René Descartes: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Content deleted Content added
k r2.6.5) (Bot Qoʻshdi: en:René Descartes
Qarahat (talqılaw | úlesi)
Өңдеу түйіні жоқ
Qatar No 1:
|[[Image:Frans image_captionHals - Portret van =René Descartes.jpg|thumb|right|René Descartes. [[Frans Hals]] sizg'an portret, 1648.]]
{{Infobox Philosopher
| color = #B0C4DE
| image_name = Frans Hals - Portret van René Descartes.jpg
| imahe_pAngalan = Frans Hals - Portret van René Descartes.jpg
| image_caption = René Descartes. [[Frans Hals]] sizg'an portret, 1648.
| ismi = René Descartes
}}
 
'''René Descartes''' (aytılıwı: ''Rene Dekart'') (31-Mart 1596 - 11-Fevral 1650) frantsuz filosofi ha'm fizigi bolg'an. Ol matematika, fizika ha'm a'sirese filosofiya ilim tarawlarinda ju'da a'hmiyetke iye kitaplar jazdi. Onin' dualizm pikiri jan, sana, dene teoriyalarin bir tu'sinikke ja'mledi. Bul tu'sinik sana ha'm zattin' dualistik teoriyasi dep ataladi. Onin' belgili filosofiyaliq pikiri ''Cogito ergo sum'' (Men oylayman, sol sebepli men barman).
== Dekart ha'm fizika (du'nyani u'yreniw) ==
Dekart o'zinin' ''Metod haqqinda oylar'' (1637) kitabinda o'zi oylap tapqan ilimiy metod tuwrali jazdi. Ol sonday-aq deneler (Geometriya), jaqtiliq (Optika), ha'm hawa-rayi (Meteorologiya) tuwrali da ilimiy miynetler do'retti. Ol geometriyada denelerdi koordinatalar ja'rdeminde ko'rsetiw jolin oylap tapti. Sonday-aq raduganin' ne ekeni haqqinda teoriyanin' da tiykarin saldi. Dekarttin' fizikadag'i ilimiy miynetleri keyinirek ju'da belgili fizik Ser Isaak Newton ushin ju'da a'hmiyetke iye boldi. Newton ha'm sonday-aq James Hook Dekart tuwrali jazg'anda: "Men ilimde aldig'a bara aliwim, ilim gigantlari iyninde otirg'anim sebepli!" dep jazg'an.
Line 20 ⟶ 14:
 
Dekarttin' sol waqittag'i filosoflardan o'zgesheligi, ol Aristoteldin' emes al Platonnin' pikirlerine uqsas pikirlerdi ko'p paydalandi. Ko'pshilik oni ratsionalist dep esaplaydi, sebebi ol sorawlarg'a juwaplardi o'zinin' sanasinan qidirdi. Dekart skeptisizmge qarsi gu'reskeni menen, onin' skeptisizmdi o'z oylarinda sa'wlelendirip beriwi ju'da' u'lken ataqqa iye boldi ha'm bul oylar Kartezian Skeptisizm dep ataldi.
 
[[Kategoriya:Matematikler]]
 
[[af:René Descartes]]