Omar Hayyam: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Parsı-ta'jik a'debiyatının' ko'rnekli wa'killerinin' biri Omar Hayyam 1048-jılı Nishapur qalasında tuwılg'an. Atası shatır tigiwshi bolg'anı ushın Hayyam degen ataq atasınan miyras bolıp qalag'an. Onın' jasag'an zamanı [[Orta Aziya|Orta Aziya]] G'aznaviyler hu'kimranlıg'ı da'wiri. Usı da'wirdin' belgili danıshpanlarının' biri Nizammulmu'lk (1017-1032) wa'zir da'rejesine jetip shıg'ısta u'lken medreseler qurıp, a'tirapına belgili adamlar jıynag'an. Omar Hayyam da jaslıg'ınan [[Filosofiya|filosofiya]], [[Filologiya|filologiya]] ha'm [[Matematika|matematika]] t.b. ilimlerdi qunt penen u'yrengen. Son'ınan Nizammulmu'lktan İsfahang'a shaqırtıp observatoriyag'a basshılıq etiwdi o'tinedi. Omar Hayyam bir neshe ilimdi miyras qaldırg'an. Biraq onın' atın pu'tkil du'nyag'a tanıtqan rubayıları ekenligi bizge ma'lim.

Omar Hayyam da'wirinde [[Sufizm ta'liymatı|sufizm ta'liymatı]] ken' taralg'an edi. Biraq ol real ta'biyat tendentsiyalarına su'yenedi. Ma'selen materialistlik tendentsiyalardag'ı filosofiyalardın' pikiri menen ortaqlasıp, Omar Hayyam du'nyanın' materiyanın' ma'n'giligin, bardan joq bolmag'anlıg'ın ha'm joqtan bar bolmaytug'ının ta'n aladı. Du'nyanı o'lmeytug'ın ruwxtan, ideyadan ibarat dep tu'sindiriwshi ta'liymatqa qarsı boladı.