Milan: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq
Content deleted Content added
Betti '== Geografiyası == Milan qalası Italiyanın' arqasında, Padana tekisliginde (it. Pianura Padana), Olana ha'm Lambro saylarının' boylarında jayl...' penen almastırıw |
k 188.113.197.228 (talqılawı) öñdemelerinen 188.113.199.152 soñğı nusqasına qaýtardı |
||
Qatar No 1:
'''Milan''' ({{lang-it|Milano}}, ya'ki "joldın ortası", — [[İtaliya]]nın' ekinshi u'lken qalası, [[Lombardiya]] regiyonının' paytaxtı.
Milan - moda paytaxtı, belgili insaniyat orayı. Milanda [[Leonardo Da Vinchi]]din' biybaxa o'neri bolg'an "Sirli sham jarıqlıg'ı" saqlanadı.
Milan qalası Italiyanın' arqasında, Padana tekisliginde ([[İtalyan tili|it.]] Pianura Padana), Olana ha'm Lambro saylarının' boylarında jaylasqan.▼
Milan italyanları ha'm shet elli-lerge o'z belgili festivaları - moda ko'rgizbeleri, ha'm ma'deniy waqıyalarg'a jalp etedi. Duom esteligi, Viktor Emmanuel galeriyası ha'm [[La Skala]] teatrı da sol jerde jaylasqan. Milanın' Duom maydanında bir neshe diqqatqa ılayıq a'bida estelikler bar - Viktor Emmanuil esteligi, Emmanuil galereyası.
Duomo esteligi Milanın' tiykarg'ı tamasha qılınatug'ın jeri. Har ku'n sag'at 9.00-12.00 ha'm 14.30-18.00 ge shekem ashıq boladı. Esteliktin' birinshi tasın [[1386]]-shi jılda baslansa da, ol [[1813]]-shi jılda qurıp pitkerilgen. Estelik du'nyada gotika uslubı en' ko'p qolanılg'an esteliklerden biri.
Erkole Roza ta'repinnen qurılg'an Viktor Emmanuil esteligi Duomo meydanının' orayı ha'm turistlerdin' en' toplanatug'ın jeri.
Viktor Emmanuil galereyası jen'is tawı motivli kiriw menen baslanadı ha'm kishi ko'shelerde dawam etedi. Bu ku'n bu galereya şəhərin mədəni həyatının mərkəzi hesab olunur. Burada məşhur kitab mağazaları, kafe və restoranlar yerləşir. Galereyanın mərkəzi günbəzinin altında isə mozaikalı öküzü görmək olar. Hesab edilir ki, əgər 3 dəfə saat əqrəbinin əksi istiqamətində onun başına dolansanız arzunuz yerinə yetəcək.
== Tariyxı ha'm Ulıwma mag'lıwmat ==
Eger [[Roma]] [[İtaliya]]nın' paytaxtı bolsa, Milan en' u'lken italyan regionu bolg'an Lombardiyanın' paytaxtıdır. Milan İtaliyanın' u'lkenligi boyınsha ekinshi qalası ha'm u'lkenin' siyasiy-ekonomikalıq orayı. qala ten'iz qa'dinen 100 metr ba'lentlikde jaylasqan. [[nemis tili|nemis]]she "Mayland" atalg'an Milan so'zinin' mag'ınası [[latın tili]]nen awdarg'anda "ken'likte jarıspa" degen mag'ananı an'latadı. Milan eramızdan aldıng'ı 6-5-shı a'sirlerde gallar (francuzlar) ta'repinen salınıp. Uzun tariyxı boyunsha pu'tin [[Evropa]] basqınshıları Milandı basıp alıwg'a ha'reket qılg'an. Milan bir neshe da'wir, u'lken [[Rim İmperiyası]]nın' paytaxtı bolıp. [[1157]]-shi jılda Milan g'a'rezsiz bolsa da, bu, ko'p waqıtg'a sozılmadı. [[1277]]-shi jıldan [[1500]]-jılg'a shekem Milandı Viskont ha'm Sforts su'lalası basıp alg'an. Ha'mde bul da'wirlerde de qalada bir neshe ta'riyxiy estelikler qurılg'an.
== Coğrafiyası ==
▲Milan
== Əhalisi ==
Milanın əhalisi 1,3 milyon nəfərdir.
