jil. Xo'jeli rayonına qosıp jiberilgen. 1964 j. 22 fevralda qaytan duzilgen. Arqa -shıgısdan Moynaq rayonı, shıg'ısdan A'miwda'rya arqali Bozataw, qubla.-shigisdan n A'miwda'rya arqali Bozataw, qubla.-shigisdan Qanliko'l, Shomanay rayonları, qubladan Tu'rkmenistannin' Tashawız wa'layati, Batıs ha'm Arqadan Qazaqstan Respublikasinin' Atıraw ha'm Aqto'be wa'layatları menen shegaralas. Mayd. 74,49 mın' km2. Aymaq jag'inan Qaraqalpaqstan Respublikası rayonları ishinde en' U'lkeni. Xalqı sanı 113,2 mın' adam (2005). Rayonda 1 qala. (Qon'ırat), 6 qalasha (Jaslıq, Altınko'l, Aqsholaq, Elabad, Qaraqalpaqstan, Qubla-U'stirt), 9 awıl puqaralar jiyini (Ajiniyaz, Nawrız, O'rnek, Ra'wshan, Suelli, Ustirt, Xorezm, Qıpshaq). Rayon orayı — Qon'ırat qalası.
 
TabiyatıGeografiyası. Jer bederi. tiykarınan, U'stu'rt platosınan ibarat. Ortasha bal. 150—200 m. en' ba'lent jeri 290 m (rayonnın' batıs bo'limindegi Qaraba-wır qırında). Oraylıq bo'liminde Barsa-kelmes, shıg'ısında Qarawımbet tuz ka'ni, qublasında Asaka-awdan batıg'ı, Tu'rkmenistan menen shegaralasqan. aymag'ında Qaplanqır tekisliginin' ha'm Sarıqamıs ko'linin' arqa bo'limi jaylasqan. Klimatı keskin kontinental, qurg'aq. Jazı ıssı, qısı suwıq. Yanv,dın' ortasha t-rası —4,2° den —6° g'a shekem, iyuldiki 26,2°, ayrım, 28°. En' pa'st t-ra yanvarda —24°, en' joqarı t-ra iyulda 41°. Jıllıq ortasha jawın 114, 200 mm. Ve-getatsiya da'wri 155—165 ku'n. Suwg'arılatug'ın zonalarda 183 ku'n. Rayon xojaliqları Suelli magistral kana-lı, Ra'wshan, altınko'l kanallarınan suw aladı, sonınday, rayon aymag'ında Mashan ko'li ha'm arqa bo'leginde suwelli ko'linin' qubla Shekkesi tutasqan. Tabiyiy o'simlikleri, tiykarınan, sho'l o'simlikleri: shuvaq (gul-shuvoq), sora, qırqbuwın, qara seksewil ha'm b., A'miwda'rya boylarında tog'aylar bar. Jabayı haywanlardan sayg'aq, qasqır, tu'lki, qumtıshqan, jılan, kesirtkeler; kemiriwshilerden ondatra, tıshqanlar; quslardan qırg'awıl, g'arg'a, u'yrek, balıqshı, u'yrekmurın, suwlarında balıqlar bar.
 
Xalqı, tiykarınan, qaraqalpaqlar, o'zbekler ha'm qazaqlar, sonın'day, koreys, tatar, worıs ha'm b. millet wa'killeri ha'm jasaydı. Xalqının' ortasha tıg'ızlıg'ı 1 km2ga 1,52 adam (2005). Xalqının' 41% (44 mın' adam) awılarda, 59% (69,2 mın' adam) qalalarda jasaydı.