Kalkulyatsiya - xojalıq qarjıların bahalaw ushın haqıyqıy o'zine tu'ser baha tek g'ana ta'miyinlew, islep shıg'arıw, ha'm satıw protsessleri menen baylanıslı qa'rejetlerdi buxgalteriya esabında ko'rsetiw na'tiyjesinde alınıwı mu'mkin. Esap-kitap tiykarında o'zine tu'ser bahanı anıqlaw.

Bahalaw ha'm kalkulyatsiyalaw buxgalteriya esabının' tiykarg'ı usılı bolıp, olarsız buxgalteriya esabının' a'hmiyetli ulıwmalastırıwshı qun o'lshemleri tuwrısındag'ı mag'lıwmatlardı payda etiw mu'mkin emes. Erkin ekonomikalıq sharayatta ha'r bir xojalıq ju'ritiwshi subekt aktivleri, passivleri, xojalıq protsessleri ha'm olardın' na'tiyjeleri o'zlerinin' anıq ko'rinisin qun formasında ko'rsetiwi lazım. Qa'rejetler ha'm islep shıg'arıw na'tiyjeleri salıq, bank ha'm basqa kredit mekemeleri, ka'rxanalar ha'm de sho'lkemler menen o'z-ara qatnasıqlar, xızmetler menen esap-kitaplar, jeke kapital ha'm kapital qoyılmalardın' ha'reketi tek g'ana qun formasında ko'rsetiliwi mu'mkin ha'm tiyisli bahalanıwda talap etedi.