Napoleon I Bonapart: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Content deleted Content added
Bakhit (talqılaw | úlesi)
Taza bet jaratıldı: "'''Napoleon I Bonapart''' (Frantsuzsha: ''Napoleon Bonaparte''; 15-Avgust 1769 - 5-May 1821), Frantsiyanin' a'skeriy ha'm siyasiy basshisi bolg'an. Ol sonday-aq, Napoleon ..."
 
Bakhit (talqılaw | úlesi)
Өңдеу түйіні жоқ
Qatar No 3:
Ol [[Korsika]]da tuwilg'an. Onin' ata-anasi Italiyali aq-su'yek adamlar bolg'an. Ol Frantsiyada a'skeriy tayarliqtan o'tedi. Bonapart [[Birinshi Frantsuz Respublikasi]] da'wirinde ju'da a'hmiyetli adam boldi. Sol waqitta ol Birinshi ha'm Ekinshi Awqamlar u'stinen jen'iske eristi. 1799-jili ol siyasiy awdarispaq qildi ha'm natiyjede ol Birinshi Konsul boldi. Bes jildan son' Frantsuz Senati oni Imperator dep ja'riyaladi. 19-a'sirdin' birinshi 10 jillig'inda, Frantsuz Imperiyasi Napoleon basshilig'inda ko'plep urislarg'a qatnasti. Bul urislar [[Napoleon urislari]] dep ataladi. Evropanin' u'lken ma'mleketlerinin' ha'mmesi bul urislarg'a qatnasti. Bir neshe jen'islerden son, Frantsiya Evropa kontinentinde ju'da a'hmiyetli orindi iyeledi. Napoleon ko'plep awqamlar du'ziw joli menen Frantsiyanin' Evropa siyasatina ta'sirin ku'sheytti. Ol sonday-aq o'z doslarin ha'm shan'araq ag'zalarin basqa Evropa ma'mleketlerin basqariwg'a eristi.
 
1812-jili [[Frantsiyanin' Rossiyag'a basip kiriwi]] Napoleonnin' tabislarinin' o'zgeriw waqti boldi. Onin' armiyasi bul urista u'lken jen'ilislerge ushiradi. 1813-jili [[Altinshi Awqam]] quralli ku'shleri [[Leipzig]]ta Napoleon armiyasi u'stinen jen'iske eristi. Bir jildan son', bul Awqam Frantsiyag'a hu'jim jasap, Napoleon armiyasin birotala qiyratti ha'm Napoleondi [[Elba]] atawina su'rginge jiberdi. Bir jil ishinde ol Elbadan qashiwg'a eristi ha'm qaytadan ku'sh topladi. Lekin 1815-jili ol [[Vaterlo Urisi]]nda jen'iliske ushiradi ha'm Britaniyalilar oni ja'ne su'rginge jiberdi. Napoleon o'mirinin' aqirg'i alti jilin [[Saint Helena]] atawinda su'rginde o'tkerdi. Doktor oni asqazan sarataninan o'lgen dep juwmaq shig'ardi, biraq Sten Forshufvud ha'm basqa da ilimpazlar oni uwlap o'ltirilgen boliwi mu'mkin degen pikir bildiredi.
 
Napoleon urislari du'nya-ju'zinin' a'skeriy mekteplerinde u'yreniledi. Onin' qarsilaslari oni [[Tiran|tiran]] dep esleydi, lekin ol sonday-aq [[Napoleon kodi]]n islep shiqqani menen de belgili.