Giuseppe Verdi: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
Qatar No 10:
A'sirler dawaminda Italia o'z hu'kimdarlarina iye bir neshe ma'mleketlerden turatug'in edi. 1850-jillari ma'mlekette ju'da u'lken siyasiy o'zgerisler boldi. Verdi o'z operalarinda ko'binese u'lken xorlar ushin namalar jazdi. Bul namalardin' ko'pshiligi azatliq ushin gu'res haqqinda bolip, ko'pshilik onin' namalari adamlardi ko'teriliske shaqirdi dep oyladi. ''Nabucco'' operasinan ''Va pensioro'' qosig'i Vavilonda qulliqta ju'rgen Evrey qullar tuwrali edi. Adamlar bul qosiqti o'zlerinin' jag'dayina sa'ykeslestirip o'zgertip ko'shelerde aytip ju'rdi. Verdi milliy qaharmang'a aylandi. 1861-jili Italia bir ma'mleket bolip birlesti.<br />
Guiseppe Strepponi ''Nabucco''da Abigaille rolin atqarg'an [[Soprano|soprano]] edi. Verdi og'an ashiq bolip qaladi. Ol aldin basqa adam menen turmis qurg'an ha'm u'sh balasi bar edi, sol sebepli ol o'zin Verdige ilayiq emes dep oyladi. Sog'an qaramay olar 1859-jili turmis quradi. Verdi og'an u'lken hu'rmet ko'rsetpesede, ol Verdidi 1897-jili qaytis bolaman degenshe ko'p qollap quwatladi. Verdi onin' menen Busettog'a ko'shedi. Usi waqitlari Verdi ju'da' ko'p sayahatta boladi, lekin hayalin taslap keter edi. Hayali Busettoda o'zin baxitli sezbedi, sebebi ol jerdegi adamlar oni jaman ko'retug'in edi. <br />
Usi waqitta u'sh ataqli operalar: ''Rigoletto'' 1851-jili ha'm ''Il trovatore'' (Trubadur) ha'm ''La traviata'', ekewide 1853-jili jazildi. Bul operalarda ju'da' ataqli ko'plep namalar bar, olar dramag'a toli ha'm olardag'i xarakterler muzika arqali ju'da sheberlik penen ko'rsetilip berilgen. Muzikasi 2 a'sir dawam etip kelgen da'stu'rge uqsap recitativ ha'm ariag'a aniq bo'linbegen, arialar kelesi muzikag'a kirip ketetug'in bolip jazilg'an. Ol dramag'a uqibi ku'shli edi, biraq ol prodyuserler onin' jazg'anlarin o'zgertpewi ushin qatti gu'resiwine tuwri keldi. <br/>
Verdi tsenzura menen men ko'p gu'resti. Onin' ''Rigoletto'' operasi [[Viktor Hugo]]nin' ''Le roi s'amuse'' gu'rrin'ine tiykarlang'an. Ol waqitlari patshani o'ltiriwge ha'reket etiw jaqsi tema dep esaplanbaytug'in edi. Verdi patshani gertsog penen, ha'm basqa da o'zgerisler qiliwina tuwri keldi. ''Traviata'' operasi ol waqitlari jen'iltek dep esaplang'an Alexandre Dumas fils romanina tiykarlang'an. Opera birinshi qoyilg'anda tamashago'yler ku'lkiden o'zlerin toqtata almadi, sebebi onda ko'p jewden o'liwi kerek bolg'an bas qaharman hayal dim semiz edi. Sog'an qaramastan, keyinshelik opera ju'da' u'lken ataqqa eristi.
== Jer ju'zine taniliwi ==
Verdi bul waqitqa kelip ju'da' ataqli boldi ha'm onnan Parijdegi Opera ushin opera do'retiw iltimas etildi. Ol jerde Verdi operalarin Frantsuz stilinde do'retiwine tuwri keldi. Bul stil'de opera bes aktten ha'm baletten turatug'in edi. Parijde jazg'an operalarinin' hesh qaysisi aldin'g'ilarinday tabisli shiqpadi. Ol Italian teatrlari ushin u'lken ilh'am menen jazdi. ''Simon Boccanegra'' ju'da quramali opera, biraq ondag'i xarakterler muzika ja'rdeminde ju'da' suliw sa'wlelendirilgen. ''Un ballo in maschera'' (Niqapli ziyapat) Shvetsiyanin' patshasi Gustav III nin' o'limi tuwrali edi. Bul opera da tsenzuradan o'tpedi ha'm ol operani Bostonda bolatug'in waqiya etip o'zgertiwine tuwri keldi ha'm bul operanin' mazmunina jaman ta'sir etti. 1860-jillari onin' en' zor operalari ''La Forze del Destino (Ta'g'dir ku'shi),
[[af:Giuseppe Verdi]]
| |||