== Milanın Memarlıq abidələri ==
* [[Milan kafedralı]] ([[italyan dili|it]]. Duomo di Milano)
* [[Müqəddəs Ambroze bazilikası]] ([[italyan dili|it]]. Basilica di Sant’Ambrogino)
* [[San Lorens Major]] ([[italyan dili|it]]. San Lorenzo Maggiore)
* [[Santa-Маriya-delle-Qrasia]] ([[italyan dili|it]]. Santa Maria delle Grazie)
* [[Kastello Sforçesko|Sforçesko qəsiri]] ([[italyan dili|it]]. Castello Sforzesco)
* [[La Skala]] ([[italyan dili|it]]. Teatro alla Scala или La Scala)
== Nəqliyyat ==
[[Şəkil:Malpensa_Airport_aerial_view.jpg|240 px|left|thumb|Malpensa Hava Limanının görnüşü]]
Milan adətən İtalyanın ən böyük avtomobil magistralı qovşağı sayılır. Belə ki, A1 ([[Roma]] - [[Neapol]]), A4 ([[Turin]] - [[Triest]]), A7 ([[Genua]]), A8/A9 ([[İsveçrə]]) və dairəvi A50([[qərb]])/A51([[şərq]])/A52([[şimal]]) avtomobil magistralları məhz burada kəsişirlər.
=== Hawa jolları ===
Milan iki Malpensa və Linate beynəlxalq hava limanına malikdir. Milandan bir qədər aralı Varezdə yerləşən [[Malpensa Beynəlxalq Hava Limanı]] eyni zamanda tranzit uçuşlar üçün bir qovşaqdır. Şəhərlə intensiv dəmir yol bağlantısı (Malpensa express) vardır. Linate Hava Limanı şəhər çərçivəsində yerləşmiş xüsusən avropadaxili və yerli uçuşlara, "Orio al Serio bei Bergamo" isə daha kiçik hava limanı olub əsasən ucuz, çarter uçuşlara və yök daşımalara xidmət göstərir. Milanın hava limanları ildə 30 million sərnişin daşıma gücünə malikdir.
=== Temir jolları ===
Mərkəzi Milan ([[italyan tili|it.]] Milano Centrale) — [[1931]] ci ildə tikilmiş, Avropanın ən böyük dəmir yol vağzallarından sayılır. Vağzal Art Deco üslubunda inşa edilmişdir. Kümbəzinin uzunluğu 341 m, sahəsi 66.500 m², binanın fasadı 200 m, hündürlüyü 72 m dir. 24 platformaya və gündəlik 330 000 nəfər sərnişin dövriyyəsinə malikdir.
"S" (Suburban Railway Service) dəmir yol xidməti 8 xəttə malik olub əsasən şəhərətrafı, şəhərlərarası və "R" regional sərnişin daşımalarını əhatə edir.
=== Ko'lik jolları ===
[[Su'wret:Milano-Cristalis1.jpg|240 px|thumb|Milan traleybusı]]
[[Evropa]]da u'lken tramvay ha'm traleybus orayı esaplanadı.
'''Traleybus kestesi'''
* 90: ku'ndelikli saat əqrəbi istiqamətində
* 91: Dairəvi saat əqrəbi əksi istiqamətində
* 92: viale Isonzo – Bovisa FN
* 93: viale Omero – piazzale Loreto
'''Metro''' [[Su'wret:Logo Metropolitane Italia.svg|25px]]
{|
| valign="top" |
{| class="wikitable"
! İstiqamət
! Tikilmə tarixi
! Uzunlıg'ı
! Dayanacaqların sayı
|-
|[[Su'wret:Milano linea M1.svg|center|30px]]||Sesto I Maggio ↔ Rho Fiera / Bisceglie ||1964 - 2005 ci illər||24,9 km || align="right" |36
|-
|[[Su'wret:Milano linea M2.svg|center|30px]]||Abbiategrasso ↔ Cologno Nord / Gessate ||1969 - 2005 ci illər||34,7 km || align="right"| 33
|-
|[[Su'wret:Milano linea M3.svg|center|30px]]||San Donato ↔ Comasina ||1990 - 2011 cü jillar||16,7 km ||align="right"|21
|}
== Qarındas qalalar ==
* [[File:Flag of Palestine.svg|25px]] [[Vifleem]]
* [[File:Flag of England.svg|25px]] [[Birmingem]]
* [[File:Flag of USA.svg|25px]] [[Chikago]]
* [[File:Flag of Senegal.svg|25px]] [[Dakar]]
* [[File:Flag of Germany.svg|25px]] [[Frankfurt]]
* [[File:Flag of Mexico.svg|25px]] [[Gvadalaqara (Meksika)|Gvadalaqara]]
* [[File:Flag of Poland.svg|25px]] [[Krakov]]
* [[File:Flag of France.svg|25px]] [[Lion]]
* [[File:Flag of Australia.svg|25px]] [[Melburn]]
* [[File:Flag of Japan.svg|25px]] [[Osaka]]
* [[File:Flag of Brazil.svg|25px]] [[San Paulo]]
* [[File:Flag of Russia.svg|25px]] [[Sankt Peterburg]]
* [[File:Flag of China.svg|25px]] [[Shanxay]]
* [[File:Flag of Israel.svg|25px]] [[Tel-Aviv]]
* [[File:Flag of Canada.svg|25px]] [[Toronto]]
* [[File:Flag of Philipin.svg|25px]] [[Manila]]
[[Kategoriya:italiya]]
| |||